:
با افزایش روز افزون جمعیت و محدود بودن منابع برای ادامه حیات بر روی کره زمین، بحث مدیریت وتصمیم گیری در این مورد یکی از مهمترین مشغله های فکری انسان امروزی می باشد . مدیریت زمان و استفاده بهینه از منابع تولید می تواند در افزایش و بهره وری تولید نقش موثر داشته باشد. با افزایش هزینه های تولید برای بقاء واحدهای تولیدی دو راه در پیش رو خواهیم داشت . افزایش بهره وری واحدهای تولیدی و یا سرمایه گذاری مجدد این واحدها، می تواند چاره گشا باشد.در باغبانی وپرورش درختان میوه به دلیل طولانی بودن دوره رشد درختان وبازگشت سرمایه، انتخاب ارقام و مناسب می تواند گره گشای این مشکل باشد(سالنامه آماری استان سمنان ،1385).
شهرستان دامغان یکی از بزرگترین منابع تولید پسته در ایران می باشد، سطح زیر کشت این محصول در حال حاضر 11470000هکتار باغ پسته می باشد. پس لزوم داشتن دانش فنی لازم برای تولید و افزایش توان تولید روشن بوده از طرفی در سالهای اخیر با توجه به افزایش هزینه های تولید، انتخاب پایه های مناسب می تواند ضمن کاهش این هزینه ها در انتخاب یک ژنوتیپ مختص منطقه موثر باشد. همانگونه که پایه بادامی زرند در منطقه کرمان ورفسنجان به عنوان پایه اصلی کشت می شود . متحمل بودن به شرایط محیطی وکاهش اثرات آنها در سیکل زندگی با وجود تنش های خشکی شوری آفات وبیماریها با بهره گرفتن از هورمون براسینو استروئید یکی دیگر از اهداف این تحقیق می باشد . هورمون براسینو استروئید یکی از گروه های ششگانه هورمون های گیاهی بوده و تاثیر ان بر کاهش اثرات تنش های محیطی به اثبات رسیده است (سالنامه آماری استان سمنان ،1385).
استان سمنان که شهرستان دامغان در آن واقع شده است با داشتن 4شهرستان (دامغان –سمنان-شاهرود -گرمسار )12 بخش 28 دهستان 16شهر دارای مساحتی معادل 67491 کیلومتر مربع می باشد که بین 51 درجه و51 دقیقه تا 57 درجه و 3 دقیقه طول شرقی و 34 درجه و13 دقیقه تا 37 درجه و 20 دقیقه شمالی قرار گرفته است شهرستان دامغان در سال 1385 با مساحت 14027 کیلومتر مربع با جمعیت 84680 نفر از طرف شمال به خط الراس جبال البرز و از طرف شرق به شهرستان شاهرود واز طرف جنوب به دشت کویر مرکزی ایران واز غرب به شهر ستان سمنان منتهی می شود . حداقل طول شرقی جغرافیایی شهرستان دامغان 53 درجه و 42 دقیقه و حداقل عرض شمالی آن 34 درجه و 15 دقیقه و حداکثر ارتفاع شهرستان از سطح دریا 1170 متر می باشد (سالنامه آماری استان سمنان ،1385).
2-1- بیان مسئله:
براسینو استروئید گروهی از هورمونهای گیاهی هستند که اثرات زیستی قابل توجهی روی رشد گیاهان دارند از جمله باعث افزایش مقاومت به تنشهای محیطی می شوند. براسینو استروئید گروهی از ترکیبات استروئیدی گیاهی بوده که بطور طبیعی سنتز شده ورنج وسیعی از فعالیتهای بیلوژیکی را دربر می گیرند. براسینو استروئید ها چندین ویژگی کشاورزی مهم مانند زمان گلدهی و عملکرد دانه و تحمل به تنش ها را کنترل می کند. افزایش قابل توجه عملکرد محصول ممکن است به واسطه هر دو عمل متابولیسم گیاه و محافظت گیاه در برابر تنشهای محیطی باشد(اسکندری ،1390). طیف وسیعی ازتنشهای محیطی مانندافزایش یاکاهش دما،خشکی،شوری واشعه ماوراءبنفش ومیکروبهابرای گیاهان مضر هستند .شوری درخاک یا آب یکی ازتنش های اصلی درمناطق خشک ونیمه خشک است ومیتواندرشدمحصول گیاه رابه شدت محدودکند (قربانلی وهمکاران، 1391). باتوجه به اینکه کشورایران درمنطقه ای بااراضی خشک وشورقرارداردبنابراین ضرورت تحقیق درخصوص تاثیرتنش های محیطی وبه ویژه پرورش گیاهان درمحیطهای کنترل شده امری اجتناب ناپذیرمیباشد.
اولین بار براسینو استروئیدها از دانه گرده گیاه (Brassica napus Rape ) بوسیله آرور و همکاران در سال1979 استخراج و بعنوان ششمین گروه از تنظیم کننده ای رشد گیاهی در نظر گرفته شد.( احمدی موسوی1) براسینو استروئیدها تقریباً در تمام قسمتهای گیاه یافت میشوند و بیشترین مقدار آنها در اندامهای زایشی(دانه گرده و بذرهای نارس) مشاهده شده است.(یودی[1] و کریشنا2، 2009).
شمار زیادی از اطلاعات نیز نشان داد که کاربرد براسینواستروئید در گیاهانی که در معرض عوامل محیطی نامساعد قرار گرفته بودند، به همان اندازه گیاهان قرار گرفته در شرایط مساعد سالم ماندند. همچنین مشخص شد که براسینواستروئید میل به کاهش علائم تنش در یک واریته از گونه گیاهی که در معرض هر دو تنش زیستی و غیرزیستی قرار گرفته بودند را دارد (کریشنا، 2003). مکانیسمهای تنش طی دوره عمل براسینواستروئید می تواند در میزان خیلی ناچیز انجام گیرد. همچنین ثابت شده که 24- اپی براسینولید قادر به القاء تحمل به گرما در نهالهای تربچه و گوجه فرنگی میباشد. به طوریکه این نهالها زمانی که در غلظت (1میکرومول از 24- اپی براسینولید) رشد کنند بیشترین تحمل نسبت به یک تیمار گرمایی شدید نسبت به نهال های تیمار نشده داشتند (داب هادل2 و همکاران، 1999).
در حال حاضر یکی از بهترین پایه ها برای کشت نهال پسته رقم بادامی زرند می باشد.باتوجه به سطح زیر کشت محصول پسته در شهرستان دامغان وشرایط مساعد جهت توسعه این باغات در شهرستان اهمیت یافتن و ترویج پایه های مناسب وسازگار با منطقه را افزایش می دهد در این راستا 5 ژنوتیپ برتر پسته ازیکی از تولید کنندگان نهال تهیه وبا هورمون براسینو استروئید تیمار گردید.
3-1 اهمیت مسئله:
پسته یکی از محصولات استرتژیک در کشور ما می باشد . میزان صادرات این محصول سالیانه معادل دلار و بخشی از رشد اقتصادی ایران می باشد. براین اساس ساماندهی زیر ساختارهای مناسب تولید و افزایش بهروری می تواند نقش بسزایی در کاهش هزینه های تولید و سود اوری این محصول باشد. افزایش وبرداشت بدون برنامه ریزی ازمنابع آبی کشور سبب شور شدن اب چاه ها شده است .و در سال گذشته باعث ازبین فتن 11470000هکتار از باغات پسته رفسنجان شده است (دکتر حکم آبادی،1385)
شرایط نامساعد مانند خشکی شوری سرمازدگی و یخ بندان آفات وبیماریها و دیگر تنش های محیطیکه ما اغلب در باغات پسته با آن روبرو هستیم یکی از مهمترین عوامل کاهش تولید این محصول می باشد. توانند افزودن مقاومت به سرما بیماریها علف کش ها وتنش شوری _افزایش عملکرد محصول طویل شدن سلول وجوانه زنی بذر کاهش عقیمی جلو گیری از رشد ونمو ریشه از جمله اثرات براسینواستروئید ها می باشد ((قربانلی وهمکاران، 1391).