:

با رشد سریع شهرنشینی در دهه های اخیر و افزایش تعداد وسایل نقلیه موتوری ترافیک در سطح معابر شهری به یکی از معضلات شهرهای بزرگ تبدیل شده است. بنابراین یکی از دغدغه های فکری مدیران شهری حل معضل ترافیک می باشد.جهت روان شدن حرکت وسایل نقلیه و حل مشکل ترافیک اقدامات زیادی از جمله احداث زیرساختهای حمل و نقل شهری مانند راه های ارتباطی ،زیرگذرها و روگذرها و گسترش حمل و نقل عمومی از قبیل مترو و اتوبوسهای شهری توسط مدیران شهری صورت گرفته است. در این راستا احداث پارکینگهای عمومی متعدد در مجاورت معابر شهری به منظور جلوگیری از پارکهای طولانی و بی مورد در کنار خیابانها یکی از اقدامات موثر در کاهش ترافیک و به دنبال آن کاهش آلودگی هواست.

مکان یابی صحیح پارکینگ موجب کاهش سفرهای درون شهری می شود که اگر با کاهش یا عدم پارک حاشیه ای همراه باشد باعث افزایش عرض خیابان ها و روان شدن تردد وسایل نقلیه می گردد. بدین منظور بایستی معیارهای موثر طوری در نظر گرفته شود که باعث کاهش پارک حاشیه ای و روان تر شدن ترافیک معابر شود.

با توجه به مسائل مذكور پژوهش حاضر در 6 فصل تنظیم گردیده است:

فصل اول: كلیات تحقیق كه شامل بیان مسئله،‌سابقه و پیشینه ی تحقیق،اهمیت و ضرورت موضوع

تحقیق، اهداف ،‌فرضیه ها، ‌متغیرها و روش تحقیق می باشد نگارش شده است سپس به مقطع زمانی تحقیق و جامعه آماری شهر لاهیجان اشاره شده است.

فصل دوم: به مبانی نظری، پیشینه و ادبیات تحقیق اشاره می گردد .

فصل سوم : ویژگیهای جغرافیایی ،اجتماعی ،اقتصادی ،کالبدی لاهیجان نگارش شده است.

فصل چهارم :به بررسی وضعیت پارکینگ در شهر لاهیجان از دیدگاه شهروندان پرداخته ،و سپس وضعیت پارکینگ ها در این شهر مورد تجزیه و تحلیل واقع شده است .

فصل پنجم: با بهره گرفتن از روش تحلیل سلسله مراتبی و روش AHP نیز مکانیابی بهینه ای برای احداث پارکینگ های عمومی صورت پذیرفت و تعداد پارکینگ مورد نیاز و محل احداث آنها پیشنهاد گردید.

در فصل ششم به اثبات فرضیات و پاسخ به سوالات پژوهش پرداخته شده و در نهایت نتیجه گیری و پیشنهاداتی ارائه شده است .

1-1- شرح و بیان مساله پژوهش:

مدت زمان زیادی است كه عناصر انسان، وسیله نقلیه و محیط به عنوان عناصر اصلی در حمل و نقل جاده ای مرسوم واقع شده اند و هدف از شناسایی كامل آنها، برقراری ایمنی آنهاست؛ چرا كه این عناصر با هم روابط متقابل و تأثیر پذیر دارند. به عنوان مثال انسان و وسیله نقلیه با هم برروی محیط اثر می گذارند و باعث ایجاد ترافیک در شهرها و آلودگی های زیست محیطی می شوند و در قبال آن محیط نیز با ویژگی های خود باعث تغییر شرایط حمل و نقل می شود.

منشا ایجاد و گسترش روزافزون شهرها را در عوامل عمده ای از قبیل توسعه مبادلات کالا، پیشرفت تجاری و تمدن انسانی می توان دانست و در میان مهمترین عوامل پیدایش شهرها، بایستی توسعه شبکه راه ها را عادی ترین و قدیمی ترین عامل دانست.

گسترش شهرها، افزایش تعداد مسافرتهای شهری، پیشرفت تکنولوژی و ارزان شدن قیمت خودرو و بالارفتن درآمد خانواده سبب شده تعداد خودروها در شهرها افزایش قابل توجه ای داشته باشد که این امر باعث ایجاد ترافیک و همچنین کمبود فضای پارک خودرو شده است. حل مسئله ترافیک به برنامه‌ریزی‌های درازمدت و کوتاه مدت مختلفی از جمله کاهش سفرهای شهری، طراحی سیستم حمل و نقل عمومی فراگیر و غیره نیازمند است. تامین فضای پارکینگ خودرو در شهر، خارج از بحث ترافیک یکی از نیازهای ضروری است. با تامین پاركینگ در نقاط مختلف شهر می توان تا حد زیادی بر مشكلات ترافیكی فائق آمد.

تامین پارکینگ در بافت ‌های شهری موجود ما، از مسائل و مشكلات طراحان شهری نبوده و اکثر فضاهای پیش بینی شده در طرح های جامع، یا تغییر کاربری داده و یا واگذار شده‌اند. وجود مراكز تجاری با جذب سفر بالا در برخی شهرها، استفاده از الگوی توقفگاه های چند طبقه را اجتناب ناپذیر ساخته و دستیابی به ضوابط این گونه توقفگاه ها را ضروری می سازد.

امروزه با ورود حجم بالایی از خودروها، سرانه خودرو از یک دستگاه به ازای هر واحد مسکونی به دو یا سه واحد در حال افزایش است. این امر باعث ازدحام خودروها در حاشیه خیابان ‌ها و کوچه‌ها شده است. در این وضعیت می بایست روشی را پیشنهاد نمود که هم ارزان بوده و هم اجرای آ‌ن ساده باشد و حجم بالایی از پارکینگ را برای ساختمانها تامین نماید.

در شرایط كنونی رشد روزافزون شهرها كه متأثر از رشد جمعیت و مهاجرت می باشد منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی و تغییرات متعددی در كاربری های شهری شده است. هجوم بیش از اندازه جمعیت به شهرها به همراه رشد ناخواسته و ناموزون و توسعه غیر اصولی آنها به علت عدم تناسب بین كاربری های مختلف شهری و نبود مدیریت واحد شهری، مشكلات عدیده ای را در سیستم شهری به وجود می آورد. شهر لاهیجان با داشتن 82110 نفر جمعیت در سال 1390 و با مساحت 9 کیلومتر مربع و با توجه به موقعیت توریستی بودن شهر و افزایش روز افزون وسایل نقلیه موتوری،کم بودن عرض خیابانهای شهر و محدودیت زمین بخصوص در مرکز شهر همه روزه با تعدد بیشماری از ماشینهای پارک شده در گوشه و کنار خیابانهای شهر مواجه هستیم که علاوه بر ایجاد مزاحمت برای تردد عابرین موجب بروز ترافیک در شهر می شوند، بنا براین نیاز به احداث پارکینگهای عمومی و بخصوص طبقاتی به وضوح در شهر محرز می باشد.با توجه به موارد گفته شده تا کنون در شهر لاهیجان اقدام به احداث پارکینگ طبقاتی نشده است؛ بنابراین در این پژوهش سعی شده است برای رفع مشکل ترافیک در شهر به جانمایی مکان های بهینه برای احداث پارکینگ های عمومی به کمک GIS بپردازد. مکان یابی صحیح پارکینگ موجب کاهش سفرهای درون شهری می شود که اگر با کاهش یا عدم پارک حاشیه ای همراه باشد باعث افزایش عرض خیابان ها و روان شدن تردد وسایل نقلیه می گردد.

1-2- سابقه و پیشینه ی پژوهش:

مطالعه پیرامون مکان یابی بهینه برای پارکینگهای عمومی و طبقاتی از دیدگاه برنامه ریزان شهری و مهندسین ترافیک و علوم مربوطه دارای اهمیت فراوانی بوده است .در سالهای اخیر با توجه به محدودیت زمین به خصوص در شهرهای بزرگ و بویژه در مرکز شهر و برای استفاده بهینه زمین و ارزش افزوده آن ساخت و توسعه پارکینگ های طبقاتی توجه خاصی به خود گرفته است.به طول کلی در زمینه مکانیابی با بهره گرفتن از سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تحلیل سلسله مراتبی در زمینه حمل و نقل شهری و به طور اخص کاربری پارکینگ، مطالعات گوناگونی صورت گرفته است.

که به چند مورد از آنها درزیر اشاره شده است که عبارتند از :

• وانگ و سان (2010) در مقاله ای با عنوان[1] Combinatiorial Optimization Of Congested Road And Parking Charging، به انبوهی ترافیک به عنوان مشکل عمده که توسعه پایدار حمل و نقل شهری را مسدود نموده، اشاره و به تجزیه و تحلیل شبکه حمل و نقل، هزینه سفر و تقاضای ترافیک پرداخته اند. ایشان در این پژوهش به این نتیجه رسیده اند که: TDM راه حلی مؤثر در کاهش تراکم ترافیک مناطق شهری می باشد و می توان با بهره گرفتن از مدل بهینه سازی ترکیبی، تراکم ترافیک مناطق شهری را به طور چشم گیری کاهش داد.

• فرزانمنش و همکاران (2010) در مقاله ای تحت عنوان Parking Site Selection Management Using Fuzzy Logic And multi Criteria Decision Making[2] به مکانیابی پارکینگ در مناطق پرترافیک شهر اصفهان پرداخته اند و به این نتیجه رسیده اند که: از میان مدل های گوناگون تصمیم گیری چند معیاره جهت مکانیابی، استفاده از مدل AHP و منطق فازی در GIS، بهترین ابزار مکانیابی پارکینگ های عمومی می باشند.

• کاسیدو (2010) در مقاله ای با عنوان Real- Time Parking Information Management To Reduce Search Time, Vehicle Displacement And Emissions[3] به مدیریت اطلاعات زمان واقعی پارک کردن، به منظور کاهش جستجوی پارک پرداخته؛ به آلودگی محیطی قابل ملاحظه ناشی از مدت زمانی که صرف پیدا کردن فضاهای پارک خالی می شود اشاره نموده و به این نتیجه رسیده است که: با بررسی رفتار رانندگان و پارکینگ های در دسترس هنگامی که رانندگان به مقصد می رسند، ارزیابی سود و مدیریت اطلاعات پارک می توان زمان و مسافت جستجوی پارکینگ را کاهش داده و از آلودگی های محیطی ناشی از این جستجو، کاست.

• کرمی،محمد،مکان یابی بهینه پارکینگهای طبقاتی در شهر قم با بهره گرفتن از GIS.در این پژوهش با ارائه الگوی مناسب جهت مکان یابی بهینه پارکینگهای طبقاطی به وسیله GIS ،به مقایسه روش های مختلف وزن دهی به لایه های مکان یابی پارکینگ نیز پرداخته شده است.

علم ورزش دانش جدیدی است که در چند دهه اخیر با تلاش و علاقه متخصصان و پژوهشگران به دنیا معرفی شده است، دانشی که در جامعه امروز به دلیل کاربردها و جذابیت های متنوع خود از اهمیت خاصی برخوردار است و تقریباً تمامی مردم و نهادهای اجتماعی را به نحوی با خود مربوط می‌کند (9 ).

ورزش و فعالیت بدنی، به عنوان یک وسیله مؤثر و مفید در پیشگیری، درمان و توان ‌بخشی برای بسیاری از امراض و اختلالات پزشکی، حتی قبل از توصیه و تجویز روش‌های پیشرفته پزشکی مورد نظر می‌باشد (16). با وجود این که فعالیت بدنی منظم، دارای مزایای بسیاری در رابطه با تندرستی است، می‌توان آن را به عنوان یک عامل استرس ‌زای بدنی در نظر گرفت که احتمالاً به دلیل تولید مقادیر فراوان گونه‌های اکسیژن و نیتروژن فعال، می‌تواند سلول‌ها را در معرض آسیب‌های اکسیداتیو قرار دهد (33).

بسیاری از محققین علوم ورزشی معتقدند، فعالیت بدنی با شدت بالا و طولانی مدت می‌توانند با افزایش رادیکال‌های آزاد، باعث آسیب سلول شده و روند پیری را تسریع کنند (144،141،61،8).

طی سال‌های اخیر نقش رادیکال‌های آزاد و یا به عبارت دیگر گونه‌های اکسیژن فعال در رشد و پیشرفت بسیاری از بیماری‌ها از جمله اختلالات نورولوژیکی و قلبی عروقی به‌ طور چشمگیری مورد توجه قرار گرفته است (113،27).

بدن انسان دارای یک سیستم دفاعی جهت مقابله با رادیکال‌های آزاد موسوم به سیستم آنتی اکسیدان است. عدم تعادل بین میزان رادیکال آزاد تولید شده و ظرفیت آنتی اکسیدان باعث استرس اکسیداتیو می‌گردد (113،85،27). رادیکال‌های آزاد باعث آسیب در اکثر ماکرومولکول‌ها شامل لیپیدها، پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک می‌گردند. شدت آسیب‌های ناشی‌ از رادیکال‌های آزاد به میزان آن‌ ها، طول دوره مجاورت با آن‌ ها و نوع آن‌ ها بستگی دارد. یون‌های فلزی نظیر آهن دارای نقش کاتالیزوری مهمی در عملکرد گونه‌های اکسیژن فعال (ROS)[1] هستند (24). تولید گونه‌های فعال اکسیژن فرایندی طبیعی در ارگانیزم هوازی است.

شواهد مستقیم و غیرمستقیم نشان می‌دهند فعالیت ‌بدنی سنگین می‌تواند منجر به افزایش تولید رادیکال آزاد در عضله اسکلتی و سایر بافت‌های فعال شود (143). هرچند جریان اکسیژن در زنجیره انتقال الکترونی میتوکندری منبع اصلی تولید ROS می‌باشد، مسیرهای دیگری مانند مسیر زانتین ‌اکسیداز[2] نیز می‌تواند هنگام یا پس از فعالیت ورزشی فعال شوند. بنابراین تأمین ناکافی ATP درون عضلانی در فعالیت های هوازی و بی‌هوازی (هردو) می‌تواند به تولید ROS بیانجامد (143). به نظر می رسد، شیوه زندگی از جمله ورزش، تغذیه، کشیدن سیگار و مصرف مشروبات الکلی نیز در فرایند استرس اکسیداتیو نقش داشته         باشد (8).

درهمین راستا، برخی از ورزشکاران حرفه‌ای و آماتور معتقدند با مصرف آنتی اکسیدان‌های غیرآنزیمی از قبیل ویتامین C، E، کارنیتین و…به صورت مکمل‌های غذایی، می‌توانند ازطریق شکار رادیکال های آزاد عملکرد ورزشی خویش را ارتقا بخشند (140). برخی از تحقیقات حاکی از تأثیر مثبت مکمل‌های غذایی درجهت کاهش استرس اکسیداتیو است (140،121،97،34). ازسوی دیگر، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده از این مکمل‌ها هیچ تأثیر مثبتی درجهت کاهش رادیکال های آزاد و استرس اکسیداتیو ناشی ازفعالیت ندارند (117،112). لذا در تحقیق حاضر نیز به بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی یکی دیگر از مواد آنتی‌اکسیدان که به خاصیت آنتی اکسیدانی آن در فعالیت های بدنی کمتر پرداخته شده است متمرکز می شویم.

1-2- بیان مسئله

از آن ‌جا که موجودات‌ زنده دائماً در معرض ‌استرس ‌اکسیداتیو قرار دارند، لذا از ساز و کارهای دفاع آنتی اکسیدانی نیز برخوردارند (8). استرس اکسیداتیو ‌هنگامی رخ می‌دهد که موازنه هموستازی بین توانایی‌های اکسیدانی وآنتی‌اکسیدانی موجود در سیستم‌های بیولوژیکی مختل ‌شود (133،31،8). اگر چه ورزش حاد و فعالیت ‌بدنی شدید باعث افزایش تولید گونه‌های اکسیژن فعال (واکنش‌پذیر) در عضلات اسکلتی، کبد و قلب شده، باعث استرس‌ اکسیداتیو ‌می‌گردد (109،84،37،31،23،8). اما ورزش‌ منظم و متوسط از طریق افزایش دفاع آنتی‌اکسیدانی منجر به کاهش استرس ‌اکسیداتیو و کاهش عوارض دیابت خواهد شد (84،31). در پاسخ به فعالیت‌های استقامتی مصرف اکسیژن در بدن انسان به طور سیستمیک10تا20 برابر افزایش می‌یابد (89). در عضلات، میزان این افزایش بیشتراست و به 100 تا200 برابر زمان استراحت می‌رسد

(140). نشت گونه‌های اکسیژن فعال از میتوکندری درحین فعالیت منبع‌ اصلی برای‌ استرس اکسیداتیو است (97). بنابراین عضلات در برابر آسیب ‌اکسیدانی بالقوه‌ای که به هنگام ورزش یا بعد از آن رخ می‌دهد به حفاظت آنتی اکسیدانی بیشتری نیاز دارند (8). محققان همواره در تلاش هستند تا مزایای مکمل‌های آنتی اکسیدان را مورد بررسی قرار دهند (116). ازدیدگاه نظری مصرف آنتی‌اکسیدان های غیرآنزیمی مختلف از قبیل ویتامینC و E با شکار رادیکال‌های آزاد استرس اکسیداتیو ناشی از فعالیت را کاهش می‌دهد (123،83،8). افزایش رادیکال‌های آزاد به هنگام فعالیت ‌بدنی می‌تواند هموستاز مواد آنتی اکسیدانی و پرواکسیدان‌های درون سلولی را به‌ هم زده و در نتیجه باعث التهاب، استرس اکسیداتیو، خستگی و آسیب ‌عضلانی گردد (110،61،8).

فشار ایسکمیک رایج ترین نوع استرس است که قلب را تحت تاثیر قرار می دهد. ایسکمیک عضله قلبی هنگامی رخ می دهد که جریان خون قلب برای برطرف کردن نیاز های متابولیک عضله قلبی کافی نباشد. در نتیجه این عارضه، عملکرد پمپاژی عضله قلب دچار اختلال می شود. انقباض ریتمیک مختل می گردد (بد ریتمی) و در موارد حاد و طولانی مدت صدمه غیر قابل برگشت بافتی رخ می دهد که با نکروز عضله قلبی یا سکته قلبی مشخص می گردد. در انسان این موقعیت پاتولوژیک پیچیده، بیماری ایسکمیک قلبی نامیده می شود. بیماری ایسکمیک علت مرگ و میر در جوامع توسعه یافته می باشد. پیشرفت بیماری ایسکمیک قلبی مربوط به پر فشار خونی شریان سیستمیک است. در این جوامع پر فشار خونی علت 50 درصد از معلولیت ها و مرگ و میر ها در افراد مسن می باشد. روش هایی که به سرعت جریان خون را تامین می کنند (مانند خون رسانی به منطقه ایسکمیک عضله قلبی) می توانند مرگ و میر را تقریباً به نصف کاهش دهند و اگر درمان به تاخیر بیفتد اثر بخشی خون رسانی مجدد کاهش می یابد. اگر چه خون رسانی مجدد اولیه تنها راه نجات عضله قلبی مبتلا به ایسکمیک است، خون رسانی مجدد خود باعث آریتمی و بد کاری برگشت پذیر قلب می شود (123).

ال‌-کارنیتین[3] یک ‌آنتی‌ اکسیدان قوی است‌که از کارنیتین و زنجیره کوتاه‌ آسیل‌ کارنیتین تشکیل شده است (39). در بدن انسان از ترکیب دو اسید آمینه لیزین و متیونین ساخته می‌شود (75،20). محافظت از سلول‌های آندوتلیال قلب در برابر استرس اکسیداتیو وآسیب میوکارد (42)، کاهش آسیب‌ کبدی ناشی از مصرف دوکسوربیسین[4] (دوکسوربیسین یک آنتی ‌بیوتیک است‌ که به طورگسترده در درمان انواع مختلف تومورهای جامد استفاده می‌شود) (26)، درمان اختلالات عصبی در انسان (41)، ناباروری مردان، بیماری آلزایمر(36)، بهبود کبد چرب (149) و… از جمله خاصیت آنتی‌اکسیدانی احتمالی این ماده به شمار می‌آیند. ال- کارنیتین همچنین می تواند به جلوگیری و کاهش آسیب ایسکمی جریان مجدد کمک کند (148). سوپر اکسید دسمیوتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون اس- ترنسفراز برخی از آنزیم های ضد اکسایشی هستند. سوپر اکسید دسمیوتاز سبب دسمیوتاسیون رادیکال سوپر اکسید به پر اکسید هیدروژن و اکسیژن می شوند. بنابراین، تصور می شود که نقش سوپر اکسید دسمیوتاز ها در دفاع ضد اکسایشی، باید با اعمال کاتالاز و یا گلوتاتیون پر اکسیداز در خنثی کردن پر اکسید هیدروزن مورد توجه قرار گیرد. واکنش هابر –ویس هنگامی اتفاق می افتد که رادیکال سوپر اکسید با پر اکسید هیدروژن وارد واکنش شده، رادیکال هیدروکسیل را تولید کند. اگر این واکنش در بدن موجود زنده انجام شود، رادیکال سوپر اکسید مستقیماً به تولید رادیکال هیدروکسیل منجر می شود. با وجود این در محلول خنثی، ثابت سرعت این واکنش در حدود 2 مول در ثانیه است. بنابراین، واکنش هابر- ویس به ندرت در بدن موجود زنده به وقوع می پیوندد. نقش دیگر رادیکال سوپر اکسید دخالت آن در تولید رادیکال هیدروکسیل است. از آن جا که رادیکال سوپر اکسید به عنوان یک عامل احیا کننده عمل می کند می تواند سبب احیای یون های فلزی شده، احتمال وقوع واکنش فنتون را افزایش دهد.

رادیکال سوپر اکسید تقریباً در تمام سلول های هوازی تشکیل می شود و به روش های شیمیایی، فیزیکوشیمیایی و آنزیمی تولید می شود. منبع اصلی این تولید عبارت است از نشت از مسیرهای احیای اکسیژن در زنجیره های انتقال الکترون موجود در میتوکندری و شبکه آندوپلاسمی. در این سلول ها نقش اصلی رادیکال سوپر اکسید عمل باکتری کشی است. در محلول های آبی، فعالیت رادیکال سوپر اکسید کم است. بنابراین این رادیکال یک گونه اکسیژن فعال نیست. شواهد زیادی نشان می دهد که در بدن موجود زنده ، رادیکال سوپر اکسید توسط سوپر اکسید دسمیوتاز (SOD) دفع می شود.از آن جا که پر اکسید هیدروژن، الکترون غیر زوجی (فرد) ندارد، نمی توان آن را یک رادیکال شناخت. پر اکسید هیدروژن یک ترکیب نسبتاً پایدار است و به سادگی از میان غشاهای بیولوژیکی عبور می کند در حالی که رادیکال سوپر اکسید بدون کمک یک کانال آنیونی قادر به انجام چنین کاری نیست.

گلوسین در سال 2006 فعالیت آنتی اکسیدانی ال- کارنیتین را در شرایط آزمایشگاهی تحقیق کرد و متوجه شد که ال- کارنیتین در مهار آنیون سوپر اکسید، رادیکال و پر اکسید هیدروژن می تواند موثر باشد(69).

این ماده به صورت مکمل در اکثر مواد غذایی حیوانی مانند گوشت قرمز، لبنیات و آووکادو یافت می‌شود، غذاهای‌ گیاهی منبع خوبی برای این ماده نمی‌باشند (125). از لحاظ تئوری این مکمل‌ها ممکن ‌است محتوای کارنیتین را افزایش داده و باعث تسهیل ورود اسیدهای چرب زنجیره بلند به‌ میتوکندری سلول‌ها شوند (144،75،39،20،6). اگر غلظت‌ کارنیتین پلاسما از بازجذب کلیوی آن بیشتر باشد، کارنیتین اضافی با پاک ‌سازی تقریبی فیلتراسیون گلومرولی از طریق ادرار حذف می‌گردد. نیمه عمر کارنیتین در بدن انسان دو تا سه ساعت بیان شده است (39،1). با توجه به خواص آنتی اکسیدانی ال-کارنیتین و احتمال تأثیر آن بر استرس اکسیداتیو ناشی از فعالیت، این تحقیق با عنوان تأثیر مصرف دو هفته مکمل ال-کارنیتین بر استرس اکسیداتیو ناشی از فعالیت هوازی شدید صورت گرفته است.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

با توجه به گستردگی و اهمیت ویژه پدیده ورزش و تربیت‌ بدنی و اثرات آن در جامعه، ضرورت توجه بیشتر به آن امری اجتناب‌ ناپذیر است. بدیهی ‌است ‌فعالیت‌های علمی و فرهنگی با پشتوانه طرح‌های پژوهشی، حرکتی اساسی بوده و نقش ارزنده‌ای در جهت انطباق دست‌آوردها با نیازهای واقعی هر جامعه خواهد داشت (14). سال‌هاست که پژوهشگران حیطه ورزش، تأثیرات بالقوه آنتی‌اکسیدان‌ها را جهت مقابله‌ با آثار گونه‌های اکسیژن فعال، در زمینه‌های آسیب‌‌‌ عضلانی، خستگی‌ عضلانی، پراکسیداسیون چربی و آسیب پروتئین‌ها در جریان ورزش مورد بررسی ‌قرار داده‌اند (116). درمورد کارایی سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن در مقابله با رادیکال‌های آزاد ناشی از فعالیت و میزان ‌اثرگذاری مصرف‌ آنتی‌اکسیدان‌ها به صورت مکمل‌های غذایی بر استرس اکسیداتیو و آسیب‌عضلانی ناشی ازآن در میان محققین اختلاف نظر وجود دارد (132،121،86).

برخی‌ از محققین معتقدند مصرف مواد آنتی‌اکسیدانی به‌ صورت مکمل‌های غذایی ‌نمی‌تواند تأثیری بر استرس اکسیداتیو داشته‌ باشد (47). وحتی برخی از محققین گزارش ‌کرده‌اند که ‌مصرف این‌ مکمل‌‌ها می‌توانند سبب افزایش استرس ‌اکسیداتیو ‌گردد (120،46). عقیده برخی‌ها نیز بر این است‌ که‌ سیستم آنتی‌اکسیدانی بدن در فعالیت‌های شدید و طولانی‌ مدت توانایی مقابله با رادیکال‌های آزاد را ندارد واستفاده از آنتی‌اکسیدان‌ها به صورت مکمل‌های غذایی می‌توانند باتقویت سیستم آنتی‌اکسیدانی، باعث کاهش استرس اکسیداتیو، رادیکال‌های آزاد شده و در نتیجه فرایند آسیب سلول را به تأخیر انداخته و یا حتی آن را متوقف کند (132،121). گزارش اکثر محققین، حاکی ‌از تأثیر مصرف ‌آنتی‌اکسیدان ‌ها بر استرس

اکسیداتیو است (132،67،30). امروزه مکمل‌های غذایی گوناگون جهت افزایش عملکرد ورزشکاران معرفی شده‌اند که در این بین، ال‌-کارنیتین به عنوان یکی ازمواد نیرو افزا شناخته شده است (81).

باتوجه به معدود مطالعات انجام شده، چنین به نظر می‌رسد تحقیق اندکی روی چگونگی تأثیر مصرف ال‌-کارنیتین بر استرس اکسیداتیو ناشی‌‌از فعالیت هوازی شدید، صورت گرفته است. همچنین در مورد تأثیر یا عدم تأثیر این ماده بر عملکرد ورزشکاران، در فعالیت‌های هوازی نتایج هم سو ودقیقی وجود ندارد، بیشتر مطالعاتی هم‌ که در این بخش‌ انجام شده، تأثیر ال‌-کارنیتین را بر فعالیت‌های هوازی زیر بیشینه بررسی کرده‌اند (1). لذا با توجه به مواردگفته شده، ضرورت تحقیق در رابطه با بررسی تأثیرات آنتی‌اکسیدانی این ماده براسترس اکسیداتیو احساس می‌شود.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- هدف کلی

بررسی ‌تأثیر مصرف دو هفته مکمل ال-‌کارنیتین بر شاخص‌های ظرفیت آنتی‌اکسیدانی توتال (TAC)[5]، مالون دی آلدئید ((MDA[6]، کراتین‌کیناز ((CK[7] و بیلی‌روبین متعاقب فعالیت هوازی شدید.

1-4-2- اهداف ویژه

اهداف ویژه این پژوهش به شرح زیر بیان می‌شود:

1- بررسی تأثیر مصرف دو هفته مکمل ال‌-کارنیتین بر ظرفیت آنتی اکسیدانی توتال پلاسما پس از فعالیت هوازی شدید.

2- بررسی تأثیر مصرف دو هفته مکمل ال‌-کارنیتین برمالون دی‌ آلدئید سرم پس از فعالیت هوازی شدید.

3- بررسی تأثیر مصرف دو هفته مکمل ال‌-کارنیتین بر کراتین کیناز سرم پس از فعالیت هوازی شدید.

4- بررسی تأثیر مصرف‌ دو هفته مکمل ال‌-کارنیتین بر بیلی روبین سرم پس از فعالیت هوازی شدید.

 1-5- فرضیه های تحقیق

1- مصرف‌ دو هفته مکمل ال-کارنیتین برظرفیت آنتی اکسیدانی توتال خون آزمودنی ها پس از فعالیت هوازی شدید تاثیر گذار است.

2- مصرف دو هفته مکمل ال‌-کارنیتین برمالون‌ دی‌ آلدئید خون آزمودنی‌ها پس از فعالیت هوازی شدید تأثیرگذار است.

3- مصرف‌ دو هفته مکمل ال-‌کارنیتین بر کراتین کیناز خون ‌آزمودنی‌ها پس از فعالیت هوازی شدید تأثیر‌گذار است.

4- مصرف دو هفته مکمل ال-کارنیتین بر بیلی روبین خون آزمودنی ها پس از فعالیت هوازی شدید تاثیر گذار است.

1-6- محدودیت های تحقیق

1-6-1- محدودیت های قابل کنترل

– ویژگی‌های جسمانی آزمودنی‌ها

– شرایط تمرین آزمودنی‌ها

– وضعیت سلامتی آزمودنی‌ها (دو ماه پیش از اجرای پروتکل تمرینی)

– تغذیه آزمودنی‌ها (سه روز قبل، روزاجرای پروتکل تمرینی و یک روز پس از اجرا )

– میزان فعالیت آزمودنی‌ها

– میزان مصرف مکمل‌ ال-کارنیتین روزانه آزمودنی ها (دوهفته قبل از اجرای پروتکل تمرینی)

– مصرف سیگار

– مصرف الکل

– زمان

– مکان

 تعهد، فرد را با سازمان پیوند می دهد؛ بنابراین، این پیوند احتمال ترک شغل را کاهش خواهد داد. می یر و آلن بین سه نوع تعهد، تمایز قائل می شوند. تعهد عاطفی كه به وابستگی احساسی فرد به سازمان اشاره دارد. تعهد مستمر كه مربوط به تمایل به باقی ماندن در سازمان به خاطر هزینه های ترک سازمان یا پاداش‌های ناشی از ماندن در سازمان می شود و سرانجام تعهد هنجاری كه نوعی احساس تکلیف به باقی ماندن در سازمان را به عنوان یک عضو منعکس می کند (مرادی، 2002). دلایل زیادی نیز برای این كه چرا یک سازمان بایستی سطح تعهد سازمانی اعضایش را افزایش دهد وجود دارد كه از آن جمله می توان به این موضوع اشاره داشت كه تعهد سازمانی با پیامدهایی ازقبیل رضایت شغلی، حضور، رفتار سازمانی فرا اجتماعی و عملکرد شغلی رابطه مثبت و با تمایل به ترک شغل رابطه منفی دارد (شیان[1] و همکاران، 2003). بنابراین كارایی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به كاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد ( اسماعیلی، 1381). با این توصیف، سازمان با عملکرد برتر، سازمانی است که در یک دوره زمانی بلند مدت از راه توانایی انطباق مناسب با تغییرات و واکنش سریع به این تغییرات، ایجاد ساختار مدیریت منسجم و هدفمند، بهبود مستمر قابلیت‌های کلیدی و رفتار مناسب با کارکنان به عنوان اصلی ترین دارایی، به نتایجی بهتر از سازمان های همتراز دست می یابد (وال[2]، 2010). گریگوری اسمیت در مقاله خود، هفت راز ایجاد سازمان های با عملکرد برتر را، تعهد و مشارکت مدیریت ارشد، تمرکز راهبردی، تیم های راهبری، شناسایی پروژه‌های کلیدی بهبود، تیم گرایی، ایجاد منشور و سنجش ذکر می‌کند.

یکی از مسئولیت‌های هر نهاد اجتماعی، نیل به اهدافی است که علت وجودی آن نهاد را شکل می دهد. تحقق اهداف سازمانی در گرو همکاری و هماهنگی تمامی عواملی است که تعامل نظام‌مندآنها با یکدیگر به وجود سازمان معنا می بخشد. در این میان نیروی انسانی در تمام سطوح سازمان نقش برجسته تر از سایر عوامل دارد که باید به آن به عنوان یک عامل ذی شعور و دارای نیازهای مادی و معنوی، اهداف فردی، توقعات گروهی و سازمانی بیش از سایر عوامل توجه شود. از آنجایی که کارآیی نیروی انسانی همیشه براساس محاسبات اقتصادی قابل پیش بینی نیست و عوامل متعدد دیگر که برخاسته از نیاز های برتر انسان در ابعاد اجتماعی، احترام و خودیابی است در این زمینه موثراست، لذا در این پژوهش به یکی از ضرورت‌های اساسی سازمانی یعنی( تعهد سازمانی) پرداخته شده است. این مفهوم که امروزه جایگاه مهمی را در تحقیقات مذکور از آن خود ساخته است، بیش از هرچیز ناشی از اعتقاد شدید فرد به سازمان و پذیرش اهداف آن وتلاش در جهت رسیدن به آن اهداف است. در نتیجه این دو عامل، نوعی وابستگی عاطفی و روانی در فرد شکل می گیرد که او را مایل به بقاء در سازمان می‌کند.

در این تحقیق تعهد سازمانی از سه بعد عاطفی، هنجاری و مستمر و ارتباط آنها با عملکرد سازمانی مورد مطالعه قرار‌گرفته است. در این تحقیق رابطه تعهد سازمانی و ابعاد سه گانه آن با متغیرهای عملکرد شغلی کارکنان و مدیران مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

1-2- بیان مسأله پژوهش

افزایش عملکرد و استفاده کارآمد از نیروی انسانی ضرورتی است که باید مورد توجه کلیه مدیران و تصمیم گیرندگان سازمان‌ها قرار گیرد. با توجه به اینکه یکی از مهمترین منابع موجود درسازمانها، نیروی انسانی شاغل در آنهاست، بخشی از اقدامات مدیریتی نیز با هدف بهره گیری هرچه مؤثرتر و کار آمدتر از این منابع به مرحله اجرا در می آید و مدیریت مؤثر عملکرد را به یکی ازمهمترین وظایف مدیران تبدیل نموده است. یکی از عوامل نامحسوس مؤثر برعملکرد کارکنان،تعهد سازمانی آنان می باشد. نیروی انسانی وفادار، سازگار با اهداف و ارزشهای سازمانی، حاضراست حتی فراتر از وظایف مقرر در شرح وظایف، فعالیت نماید و می تواند عامل مهمی دراثربخشی سازمانی باشد. وجود چنین نیرویی در سازمان توأم با بالا رفتن سطح عملکرد و پایین آمدن نرخ غیبت، تأخیر و ترک خدمت می باشد و وجه اعتبار سازمان را در اجتماع، مناسب جلوه داده و زمینه را برای رشد و توسعه سازمان فراهم می آورد. برعکس نیروی انسانی با احساس وفاداری، تعلق و تعهد سازمانی کم، نه تنها خود در جهت نیل به اهداف سازمان حرکت نمی کند، بلکه با ایجاد بی تفاوتی نسبت به مسائل و مشکلات سازمان ممكن است در بین دیگر همکاران تأثیر مفیدنداشته باشد، که این امر خود منشأ ناهنجاری های بسیاری در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی وفرهنگی در جامعه را فراهم می کند، لذا بررسی در زمینه تعهد سازمانی و بررسی عوامل مؤثر بر آن و نتایج حاصله می تواند ازجمله تحقیقات مؤثر در علوم رفتار سازمانی باشد. در دهه گذشته تعهد سازمانی و ابعاد آن جایگاه مهمی را در تحقیقات به خود اختصاص داده است. یکی دیگر از متغیرهایی که با تعهد سازمانی در رابطه بوده، رضایت شغلی می باشد که خود تعیین کننده بسیاری از متغیرهای سازمانی است. مطالعات متعدد نشان داده است رضایت شغلی از عوامل مهم افزایش بهره وری، دلسوزی کارکنان نسبت به سازمان، تعلق و دلبستگی آنان به محیط کار وافزایش کمیت و کیفیت کار، برقراری روابط خوب و انسانی در محل کا ر، ایجاد ارتباطات صحیح،بالا بردن روحیه، عشق و علاقه به کار است (هومن، 1382). از طرفی چنین انتظار می رود که رابطه میان خشنودی شغلی و ترک شغل منفی باشد. هرچه خشنودی شغلی بیشتر باشد، ترک شغل کمتر است. نتایج به طور کلی، این فرضیه را تأئید می کنند. بنابراین به نظر می رسد که استحکام این رابطه تا اندازه ای منوط به وجود اشتغال کامل باشد. همواره کسانی هستند که به دلیل ناخشنودی، شغل خود را ترک می‌گویند و کسانی نیز هستند که به ناچار (نقل مکان، بحران خانوادگی، و جز اینها) به ترک شغل مبادرت می ورزند.

انتظار می رود که درصد کسانی با اشتغال کامل (Full employment) که به علت خشنودی اندک شغل خود را ترک می‌گویند بیشتر از هنگامی باشد که یافتن شغل دشوار است. در نتیجه، رابطه میان ترک شغل و خشنودی باید در اثنای اشتغال کامل مستحکم تر باشد (میچل، 1373). بنابراین رضایت شغلی می تواند بر روی تعهد نقش و تأثیر داشته و از این طریق موجب، بهبود عملکرد باشد.

یکی دیگر از عواملی که با تعهد سازمانی کارکنان در ارتباط بوده مدیریت مشارکتی می باشد، که به طور کلی عبارتند از دخالت دادن کارکنان کلیه سطوح سازمان در فرایند تبین مشکل، تجزیه وتحلیل موقعیت و دستیابی به راه حل ها، به طوری که کارکنان از قدرت تصمیم گیری بالایی برخوردار شوند و با مدیرخود در کلیه مراحل هم فکری کنند (رابینز،1380 (. مقصود از مشارکت دادن کارکنان[3] نوعی فرایند مشاركتی است که هدف آن تشویق و ترغیب کارکنان و اعضای سازمان به دادن تعهد و مشارکت هر چه بیشتر درامر موفقیت سازمان است. پایه و اساس اندیشه مزبور بر این منطق قرار دارد که کارکنان در فرایندتصمیماتی که بر سرنوشت آنان اثر می گذارد، مشارکت می کنند، در کار اداری و سازمانی خود از آزادی عمل بیشتری برخوردارند، بر زندگی کاری خود کنترل‌هایی اعمال می نمایند، سازمان بدین وسیله موجبات انگیزش هر چه بیشتر آنان را فراهم می آورد، افراد تعهد بیشتری به سازمان پیدا می کنند، بازدهی، تولید و بهره وری در سازمان افزایش می یابد و سرانجام این که آنان نسبت به کارخود، بیشتر احساس رضایت می کنند (رابینز، 1380(. می‌توان مشاركت در تصمیم گیری ها را هم یک عامل شخصی و هم تا حدی یک عامل سازمانی در نظرگرفت. نتایج بسیاری از پژوهش ها نشان می دهد که کارکنان مایلند در تصمیم گیری ها در موقعیت خود مشارکت داشته باشند. کسانی که تجربه مشارکت را در سازمان خود داشته اند معمولا نگرش مطلوب و مثبت تری نسبت به کار خود داشته و مایل به تکرار آن تجربه هستند (کمپ، 1377(.

بنابر نظر هرزبرگ ( 1974 ) چنانچه شغل کارمند را با دادن میزانی از مشارکت و خود مختاری درتصمیم گیری پرمایه سازیم، رضایت شغلی تا اندازه زیادی افزایش پیدا خواهد کرد. در نظریه ورومنیز اعتقاد بر این است که چنانچه فرد در انتخاب هدفها رضایت و مشارکت داشته باشد نسبت به آن تعهد بیشتری پیدا کرده و برای ر سیدن به آنها تلاش مضاعفی می کند. مطالعات هاکمن و اولد هام ( 1980 ) نیز نشان می دهد که مشارکت نقش ارزنده ای در رضایت شغلی و ایجاد وحدت در کارکنان یک سازمان بازی می کند. به نظر دراگو و وودن[4](1991) مبنای فلسفی مشارکت این است که افراد حق دارند در تصمیم هایی که بر زندگی و کار آنها اثر می گذارد سهیم باشند و در این صورت است که تعهد بیشتری نسبت به تصمیم‌ها احساس کرده رضایت شغلی بیشتری به دست می آورند (به نقل از هومن، 1382.(

بزرگ‌ترین بهره مشارکت آن است که حق طبیعی کارکنانی را که می توانند عضو یاری دهنده وسود بخش گروهی باشند که در آن کار می کنند، به آنان باز می گرداند. مشارکت، ارزش‌های انسانی رادر سازمان پاس می‌دارد، زیر ا به نیازهای کارکنان برای ایمنی، مناسبات اجتماعی، احترام و خود شکوفائی پاسخ می گوید. مشارکت کارمندان را به یاری دادن بر می انگیزاند. یافته های تحقیق های انجام شده نشان می دهد که، مدیریت مشارکتی اثرات مثبتی بر عملکرد،بهره وری، رضایت شغلی و تعهد سازمانی دارد زیرا موجب ارضای سه نیاز اساسی انسانی بودن کار یعنی: افزایش خود مختاری، افزایش در معنی دار بود ن شغل و کاهش انزوای شغلی می شود. مشارکت حداقل سه اثر مهم را بر جای می گذارد :

اول، زمانی که کارکنان در تعیین هدف مشارکت می کنند به انتخاب اهدافی به مراتب مشکل تر و عالی تر از اهدافی می پردازند که مدیریت بر آنان تحمیل می کند. اهداف عالی تر سطح عملکرد بالاتری را به دنبال دارد این مطلب تنها زمانی صادق است که اهداف به طور مشارکتی تعیین شوند.

دوم، ضمن این که اهداف تعیین شده به صورت مشارکتی عالی تری می باشند، کارکنان نیز معمولا پذیرش راحت تر نسبت به آنان دارند زیرا انتخاب خود آنان است.

سوم، چنین مشارکتی جوی از اعتماد و امنیت دراز مدت و مساعد را در سازمان ایجاد می کند و سازمان را بیش تر به چهار سیستم مدیریت لیکرت نزدیک می سازد. این اثر خود موجب تقویت آثار مثبت مشارکت در سایر زمینه های مشارکت مانند تصمیم گیری، حل مشکلات و تغییر و تحول شده و نتایج مثبت عملکرد را در سرتاسر سازمان گسترش می دهد. چنین نتایجی،یعنی تبیین هدف های عالی تر و افزایش در پذیرش و تعهد به اهداف، از طریق ارضای نیازهای خود مختاری و کنترل بر کار حاصل می گردد (عباس زاده، 1378).

اما عدم پرداخت صحیح به مدیریت منابع انسانی در سازمانها و ادارات دولتی و نیز بکارگیری روش های غیر علمی در توسعه نیروی انسانی، وابستگی عاطفی و روانی فرد به سازمان خود را تحت تاثیر قرار داده و باعث عدم احساس مسئولیت، وفاداری و تعهد در میان مدیران و کارکنان می شود. به طوری که ارزشهای فردی و سازمانی همخوانی نداشته و همواره منافع سازمان در مقابل منافع فردی مورد بی توجهی قرار می گیرد. به همین خاطر از جمله معضلات ریشه ای واساسی جامعه ما در جهت دستیابی به توسعه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی، ضعف وجدان کاری یا تعهد کاری در میان بخش قابل توجهی از شاغلین کشور است (حبیبی، 1376).

در جهت چاره جویی این مشکل، چنین به نظر می رسد که باید رضایت شغلی، مشارکت سازمانی و عملكرد سازمانی و رابطه آنها با تعهد سازمانی به طور دقیق مورد بررسی و مطالعه قرارگیرد. تا مشخص شود که کدام یک از متغیرها، ارتباط شدیدتر و معنی دارتری با تعهد سازمانی کارکنان دارند.

اختلالات خلقی گروه وسیعی از اختلالات را شامل می شود كه افسردگی یكی از شایع ترین آن ها می باشد، به طوری كه آن را رایج ترین اختلال روانپزشكی می دانند. افسردگی سرما خوردگی روانی است، تقریباً همه، در دوره ای از زندگی بصورت خفیف احساس افسردگی كرده اند. احساس دمقی، بی حوصلگی، غمگینی، ناامیدی، دلسوزی و ناخشنودی همگی تجربیات افسردگی رایج هستند.
بطور كلی شخصیت نقش مهمی را در عملكرد عاطفی و هیجانی مؤثر و اثر بخش به جای
می گذارد(سادوك و سادوك،2003).

بنابراین، طی بررسی های كه در شخصیت افراد افسرده انجام شد، بك و همكارانش بر پایه پژوهش ها وتجارب بالینی متعدد به این نتیجه رسیدند كه افراد افسرده درباره خود، دنیا، تجارب و آینده شان افكار منفی دارند، دیگران را طرد كننده و غیر حمایت گر می بینند و خود را فردی دچار نقص و ضعف در جنبه های مهم می دانند. این بدان دلیل است كه افراد در دوران كودكى داراى طرح واره هایى هستند كه این طرح واره ها به دنیاى بزرگسالى راه می یابند. در واقع عامل پیش زمینه بسیاری از اختلالات هیجانی، طرح واره های ناسازگار اولیه است. هنگامی كه طرح واره های ناسازگار اولیه فعال می شوند سطوحی از هیجان منتشر می شود ومستقیم و غیرمستقیم منجر به اشكال مختلفی از آسیب های روانی می شود.

یانگ(1994)، یكی از نظریه پردازان شناختی،18 طرح واره را معرفی می كند و آن ها را در قالب5 حوزه، بریدگی و طرد، خودگردانی و عملكرد مختل، محدودیت های مختل، دیگر جهت مندی و گوش به زنگی بیش از حد و بازداری گروه بندی می نماید.

اضطراب عبارت است از یک احساس ناخوشایند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می‌دهد و شامل عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است. اضطراب هنگامی در فرد بروز می‌کند که شرایط استرس‌زا در زندگی او بیش از حد طولانی شود یا به ‌طور مکرر رخ دهد، و یا اینکه دستگاه عصبی بدن نتواند به مرحلة مقاومت تنیدگی پایان دهد و بدن برای مدتی طولانی همچنان بسیج باقی بماند. در این صورت بدن فرسوده و در برابر بیماری‌های جسمی و روانی (مانند اضطراب) آسیب‌پذیر می‌شود(کرینگ و همکاران ، 2007).

1-2- بیان مسأله

اختلال افسردگی؛ یکی از شایع ترین و ناتوان کننده ترین اختلال روانپزشکی است که در صورت
عدم درمان، آسیب های روانی و عوارض اجتماعی و اقتصادی بسیاری را برای بیماران ایجاد می کند
(ترجمه خدایاری فرد و عابدینی،1389).

خلق افسرده، فقدان علاقه و لذّت از علایم اصلی افسردگی به شمار می آیند. اضطراب از علایم شایع افسردگی است که بسیاری از بیماران یعنی حدود 90 درصد از آنها را گرفتار می کند (کاپلان و سادوک؛ ترجمه رضاعی،1389).

اختلال اضطرابی؛ یکی از شایعترین اختلالات روانپزشکی در جمعیت عمومی هستند. در ایالات متحده حدود 30 میلیون نفر دچار این اختلال هستند و نسبت ابتلای زنان تقریباً دو برابر مردان است(کاپلان و سادوک؛ ترجمه رضاعی،1389).

اضطراب، هشداری است که فرد را گوش به زنگ می کند یعنی به فرد هشدار می دهد که خطری در راه است و باعث می شود که فرد بتواند برای مقابله با خطر اقداماتی به عمل آورد. احساس اضطراب دو مؤلفه دارد: با خبر شدن فرد از تغییرات جسمی خود (مثل تپش قلب و تعریق) و با خبر شدن از اینکه عصبی شده است یا ترسیده است. اضطراب اغلب سردرگمی و تحریفهای در ادراک ایجاد می کند؛ تحریفهایی نه فقط در درک زمان و مکان، که حتی در درک افراد و معنا و اهمیت وقایع. این تحریفها با کاستن از تمرکز، کم کردن قدرت یادآوری، مختل ساختن قدرت ربط دادن امور به هم ـ یعنی تداعی کردن ـ می توانند در یادگیری اختلال ایجاد کنند (کاپلان و سادوک؛ ترجمه رضاعی،1389).

واژۀ طرح واره در روان شناسی و به طور گسترده تر در حوزۀ شناختی، تاریخچه ای غنی و برجسته دارد. در حوزۀ رشد شناختی، طرحواره را به صورت قالبی در نظر می گیرند که بر اساس واقعیت یا تجربه شکل می گیرد تا به افراد کمک کند تجارب خود را تبیین کنندو علاوه بر این، ادراک از طریق طرح واره، واسطه مندی می شود و پاسخهای افراد نیز توسط طرح واره جهت پیدا می کنند. یکی از مفاهیم جدی و بنیادی حوزۀ روان درمانی، این است که بسیاری از طرح واره ها در اوایل زندگی شکل می گیرند، و به حرکت خود ادامه می دهند و خودشان را به تجارب بعدی زندگی تحمیل می کنند، حتّی اگر هیچ گونه کاربردی نداشته باشد. این مسئله همان چیزی است که گاهی اوقات به عنوان نیاز به هماهنگی شناختی از آن یاد می شود، یعنی حفظ دیدگاهی با ثبات دربارۀ خود یا دیگران؛ حتّی اگر این دیدگاه نادرست یا تحریف شده باشد. با این تعریف کلی، طرحواره می تواند مثبت یا منفی، سازگار یا ناسازگار و همچنین می تواند در اوایل زندگی یا در سیر بعدی زندگی شکل بگیرد. یانگ(1990،1991) معتقد است برخی از این طرحواره ها ـ بویژه آن ها که عمدتاً در نتیجه تجارب ناگوار دوران کودکی شکل می گیرند ـ ممکن است هستۀ اصلی اختلال شخصیت، مشکلات منش شناختی خفیف تر و بسیاری از اختلالات مزمن محور I قرار بگیرند(یانگ،کلوسکو و ویشار؛ ترجمه حمیدپورو اندوز،1389). بنابراین مسأله اساسی پژوهش حاضر مقایسه طرحواره های فعال در آزمودنیهای افسرده با آزمودنیهای مضطرب است.

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش:

ضرورت انجام هر پژوهشی از سوأل های مطرح شده و منافع احتمالی انجام آن پژوهش ناشی می شود. ما در این پژوهش به دنبال طرحواره های فعال در افراد افسرده و مضطرب هستیم اما هدف ما از این پژوهش این است که آیا افراد بهنجار هم طرحواره هایی که کمتر ارزش مرضی دارند را دارا میباشند؟

نخستین دوره ی افسردگی در پنجاه درصد از بیماران، بیش از چهل سالگی روی می دهد، و اگر دیرتر شروع شود با فقدان سابقه ی خانوادگی، اختلالات خلقی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی، و سوء مصرف الکل همراهی دارد. دوره ی افسردگی بدون درمان شش تا سیزده ماه و با درمان در اکثر اوقات حدود سه ماه طول می کشد (قاسم زاده،1383).

هر کسی دچار اضطراب می شود و آن، تشویشی فراگیر، ناخوشایند و مبهم است که اغلب، علایم دستگاه خودکار(اتونوم) نظیر سردرد، تعریق، تپش قلب، احساس تنگی در قفسه سینه، و ناراحتی مختصر معده نیز با آن همراه است. فرد مضطرب ممکن است احساس بی قراری هم بکند که نشانه اش این است که نمی تواند به مدت طولانی یک جا بنشیند یا بایستد ( کاپلان و سادوک؛ ترجمه رضاعی،1389).

ریشه تحّولی طرح واره های ناسازگار اوّلیه در تجارب ناگوار دوران کودکی نهفته است. طرح واره هایی که زودتر بوجود می آیند و معمولاً قوی ترین هستند، از خانواده های هسته ای نشأت می گیرند. وقتی بیماران در موقعیت های از زندگی بزرگسالی، طرح واره های ناسازگار اوّلیه شان فعال می شوند، معمولاً خاطره ای هیجان انگیز از دوران کودکی خود تجربه می کنند. طرح وارۀ انزوای اجتماعی که معمولاً در اواخر دوران کودکی شکل می گیرد و ممکن است انعکاسی از پویایی خانوادۀ هسته ای نباشد. طرح واره های محرومیت هیجانی یا رها شدگی به دلیل نقص در محیط اولیه به وجود می آیند. در محیط زندگی چنین کودکی، ثبات، درک شدن یا عشق وجود ندارد. درطرح وارۀ وابستگی / بی کفایتی والدین به ندرت با کودک جدّی برخورد می کنند و کودک روی پَر قو بزرگ می شوند و لوس بار می آیند. در نتیجه نیازهای هیجانی کودک به خودگردانی یا محدودیت های واقع بینانه ارضاء نمی شوند (یانگ،کلوسکو و ویشار؛ ترجمه حمیدپورو اندوز،1389).

در این راستا، هدف پژوهش حاضر نیز تلاش در این زمینه که آیا طرحواره های فعال در افراد افسرده با افراد مضطرب تفاوت دارد؟

1-4-اهداف تحقیق

اهداف کلی: بررسی احتمال تفاوت میان طرحواره های فعال در جمعیت افسرده با جمعیت مضطرب.

اهداف ویژه:

• تعیین طرحواره های فعال در جمعیت افسرده.

• تعیین طرحواره های فعال در جمعیت مضطرب.

• بررسی احتمال عدم وجود طرحواره های فعال در جمعیت بهنجار

1-5-متغیرها

متغیر ملاک: طرحواره‌های فعال

متغیر پیش بین: افسردگی و اضطراب

1-6-سؤالات تحقیق:

سوأل اصلی:

آیا طرحواره های فعال در آزمودنیهای افسرده با طرحواره‌های فعال آزمودنیهای مضطرب متفاوت است؟

سوألات فرعی:

1)متحمل ترین طرحواره های فعال در جمعیت افسرده کدام هستند؟

2)متحمل ترین طرحواره های فعال در جمعیت مضطرب کدام هستند؟

3) آیا آزمودنی‌های بهنجار فاقد طرحواره (ها)ی فعال هستند؟

1-7-فرضیه‏های تحقیق:

فرضیه اصلی : طرحواره های فعال در آزمودنیهای افسرده با آزمودنیهای مضطرب تفاوت دارد.

فرضیه های فرعی:

• محتمل ترین طرحواره‌های فعال در جمعیت افسرده، محرومیت هیجانی و انزوای اجتماعی/ بیگانگی است.

• محتمل ترین طرحواره‌های فعال در جمعیت مضطرب، آسیب پذیری نسبت به ضرر یا بیماری ، اطاعت، شکست است.

• آزمودنی‌های بهنجار فاقد طرحواره‌های فعال هستند.

1-8- اصطلاح شناسی(ترمینولوژی)

تعریف مفهومی(نظری):

افسردگی اساسی : در این اختلال یک یا چند دوره افسردگی اصلی وجود دارد که در آن خلق افسرده یا از دست دادن علاقه و احساس لذت به مدت حداقل 2 هفته و همراه با 4 نشانه دیگر افسردگی شامل کاهش یا افزایش وزن، بی خوابی یا پرخوابی، تحرک یا کندی روانی – حرکتی، احساس بی ارزشی یا گناه کاهش توانایی تفکر یا تمرکز،­ بی تصمیمی و افکار تکرار شونده مرگ است(کرینگ، دیویسون، نیل،
جانسون، 2007).

اضطراب: عبارت است از یک احساس ناخوشایند و مبهم هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می‌دهد و شامل عدم اطمینان، درماندگی و برانگیختگی فیزیولوژی است (کرینگ و همکاران، 2007).

استرس: برانگیختگی ذهن و بدن در پاسخ به اوضاع و شرایطی که فرد آن را فراتر از منابع شخصی و اجتماعی خود ادراک می کند(کرینگ و همکاران، 2007).

سلامت روان: عبارتست از قابلیت ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، تغییرو اصلاح محیط فردی و اجتماعی وحل تضادها و تمایلات شخصی بطور منطقی وعادلانه و مناسب (علیزاده، 1388).

طرحواره : بازنمایی انتزاعی خصوصیات متمایز کنندۀ یک واقعه است. به عبارت دیگر، طرحی کلی از عناصر برجستۀ یک واقعه را طرح واره می گویند (یانگ،کلوسکو و ویشار؛ ترجمه حمیدپورو اندوز،
1389، ص29).

:

تجارت الکترونیک[1] از پدیده های بسیار مهم منبعث از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که تحولی بس شگرف در حجم و شیوه تجارت و کسب و کار ایجاد کرده است.[2] اهمیت تجارت الکترونیک در دنیای کنونی که عصر ارتباطات و گستردگی فعالیتهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی وفرهنگی است، برکسی پوشیده نیست. از طرفی دیگر تحولات چندین سال اخیر در فناوری اطلاعات باعث نفوذ اینترنت در بین عموم مردم در سطح جهان و بویژه کشورهای پیشرفته شده است. میزان دسترسی در سطح جوامع پیشرفته به حدی گسترش یافته است که باعث شده است تا از آن به عنوان ابزاری برای رفع احتیاجات روزمره زندگی استفاده شود.

رشد روز افزون فناوری به ویژه فناوری اطلاع رسانی (IT ) چه در سطح داخلی و چه در سطح بین المللی باعث شده است افراد بسیاری به اینترنت دسترسی داشته باشند به گونه ای که پیش بینی می شود در سال های نه چندان دور در منطقه آسیا، اقیانوسیه و آمریکای لاتین بیشترین تعداد کاربران اینترنت در جهان را خواهد داشت. این رشد بالای دسترسی عموم مردم به اینترنت باعث شده است تا امکان تجارت و کسب و کار از طریق اینترنت یا به عبارت بهتر تجارت الکترونیک و کسب و کار الکترونیکی از جایگاه ویژه ای برخوردار شده است. ویژگی های تجارت الکترونیکی از قبیل جهانی نمودن تجارت، برداشتن محدودیت های زمانی و مکانی، کاهش قیمت منابع جهت خرید، افزایش درصد فروش، عدم وجود محدودیت زمانی در معاملات، دسترسی آسان به اطلاعات لازم، کاهش چشمگیر هزینه های معاملاتی و بسیاری دیگر از مزایای تجارت الکترونیک در چند دهه اخیر می باشد که به طور اجمالی می توان آنها را ذکر کرد.[3]

1- کلیات

1ـ1ـ بیان مساله :

با توجه به گسترده شدن دامنه لغوی واژگان مدیریت، تجارت الکترونیک یکی از مباحث چالشی در این دامنه می باشد که جامعه امروز را دچار تغییر و تحول نموده است. با توجه به این نکته که هنوز سالیان زیادی از مطرح شدن تجارت الکترونیک نمی گذرد اما توسعه و پیشرفت تجارت الکترونیک غیر قابل باور است. با پیدایش دهکده جهانی که منجر به فاصله ها گردیده است دیگر فضای فیزیکی و قلمرو جغرافیایی معنای خود را تا حد و حدودی از دست داده است.

اهالی دهکده جهانی آینده را نمی توانند پیش بینی کرد زیرا سرعت نوآوری در تکنولوژی[4] آنقدر سریع و گسترده است که هیچ چشم انداز روشنی از آینده آن در دسترس قرار نمی گیرد. استفاده از فناوری اطلاعات که تجارت الکترونیک نیز به عنوان یکی از این فناوری ها می باشد می تواند افزایش کارایی در اقتصاد ملی گردد. همچنین استفاده از تجارت الکترونیک می تواند ما را در بهبود کارایی تجاری در عرصه جهانی یاری داده و جایگاه ما را در بازارهای جهانی و به تبع آن در بازارهای منطقه ای تقویت نماید.

امروزه تجارت الکترونیک در بسیاری از موارد جایگزین تجارت سنتی شده است و بررسی ها نشان می دهد که استفاده از تجارت الکترونیک باعث 21تا70 درصد صرفه جویی در هزینه های اقتصادی می شود[5]. با وجود این صرفه جویی کلان چگونه می توان تجارت الکترونیک را به طور کامل جایگزین تجارت سنتی نمود؟ بایدگفت امروزه تجارت الکترونیک یک انقلاب در حال تحول در امر خرید و فروش می باشد و منافع زیادی را از سرمایه گذاری و تحقیقات در حوزه تجارت الکترونیک عاید اقشار مختلف جامعه و به ویژه بخش خصوصی کرده است.

در گذشته و برای سالیان متمادی تجارت سنتی به تنهایی وجود داشت و مشتری قبل از خرید، کالا یا خدمات درخواستی را به طور دقیق بررسی می نمود و سپس فرایند خرید انجام می گرفت. تکلیف فروشنده و مشتری هر دو روشن بود جایی برای شک و تردید جود نداشت.

اما امروزه تجارت الکترونیک تا حد بسیار زیادی جایگزین تجارت سنتی شده است تجارت الکترونیک دیگر آن تجارت چهره به چهره نمی باشد. تجارت الکترونیک عبارتست از انجام هرگونه امور تجاری و بازرگانی از طریق شبکه جهانی اینترنت. در تجارت الکترونیک دیگر فروشنده و مشتری یکدیگر را نخواهند دید و در چنین شرایطی متعاملین به انشا عقد می پردازند و این کار روزانه بیش از صد ها بار و شاید هزاران هزار بار تکرار می شود.[6]

1ـ2ـ پیشینه تحقیق :

انسان از ابتدای خلقت تاکنون روش های تجاری متفاوتی را تجربه کرده‌است. در ابتدا سیستم تبادل کالا رایج بود. شکارچی گوشت را با سلاح عوض می‌کرد. این سیستم اشکالات فراوانی داشت. مثلاً ممکن بود شکارچی نتواند سلاح سازی را پیدا کند که به گوشت احتیاج داشته باشد. دراین صورت گوشتها فاسد می‌شدند .[7]

در بعضی تمدنها سیستم کالای محبوب به وجود آمد. در سرزمینی که گندم غذای اصلی مردم آن بود، شکارچی گوشت را با گندم و گندم را با سلاح تعویض می‌کرد. این روش هم مشکلات زیادی داشت. کالای محبوب در سرزمینهای مختلف متفاوت بود. از طرف دیگر معیاری برای سنجش ارزش آن وجود نداشت و حمل و نقل آن هم مشکل بود. بدون شک اختراع پول اولین انقلاب در زمینه تجارت بود. ارزش آن مشخص بود، حمل آن آسانتر بود، فاسد نمی‌شد و همه طالب آن بودند. فواید استفاده از پول به اندازه‌ای بود که حتی تا چند دهه قبل کمتر کسی انتظار یک انقلاب دیگر را داشت. ارتباط بین تجارت و تکنولوژی دیر زمانی است که وجود داشته و ادامه دارد.

ترکیب تجارت و الکترونیک از سال ۱۹۷۰ آغاز شد. برای گسترش و پذیرش تجارت الکترونیک لازم است که پیش نیازهای این تکنولوژی از جمله زیرساختار مخابراتی، مسایل قانونی و ایمنی پیام رسانی مهیا شود.[8]

مهم‌ترین هدف در تجارت حال چه از روش های بسیار پیشرفته الکترونیکی استفاده کند و چه از روش های سنتی و قدیمی همانا دستیابی به پول و سود بیشتر است. طبیعتا در این میان، نقش بانکها و موسسات اقتصادی در نقل وانتقال پول بسیار حیاتی است. هنگامی که در سال ۱۹۹۴ اینترنت قابلیت‌های تجاری خود را علاوه بر جنبه‌های علمی و تحقیقاتی به نمایش گذاشت، موسسات تجاری و بانکها در کشورهای پیشرفته اولین نهادهایی بودند که تلاش جدی خود را برای استفاده هر چه بیشتر از این جریان بکار انداختند. محصول تلاش آنها نیز همان بانکداری الکترونیک امروزی است. سپس به سرعت مشخص شد که اینترنت بستر بسیار مناسبی برای انواع فعالیتهای بانکداری و اقتصادی بشمار می‌رود. بانکداری و تجارت الکترونیک هم اکنون در جهان به عنوان یک بحث بسیار تخصصی و در عین حال، بسیار پیچیده تبدیل شده‌است و تطبیق آن با سیاستهای تجاری و اقتصادی کشورهای مختلف نیاز به تحقیق و برنامه ریزی دقیق دارد.

در بررسی تاریخچه تجارت الکترونیک درمی یابیم که بورس های اوراق بهادار نیز موسسات دیگری بودند که به سرعت فعالیت خود را با روند پیشرفت اینترنت هماهنگ کردند و موفق شدند که در عرض مدت کوتاهی، با توجه به برتری های اینترنت در مقایسه با روش های قدیمی، به دلیل سرعت و دقت بالا، به موفقیتهای بی نظیری دست یابند. [9]

1ـ3 ـ ضرورت و اهداف و اهمیت موضوع :

تجارت الکترونیکی به عنوان یکی از مهمترین جنبه های نوآوری در انجام فرایندهای کسب و کار، توسط سازمانها و شرکتهای زیادی در سطح جهان به کار گرفته شده است. سازمان های کوچک و متوسط به عنوان بخش عمده اقتصادی هر کشوری، نقش اساسی در بهبود و ارتقا شاخص های اقتصادی دارند و به همین دلیل اتخاذ روشها و ابزارهای نوآورانه و نوین انجام فرایندها و امور کسب و کار مانند تجارت الکترونیکی نقش مهمی در موفقیت این گونه سازمانها در سطح داخلی و سطح بین المللی خواهد داشت. در تحقیق حاضر با مطالعه ادبیات مرتبط با موضوع و همچنین جمع آوری نظرات خبرگان مرتبط با حوزه تحقیق    می توان این ایده را عنوان کرد که تجارت الکترونیک دیگر یک گزینه نیست، بلکه یک ضرورت برای موفقیت تجاری در هر زمینه ای در آینده است. تجارت الکترونیک ابزاری در کنار سایر ابزارها و وسایل نیست، بلکه یک نگرش و روش جدید است که نگرش تاکتیکی به آن بسیار خطرناک است. باید با رویکرد راهبردی به آن نگریست و از آن بهره برد. تجارت الکترونیکی کل روش های سنتی را مورد تهاجم قرار می دهد و باعث ایجاد تغییرات شگرف در سازمان می گردد.

هدف من ازنگارش این تحقیق کمک به کسانی است که به کتب فقهی و حقوقی اطلاع و آگاهی کامل ندارند و نمی توانند مطالب تجارت الکترونیک را به درستی دریابند در این پایان نامه تلاش شده است به اندازه توان، مطالب در فصول مختلف دسته بندی گردیده تا کسانی که علاقه مند به دانستن مباحث بیکران و پیچیده تجارت الکترونیک می باشند به راحتی به آن دسترسی پیدا کنند و با پیش بینی و تحلیل محاسن ومعایب این رشته از علم بتوانم قدمی در عرصه بیکران تعلیم و تربیت بردارم تا با ارتقاء آگاهی مردم از قوانین و مقررات تجارت الکترونیک، زندگی سالم و درست برای آنها به همراه داشته باشد.