امروزه هدف کلیه نظام های های آموزشی از مقطع ابتدایی تا دانشگاه ها پرورش انسان هایی است که یادگیرندگان مادام العمر باشند. شرط لازم برای یادگیری مدام العمر داشتن دانش پایه، میل به یادگیری و داشتن راه و روش یادگیری است. برای نیل به این هدف شناخت ویژگی های مرتبط با یادگیری دانش آموزان غیرقابل انکار  است. دانش آموزان از لحاظ احساسات، نگرش ها، توانایی های ذهنی و شناختی، روش های آموختن، سبک و سرعت یادگیری و … با هم متفاوت هستند. بنابراین در نظر گرفتن تفاوت های فردی دانش آموزان  در یادگیری مهم است. در دهه های اخیر  با توجه به این که ما در قرن 21 قرن که دانایی و انقلاب اطلاعات است سبک های یادگیری به عنوان عامل فردی در تسهیل یادگیری در نظر گرفته می شود. که این امر به معنی تبدیل جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی و امروزه ثروتمندترین كشورها و جوامع انسانی، آنهایی هستند كه بیشترین دانش، آگاهی و اطلاعات را در اختیار دارند و یقیناً راهبری آموزش و پرورش آینده به عهده فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT خواهد بود. (نوروزی و دیگران،1387،ص10) همه پیشرفت های شگفت انگیز انسان در دنیای امروز زائیده یادگیری است و وظیفه یاددهی و بهبود آن، محور فعالیت تمام نهادهای آموزشی است. اعتبار یک نظام آموزشی وابسته به میزان یادگیری فراگیران آن است. یادگیری یک متغیر بسیار پیچیده است كه عوامل متعددی مثل هوش، انگیزه، محیط مناسب، عوامل خانوادگی، اجتماع، كیفیت آموزشگاه، كیفیت مربی و … در آن تأثیر می گذارند. علاوه بر این عوامل، فاكتور دیگر مؤثر بر یادگیری فراگیران، سبك های یادگیری آنان است كه فراگیران آنها را همچون  دیگر توانایی ها، از راه تجربه و یادگیری به دست می آورند و هرفرد متناسب با سبك یادگیری خود مطالب را اخذ می كند.

با ورود فناوری اطلاعات و ارتباطات در حوزه های آموزش و برنامه درسی، مدیریت كلاس به كلی متحول شد و با رویكردی پژوهش محور و دانش آموز محور انجام می پذیرد مسئولیت معلم دیگر انباشتن و انتقال اطلاعات نیست، بلكه مسئولیت های گوناگونی بر عهده می گیرد و باید فردی چند مهارتی باشد. الگوی بسته، محدود و متمركز منابع آموزش و یادگیری سنتی هم به الگویی باز، غیر متمركز، نامحدود و بری از محدودیت های زمان و مكان تبدیل می شود و نتایج بسیار راهبردی برای نظام آموزش و یادگیری را به ارمغان می آورد. مطالب درسی بر گرفته از فناوری، ماهیتی چند بعدی و حركتی داشته و طراحان آن رویكردی فرایند – محور دارند نه محتوا – محور. در نگرش سنتی به این موضوع، رویكرد معلم محوری اصل و اساس آموزش انسانی است. ولی در نگرش نوین اساس تعلیم و تربیت بر پایه دانش آموز محوری بنا نهاده شده است. (محمدی،1381،ص2) این كه نظام های مبتنی بر مواد به صورت تك محور در حال فرو پاشی است و روش های تربیتی بر اساس بهره گیری از ارزش های متقابل یادگیری برحسب سیستم های ارتباطی نوین و چهارچوب دیداری، شنیداری پی یافته، موضوعی غیر قابل انكار است. ناكار آمدی روش های سنتی آموزش در عصر حاضر امری پذیرفته شده است و كاربرد فناوری های رایانه و اطلاعات جهت بهبود كمی و كیفی فرایند آموزش اجتناب ناپذیر می باشد. (یزدچی،1385،ص4) سبک یادگیری  یكی از اركان مهم آموزشی است و طبعاً باید متناسب با عصر اطلاعات، متحول شود.

سبك های یادگیری، روش های انفرادی مورد استفاده یادگیرنده برای پردازش اطلاعات و مفاهیم تازه می باشند. سبك های شناختی به این مطلب اشاره می كنند كه یادگیرنده چگونه مطلب را درك می كند، به خاطر می سپارد، چگونه می اندیشد و مسائل را حل می كند. سبك های یادگیری شناختی، طبقه بندی های مختلفی مانند سبك های وابسته به زمینه و مستقل از زمینه، سبك های تكانشی و تاملی و سبك های یادگیری برمبنای الگوی یادگیری تجربی كلب که شامل چهار سبک یادگیری مختلف تحت عناوین واگرا, انطباق یابنده، همگرا و جذب کننده  دارد.

با این حال، با بررسی آمار و اطلاعات موجود در مورد میزان گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات ICT در آموزش و پرورش كشورهای جهان در می یابیم كه در بسیاری از كشورها از جمله كشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، برای تجهیز مدارس با امكانات گوناگون همچون رایانه و اینترنت، برنامه های جامعی مدون شده است و دیر زمانی است كه توجه خاصی به نقش ابزارهای فن آوری اطلاعات در برنامه های درسی خود داشته اند و هزینه قابل توجهی را در امر بكارگیری ابزارهای مناسب در آموزش صرف كرده اند. ابداع روش های جدید آموزشی، بهره گیری از رایانه در كلاس های درس، بهره گیری از نرم افزارهای آموزشی و چند رسانه ای ها، بهره گیری از اینترنت و پست الكترونیكی و… از پیامدهای نوین به كارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است. (ذوقی پور و غفاری،1384،ص 14) مطالعات نشان می دهند كه بهره گیری از فناوری های روز مثل رایانه و شبكه جهانی در كلاس های درس این امكان را به دانش آموزان می دهد كه با سرعت بیشتر و عملكرد بهتر بیاموزند‌(مهمت،2004) و احساس رضایت بیشتر از حضور در كلاس درس داشته باشند. (میلكن[1]، بامزه،2002)  امروزه دانش آموزان در دنیای شنیداری، دیداری و جنبشی متولد می شوند، بنابراین تلاش معلمان برای آموزش آنان با بهره گیری از روش ها و رسانه های آموزشی دوره گذشته بی نتیجه خواهد بود یا چندان ثمره ای به همراه نخواهد داشت. لذا ضروری است كه معلمان درباره فناوری و رسانه های نوین آموزشی هم خوب بدانند و هم با نگرشی مثبت با آن برخورد كنند. (تیلسون،2004) با توجه به اهمیت سبک یادگیری در فرایند تعلیم و تربیت و لزوم ارتقای كیفیت آموزش و بهره گیری هر چه بهتر از پدیده، ICT اتخاذ تمهیداتی برای به كارگیری این نوآوری ها در فرایند یاددهی و یادگیری بسیار حیاتی است. از این رو بررسی آثار پدیده های كاربرد فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی در عرصه های مختلف حائز اهمیت است. اهل علم به طور كلی و دانش آموزان به طور خاص، از مصرف كنندگان اصلی این فناوری ها هستند. اینترنت بخش مهمی ازفعالیت های آموزشی و فراغتی دانش آموزان را به خود اختصاص می دهد، و این احتمال وجود دارد كه بهره مندی از این پدیده بر سبک یادگیری آنها تأثیر داشته باشند. از این رو مطالعه پیامدهای استفاده از فناوری های نوین، از نظر شناخت پیامدها و آثاری كه ممكن است بر دانش آموزان داشته باشند، قابل مطالعه است. (قاسمی نژاد،1384: 35)

:

در سطح جهانی 73% از کل آب شیرین برای آبیاری استفاده می­گردد، 21 و 5 درصد نیز به ترتیب مورد استفاده بخش صنعت و بخش خانگی قرار می­گیرد (گونزالز[1]، 1998). دسترسی به آب یکی از مهمترین عوامل محیطی است که تولید گیاهان زراعی را محدود می­ کند. در مقیاس جهانی حدود نیمی از اراضی دنیا به کمبود آب دچار هستند (کرامر و بویر[2]، 1995). به خاطر گوناگونی در دسترسی به آب و تقاضای تعرق از سالی به سال دیگر، در طی یک فصل زراعی، یا در طی یک روز، گیاهان ممکن است دچار تنش آب به خاطر از دست دادن آب در فرایند تعرق گردند. مدت زمان کمبود ممکن است از ساعت­ها تا روزها متفاوت باشد. بسته شدن روزنه­ها در وسط روز و کاهش جذب دی­اکسید­کربن در پاسخ به نرخ بالای تعرق در شرایط مزرعه­، معمول است (مانتیث[3]، 1995). تولید تجاری واقعی گیاهان زراعی اصلی به طور متوسط 33 درصد کمتر از تولید پتانسیل است (بویر، 1982). در بین عوامل مختلف که می توانند تولید گیاهان زراعی را کاهش دهند، تنش آبی گیاهان است که با عرضه ناکافی آب ایجاد می­ شود (ونجورا و آپچرچ[4]، 2002). آبیاری راهکاری ضروری و موثر برای بهبود تولید گیاهان زراعی است. به طوری که، افزایش تولید در درجه اول به توسعه اراضی آبی نسبت داده شده است. اگر چه فقط حدود 20 درصد از زمین های زراعی دنیا آبی است، تخمین زده می­ شود این نسبت، 40 درصد از تولید کشاورزی جهان را در اختیار داشته باشد (بویر، 1982).

کمبود آب یکی از مهمترین موضوعات چالش برانگیز در سطح جهانی است. اثرات تغییر اقلیم از جمله افزایش امواج گرمایی و از طرفی کاهش بارندگی در بسیاری از نقاط جهان بویژه منطقة عرض­های میانی، دسترسی فصلی و حجم منابع آب را تغییر داده و کمبودها را تشدید کرده است (مارلند[5] و همكاران، 2003). کشور ایران با قرار گرفتن در منطقه عرض­های میانی از مناطق خشک و نیمه خشک دنیا و دارای شرایط آب و هوایی مدیترانه­ای است. تولید محصول در چنین وضعیتی به علت کمبود نزولات آسمانی و توزیع نامتناسب آن، متکی بر آبیاری بوده و در عین حال محدودیت منابع آب مهمترین عامل محدوده کننده بویژه درخصوص محصولات تابستانه می­باشد (سپاسخواه و خواجه عبدالهی، 2005). سهم بخش کشاورزی از مجموع آب استحصالی کشور، 72 میلیارد مترمکعب (94 درصد) می­باشد (فرداد و گلکار، 1381). همچنین، از مجموع 5/37 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی شناسایی شده و 20 میلیون هکتار اراضی مستعد آبیاری کشور، تنها 7/7 میلیون هکتار(21 درصد از اراضی کشاورزی) تحت پوشش آبیاری قرار دارد (نورجو و همکاران، 1385). محدودیت منابع آب موجب گردیده است که آب به عنوان مهمترین نهاده تولید تلقی شود (حمزه­ای و همکاران، 1384).

تنش کم­آبی در زراعت ذرت به خاطر کمبود آب یا مشکلات سیستم آبیاری برای تامین آب (پاندی[6] و همکاران، 2000) یا همزمانی رشد ذرت با سایر گیاهان زراعی (لک و همکاران، 1386)، در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک ممکن است حادث شود. اصولا ذرت بومی مناطق گرمسیری است ولی به خاطر دامنه وسیع سازگاری ارقام متوسط­رس و زودرس، آن را می­توان در مناطق سردسیر و دارای فصل رشد کوتاه کشت کرد و محصول اقتصادی بدست آورد (کوچکی و سرمدنیا، 1382).

مدیریت مناسب کود نیتروژنه به خاطر دلایل اقتصادی و محیطی مهم است. مقدار ناکافی کود نیتروژنه به صورت کاهش عملکرد و بازدهی اقتصادی پایین بروز می­ کند، در صورتی که کود­دهی بیش از اندازه اثرات منفی بر منابع آب سطحی و زیرزمینی می­گذارد، و همچنین بازده خالص اقتصادی را کاهش می­دهد. به علاوه، کود دهی بیش از اندازه منجر به انتشار اکسید­های نیتروژن به عنوان اصلی­ترین گازهای گلخانه­ای می­ شود (کاپی و سدجو[7]، 2007).

شکل­ گیری عملکرد در گیاهان زراعی در بردارندۀ مجموعه ­ای از فرایندهاست که در یک توالی زمانی قرار دارند. موراتا[8] (1969) شکل­ گیری عملکرد گیاهان زراعی دانه­ای را به سه مرحله تقسیم می­ کند. در مرحله اول اندامهای فتوسنتزی و جذب کننده عناصر شکل می­گیرند. مرحله دوم شامل شکل­ گیری گلها و ظرف عملکرد می­باشد و در مرحله پایانی رشد گیاه، تولید، تجمع و انتقال حجم یا محتوای عملکرد انجام می­گیرد. این فرایندها به شکلی به یکدیگر مرتبط هستند به نحوی که هر نوع تنش محیطی که یکی از آنها را محدود نماید ممکن است قسمت بعدی و نهایتاً عملکرد را متاثر سازد.

با توجه به اهمیت عنصر پرمصرف نیتروژن در تولید ذرت و اهمیت آبیاری در کشت محصولات تابستانه، تعیین عکس­العمل گیاه ذرت به تنش کم­آبی و مقدار مصرف عنصر نیتروژن از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر به بررسی واکنش دو هیبرید ذرت به تنش کم­آبی در مراحل رویشی و زایشی و مقادیر مصرف نیتروژن در همدان پرداخته است.

فصل اول: بررسی منابع

1- بررسی منابع

1-1- تاریخچه، تولید و مصرف گیاه ذرت

ذرت(Zea mays L.) یکی از سه غله اصلی جهان است. در مورد منشاء و تکامل اولیة ذرت توافق کلی بر این است که ذرت ابتدا نزدیک به 7000 تا 10000 سال پیش در جنوب مکزیک اهلی شد و پس از اهلی شدن، به سرعت در آمریکای شمالی و جنوبی انتشار یافت و پیش از سکونت اروپاییان در شمال شرقی ایالات متحده و جنوب کانادا به آنجا رسید. پس از کشف آمریکا توسط اروپایی­ها، ذرت به سرعت در سرتاسر اروپا پراکنده شد و از آنجا به سایر نقاط جهان انتشار یافت (نورمحمدی و همکاران، 1383).

در سال 1995 سطح زیر کشت آن در جهان 130 میلیون هکتار و کل تولید آن 507 میلیون تن بود. تقریباً 40 درصد از کل ذرت دانه­ای تولید شده در جهان سهم ایالات متحده است و سپس چین (20 درصد)، برزیل (6/5 درصد) و مکزیک (25/3) در رتبه ­های بعدی قرار دارند. متوسط عملکرد ذرت در بین کشورهای عمده تولید­کننده آن از 78/7 و60/7 تن به ترتیب در فرانسه و ایالات متحده تا 36/2 و 20/2 تن در هکتار به ترتیب در برزیل و مکزیک متغیر است. مصرف اصلی ذرت دانه­ای برای تغذیه دام است. در ایالات متحده آمریکا تقریباً 75 درصد از دانه ذرت برای تغذیه دام و طیور و حدود 20 درصد آن برای تولیدات صنعتی استفاده می­ شود. در سال 1992 در ایالات متحده آمریکا استفاده از شربت ذرت غنی از فروکتوز و اتانول سوختی، نزدیک به 60 درصد از مصرف صنعتی ذرت دانه­ای را شامل شده است و 40 درصد باقی­مانده در مصارفی مانند میان وعده­ها، صبحانه غنی­شده با غلات و پلاستیک­های تجزیه­پذیر مصرف می­شده است. جزء اصلی دانه ذرت نشاسته است و پایه تمام مصارف صنعتی دانه ذرت نشاسته آن است (امام و ثقه الاسلامی، 1384).

2-1- سطح زیر کشت ذرت در ایران و استان همدان

بر اساس آمار وزرات جهاد کشاورزی میزان كل تولید ذرت دانه­ای دركشور در سال 1385 یک میلیون و 995 هزار و 252 تن بوده است كه از این میزان یک میلیون و 994 هزار و 315 تن به صورت آبی و مابقی كشت دیم بوده است. همچنین، مجموع سطح زیر كشت این محصول 276 هزار و 277 هكتار گزارش شده است. در استان همدان سطحی معادل 10434 هکتار با تولید 91882 تن و متوسط تولید 8806 کیلوگرم به ذرت دانه­ای اختصاص یافته بود (بی­نام، 1388).

[1] . Gonzalez

. Kramer and Boyer

. Monteith

[4] . Wanjura and Upchurch

. Marland

. Pandey

. Kauppi and Sedjo

[8] . Murata

1-1 کلیات

اولین مربی و معلم انسانها خداست که  با ارسال رسولان خود عهده دار تعلیم و تربیت انسانها شده است. خداوند در قرآن با بیان کلمه «رب» که حدود هزار بار آن را ذکر کرده مربی بودن خود را برای بندگان گوشزد نموده و استعداد فراگیری علم و دانش و پذیرش رشد و کمال را به بندگانش عطا فرموده است، همچنین انبیاء را فرستاده تا با تعلیم و تزکیه،  بندگان خود را به کمال برساند. پیشوایان گرامی اسلام از همان ابتدا مسأله تربیت و هدایت مردم را در رأس برنامه ­های خود قرار می­دادند. به طور مثال پیامبراکرم می­فرمایند: «أَكْرِمُوا أَوْلَادَكُمْ‏ وَ أَحْسِنُوا أَدَبَهُمْ یُغْفَرْ لَكُم»: فرزندانتان را گرامى دارید، و خوب تربیت كنید، تا خداوند شما را بیامرزد.

(طبرسی،1370: 223). انسان ذاتاَ  تربیت پذیر است و اگر این ویژگی وجود نداشت تعلیم و تربیت برای او قابل تصور نبود. شاید بتوان موجودات عالم را از نظر تعلیم و تربیت دو دسته دانست. موجوداتی که مثل حیوانات وجود و کمالی متفاوت دارند و موجوداتی که مثل انسان وجودشان بر کمال تقدم دارد و در اثر تعلیم و تربیت به کمال می­رسند. یکی از اصول تعلیم و تربیت دخالت زمان و مکان در تربیت است، بهترین دوران تعلیم و تربیت اسلامی انسان از سن شش سالگی آغاز می­ شود تا دوران جوانی این که گفته شده علم در کودکی مانند نقشی است که بر سنگ حک می­ شود یک حدیث و یک واقعیت مسلم است. از امام علی (ع) نقل شده که فرمودند: «مَنْ‏ لَمْ‏ یَتَعَلَّمْ‏ فِی‏ الصِّغَرِ لَمْ یَتَقَدَّمْ فِی الْكِبَر». کسی که در کودکی آموزش نبیند در بزرگی بر دیگران تقدم نمی­یابد. (تمیمی آمدی،1366: 43). این نکته نیز در خور دقت است که به رغم آنکه شأن معصومان هدایتگری و تعلیم و تربیت است و این شأن در رفتار آنها بیشترین تجلی را داشته است، اما در این زمینه آثار و تحقیقات معتبر کمتر در دسترس است. از سوی دیگر بی­توجهی به بسیاری از مفاهیم و عناوین خاص و جزیی در باب تعلیم و تربیت در فضای سیره و قرآن و فقدان نگاه تربیتی به سیره و فرایند زندگی معصومان کاستی­های دیگری است که در این عرصه دیده می­ شود. حتی برخی از متخصصان تعلیم و تربیت گفته­اند که بحران تربیتی موجود در جهان به ویژه جهان اسلام، محصول جدایی غیر منصانه نظام تربیتی موجود از منابع اصیل وحیانی است. آنها تنها راه نجات از این بحران را که به معنای نجات بشریت به تمام معنا است، روی آوری مجدد به منابع لایزال الهی به خصوص در حوزه تعلیم و تربیت می­دانند. (صادق زاده،86:1379). بر همین اساس در این تحقیق سعی برآن شده است که اصول و مبانی تعلیم و تربیت کودک و نوجوان را از بعد قرآن و احادیث مورد بررسی قرار دهیم. برای ما که پیرو آیین انبیاء الهی هستیم پیمودن این راه (تربیت دینی) وظیفه و فرض مسلم است و بر این اساس شناخت ابعاد و زوایای این مسیر یعنی اهداف، اصول، مبانی، روش­ها، مراحل و منابع و هم­چنین آسیب­ها و درمان­ها در تربیت دینی بر ما لازم است.

1-1-1 اهمیت و ضرورت تحقیق

شاید کمتر کسی باشد که در باره اهمیّت و لزوم تعلیم وتربیت شک کند، زیرا با اندکی تفکر روشن می­ شود که انسان شدن در گرو اقدامات تعلیمی چه از طرف خود و چه از طرف پرورش­دهندگان او می­باشد. اساساَ باید دانست که تمام زندگی بشر هم در بعد فردی و اجتماعی و هم به طور مستقیم و غیر مستقیم با امر تعلیم و تربیت ارتباط دارد. زیرا انسان موجودی صاحب اختیار و دارای اراده است و اختیار وی تحت تأثیر حالات درونی و گرایش­های روحی اوست، که اگر این گرایش­ها و حالات در اثر تعلیم و تربیت صحیح به مسیر درست و اصولی خود هدایت شود می­توان امید داشت که انسان در صحنه­های گوناگون مطابق حق و به روش صحیح عمل خواهد کرد، و از آن جایی که هدف غایی از تعلیم و تربیت اسلامی این است که مقدمات حرکت و هدایت آدمی را در صراط مستقیم پرستش پروردگار فراهم آورد و معراج او را به سمت کمال انسانی آسان سازد، تا به این ترتیب استعداد و لیاقت قدم نهادن در آستان قرب ربوبی را کسب کند، و با وصال به حق به سعادت ابدی برسد. به قول سعدی شیرازی:

” رسد آدمی به جایی  که بجز خدا نبیند     بنگر که تا چه حد است مقام آدمیّت

طیران مرغ دیدی تو ز پای بند شهوت           بدر آی تا ببینی طیران آدمیت”

در اسلام امر تعلیم و تربیت با نزول اولین آیات وحی بر پیامبر گرامی آغاز شد که بر طبق این آیات بر دو عنصر بنیادین تعلیم وتربیت، یعنی کسب علم و دانش از یک سو و تعالی روح و کمال انسانی از سوی دیگر تأکید می­ شود. و این از موضوعاتی است که جامعه بشری از همان روزگار نخستین حیات به آن نیاز داشته و روز به روز با توسعه زندگی اجتماعی، علمی و سیاسی این نیاز بیشتر شده است. اما در بیشتر موارد هرچه علوم طبیعی و مادی رونق پیدا کرده است و زندگی به جانب ماشینی و صنعتی شدن توسعه یافته است، خود انسان از اصول و مبانی تربیت و فضایل انسانی دور مانده است، شاید یکی از علت­های این امر آن است که علم را از ایمان و تقوا جدا نمودند و تعلیم را از تربیت و تزکیه بی­نیاز دانستند، در حالی که باید اذعان داشت دانش به بشر توانایی و روشنی می­دهد و او را بر طبیعت و ماده غالب می­سازد، اما آنچه به انسان ارزش والا و هدف عالی می­بخشد و او را انسان به معنی واقعی می­سازد”تربیت” است .

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است

قرآن کریم کتابی است مبتنی بر هدایت مخاطب که از شیوه و روش های گوناگونی در این رابطه بهره گرفته است. یکی از این موارد موسیقی و آوای واج ها، واژگان و جملات است. از آن جا که موسیقی و آهنگ زیبا، تاثیر شگرفی در تحول  و دگرگونی روح انسان دارد، خداوند سبحان آیات کتابش را با آوای خارق العاده و اعجاز آمیزی در هم آمیخته است. این آوا و آهنگ واژگان و موسیقی ترکیبات قرآنی، آن چنان هماهنگ و متناسب با معانی و مقاصد آیات گره خورده است و آن چنان فضایی از قدس و طهارت و نور و جدیت در روح انسان می آفریند که بی اختیار روح در قبضه قرآن قرار گرفته مستانه به سیر و سلوک در فضای ملکوتی آیات به پرواز در می آید.

دانشمندان علوم قرآنی از دیرباز به دنبال کشف نمونه هایی از این جنبه از اعجاز قرآن بوده و برخی از آن ها را نیز در میان کتب خود بیان کرده اند و توانسته اند زیبایی هایی از این اقیانوس بی کران را هویدا کنند؛ اما تقریبا کسی به دنبال یافتن قاعده ای برای این جنبه از اعجاز قرآن و شکل دهی علمی به آن نبوده است.

این پژوهش با عنایت از رحمت بی کران پروردگار عالم سعی بر آن دارد تا با بررسی آوای واج ها، واژگان و آیات قرآن بر اساس دو تقسیم بندی بیرونی و درونی به کشف نشانه های آوایی و تبیین قاعده ای در رابطه با این دانش نوظهور در قرآن بر اساس توقیفی بودن چینش آیات پرداخته و با تحلیل هر کدام از آن ها ارتباط آن ها را با معنا بیش از پیش نمایان سازد. تلاش در این جهت ممکن است به کشف روش جدیدی از تفسیر قرآن یعنی روش تفسیر آوایی انجامد که نهایتا منجر به دست یابی به شبکه های معنایی در قرآن کریم می شود.

فصل اول

کلیات و مفهوم شناسی

بخش اول: کلیات تحقیق(ادبیات تحقیق)

1-1-1- بیان مسأله

هر زبان، مجموعه ای از آواها یا به گفته دیگر مجموعه ای از واج‌هاست. در هر زبانی هر واج یا آوا می‌تواند واژه یا مفهومی را از واژه یا مفهوم دیگر متمایز سازد. این تمایز عمدتا در ساختار موسیقیایی آواها تبلور یافته، به وسیله گوش قابل دریافت است. عملکرد موسیقیایی آواها در کارهای هنری (شعر-نثر) آگاهانه یا ناآگاهانه به خالق اثر کمک می‌کند تا در القای معنای مورد نظرش، توفیق یابد. این ویژگی که از سوی خداوند در اختیار بشر قرار گرفته در تمام زبان ها به نحوی موجود است. در زبان عربی­که زبان برگزیده ی وحی الهی است، کارکرد آواها در قالب آیات قرآن کریم، رنگی دگرگون به خود گرفته، تا جایی که می‌توان چنین کارکردی را تحت عنوان «اعجاز آواها» مورد بررسی قرار داد. در واقع از آن جا که قرآن از سوی خداوند برای هدایت بشر فرستاده شده باید این جنبه از اعجاز رنگ و بوی دیگری نسبت به نوشته های بشری داشته باشد. منظور از آوا همان ارزش ذاتی واژگان و ساخت لغوی آن است و ابزار تأثیر حسی که با نظم واژه و هماهنگی با دیگر واژگان در بیان به شنونده می رسد. به عنوان نمونه در آیات قرآن، در مواردى از واژگانی خاص بهره گرفته شده كه آوردن واژگانی مترادف با آن یا آوردن همان واژه با ساختاری دیگر آن معنا را نمی رساند، از آهنگى نیزكه از وقف و حركت، وصل، فصل، مد، قصر، كوتاهى و بلندى جملات، ادغام، ارسال، اخفاء، اضمار، هماهنگی واکه ها و همخوان ها و به طور کلی آواهای درونی و بیرونی، به وجود می آید برای رساتر شدن القای پیام بهره گرفته شده است. علاوه بر موارد مذکور برای تأثیر گذاری بیشتر در مخاطب، صداى حروفی كه در وسط یا در آخر كلمات و آیات است و نیز ریتم موجود در آیات هماهنگی خاصى با معانى و مقاصد دارد .

همین تركیب و هم‏آهنگى كلمات با یكدیگر و با معانى است كه قرآن را مانند تركیب موجودات و نمودار شدن در صور گوناگون در آفرینش، معجزه ساخته، چنان كه مانند تركیب عناصر طبیعى اگر كلمه‏اى را تبدیل به كلمه مرادف آن نمائیم یا حرفى را از جاى خود برداریم یا فصل، وصل، وقف، حركت، اوج، حضیض و ایقاع(هماهنگی آواها) كلمات رعایت نشود در نظم و هم‏آهنگى و رسانیدن معنا و مقصود اختلال پیش می آید. این ویژگی ها سبب شده که آهنگ و آوای واژه های قرآن در بیان مسائل گوناگون همچون بشارت و انذار، اسماء و صفات الهی، انسان شناسی، تشریح بهشت ودوزخ، بیان اوصاف قیامت، بیان مسائل فقه و احکام، بیان آیات جهان بینی، بیان صفات و ویژگی های پیامبران و اوصاف قوم آن ها و … بامعنا و محتوا  همسو باشند. به عنوان نمونه زمانی که آیات قرآن مؤمنان را مورد خطاب قرار می دهند همچون نسیمی آرام ادا می شود و زمانی که مخاطب آنان کافران یا منافقان است همچون طوفان، توفنده هستند یا در بیان اوصاف قیامت از الفاظ سنگین با حروفی خشن و آشکار استفاده نموده است. مثلا در آیهNإِنَّا نَخافُ مِنْ رَبِّنا یَوْماً عَبُوساً قَمْطَریراًM [1] «ما از پروردگارمان از روز عبوسى سخت، هراسناكیم»، واژه قمطریرا با سنگینی مخرج طاء سنگینی آن روز را به تصویر می کشد. این ویژگی و اعجاز قرآن که «فنوسمانتیک» نام گرفته به دلیل آن که اخیرا در محافل علمی مطرح گردیده است کمتر مورد توجه بوده و تنها به جنبه های محدودی از این امر پرداخته شده است. بر همین اساس از جمله مسائلی که کمتر در این زمینه مورد توجه و بحث بوده و شاید به آسانى تحت ضبط و قواعد در نمی آید كیفیت انطباق آهنگ كلمات و آیات با معانى و مقاصد است كه واقعیات و اوضاع یا صفات درونى گوینده را مى‏نمایاند.

از آن جا که خصوصیات و ابعاد زبان قرآن متعدد است ضرورت دارد تا کارشناسان علوم و فنون مختلف به تحلیل و موشکافی و تبیین این ابعاد بپردازند. این پژوهش نیز در صدد است تا به بررسی ارتباط آوایی- محتوایی و تناسب الفاظ با مفاهیم و هارمونی موجود در آیات آن به صورت علمی و بر اساس علم جدید آواشناسی بپردازد تا بیشتر از پیش یکی دیگر از ابعاد اعجاز قرآن برای جهانیان آشکار گردد.

[1] انسان/10

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است