گسترش وب در دنیای امروز موجب تحولات عمیقی در تاریخ زندگی بشر شده است به طوری که با تغییر رویکرد اطلاع رسانی و خدمت‌دهی؛ لزوم ارائه خدمات و اطلاعات در وب‌گاه‌ها به امری ضروری و بایسته تبدیل شده است. به‌دلیل قرار گرفتن در فضای جدید به ناچار می‌بایست استانداردها و دستورالعمل‌های خاص این فضا را طرح‌ریزی و رعایت نمود. از یک سو قالب و زبان وب را برای ایجاد وب‌گاه‌ها رعایت نمود و از دیگر سو محیطی را ساخت که برای کاربر طبیعی به نظر رسد.
به منظور اطمینان از این موضوع که طراحی وب‌گاه‌ها و با سیستم‌های نرم‌افزاری برای کاربرد انسانی مناسب طراحی شده باشد؛ از شاخص تجربه کاربری[1] استفاده می‌شود. تجربه کاربری استانداردی است که کیفیت تجربه کاربر؛ هنگام تعامل با یک محصول یا سیستم مورد سنجش قرار می‌دهد.
به‌دلیل نقش مهم تجربه کاربری در کارایی و رضایت کاربران وب‌گاه‌ها؛ این تحقیق به‌دنبال پاسخ به این سوالات است که شاخص های تجربه کاربری وب گاه های مورد تحقیق چیست؟ اثر شاخص های تجربه کاربری وب گاه های مورد تحقیق بر یکدیگر چگونه است؟ اوزان شاخص های تجربه کاربری وب گاه های مورد تحقیق چه مقدار است؟ رتبه‌بندی پنج وبگاه مورد مطالعه از نظر تجربه‌ی کاربری چگونه است؟
2-1- بیان مسئله
تجربه کاربری میزانی است که یک محصول می‌تواند توسط کاربران خاصی برای رسیدن به هدفی معین، مورد استفاده قرار گرفته و در حین استفاده، ضمن داشتن اثربخشی و کارایی، رضایت کاربر را در زمینه مورد استفاده تأمین کند (ISO 9241-11, 1998).
تحقیقات نشان می‌دهد مردم در 60 درصد اوقات نمی‌توانند اطلاعاتی که در پی آن هستند را در وب‌گاه‌ها پیدا کنند. این می‌تواند به هدر رفتن زمان، کاهش بهره‌وری، افزایش ناکامی و نارضایتی و عدم مراجعه مجدد به وب‌گاه‌ها و از دست رفتن پول منجر شود (Vice-chancellor, 2008).
رتبه بندی وب‌گاه‌ها بر اساس تجربه کاربری بدون شناخت شاخصه ها و زیرمعیارها و اوزان آن امکان پذیر نیست، همچنین شاخصه‌های تجربه کاربری بسته به نوع فعالیت وب‌گاه‌ها متفاوت هستند که می‌بایست برای رتبه بندی آن ها پس از تعیین شاخص‌ها و اوزان آن، از روش های تصمیم‌گیری چند شاخصه استفاده کرد. این تحقیق قصد دارد تا با مطالعه بر روی وب‌گاه‌های مورد نظر تجربه کاربری آن ها را با بهره گرفتن از روش ANP مورد بررسی قرار دهد.
3-1- اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق
الف: نظری
مسأله‌ای که در ایجاد ارتباط بهینه بین مخاطبان و سازمان‌ها از طریق وبگاه نقش حیاتی ایفا می‌کند، تجربه کاربری وب‌گاه‌ها و ضرورت وبگاه به‌عنوان یک ابزار برای اطمینان از این موضوع که سیستم‌ها و محصولات برای کاربرد انسانی؛ مناسب طراحی شده باشند و کاربران در حین استفاده از آن ضمن داشتن اثربخشی و کارایی؛ به هدف مورد نظر خود در زمینه مورد استفاده برسد.
ب: کاربردی
در صورتی که کاربران در مراجعه اول به وبگاه اطلاعات مورد نیاز خود را بدست نیاورند، 40 درصد از آنها دیگر به وبگاه مراجعه نخواهند کرد (Nielsen and H. Loranger, 2006).
مطالعات رفتار کاربر در وب نشان می‌دهد که کاربران در مواجهه با وب‌گاه‌هایی که طراحی نامناسب دارند بردبار نیستند. آن ها طالب آموختن چگونگی استفاده از صفحات ابتدایی نیستند. آن ها مایلند بلافاصله پس از مرور صفحه آغازین و در حداکثر ظرف چند ثانیه قادر به درک عملکرد وبگاه باشند احتیاج به چیزی مثل کلاس یا کتابچه آموزشی نداشته باشند (Nielsen, 2003).
بدیهی است که کاربران برای استفاده از وب‌گاه‌ها و دریافت خدمات از آن، وقت و انرژی زیادی را صرف نمی کنند و در صورتی که نتوانند به مقصود خود در زمینه مورد نظر برسند وبگاه را ترک می‌کنند. بنابراین توجه به تجربه کاربری که در تعامل با کاربر با ساخت محیط مناسب، وی را به هدف هدایت کند و از کار با آن راضی نگه دارد، امری لازم و ضروری است.
4-1- اهداف تحقیق
الف: اهداف کلی
ارزیابی تجربه کاربری وب گاه های مورد تحقیق که با شهروندان و کاربران بیشترین تعامل کاری را دارند، می باشد.
ب: اهداف ویژه
1- شناخت شاخص های تجربه کاربری متناسب وب گاه های مورد تحقیق با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه ای
2- تعیین مقدار وزن شاخص های تجربه کاربری وب گاه های مورد تحقیق با بهره گرفتن از روش تحلیل فرایند شبکه
5-1- روش تحقیق
این تحقیق بر اساس هدف، از نوع کاربردی است، در تحقیقات کاربردی نتایج دانش و تکنیک‌ها در محیط‌های واقعی مورد استفاده قرار گرفته و کاربردهای نوین و مناسب آن ها کشف می شوند. این تحقیق بر مبنای ماهیت و روش، از نوع روش توصیفی موردی محسوب می شود. در روش توصیفی موردی (ژرفا نگر)؛ حوزه تحقیق یک مورد خاص نظیر یک فرد یا یک گروه و یا یک جامعه محدود است و پژوهشگر در آن تلاش می کند ویژگی‌های خاص آن یک مورد را به طور جامع بررسی کند. موردی بودن پژوهش این امتیاز را دارد که محقق می تواند به نتایج دقیق‌تر و عمیق‌تری از آن دست پیدا کند (سرمد و دیگران،1382).
[1] User Experience
