اختلال بیش فعالی- نارسایی[1] توجه یكی از شایع ترین علل مراجعه به روانپزشك و روانشناس است. این اختلال در بر گیرنده نشانه­ های تحولی نامناسب از جمله: بیش­فعالی، بی­توجهی و زودانگیختگی می­باشد (سادوک و سادوک، 2005). این احتمال وجود دارد كه در صورت همبودی با سایر اختلالات همچون اختلال سلوك  و اختلال یادگیری بر روابط والد – كودك تأثیر گذارد (به­پژوه، متوالی­پور، فرزاد، رستمی، حبیبی عسکرآباد، 2010).

هنری ماسن، پاول، کیگان، جروم، هوستون، آلتاکارول، وی کانجر، جان جین (2003، به نقل از یاسایی، 1377) معتقدند والدین و كودكان با یكدیگر كنش متقابل دارند، به سخن دیگر بر یكدیگر تأثیر دوسویه می­گذارند. بررسی تعامل­های كودكان دارای اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی نشان دهنده آن است كه رفتار كودك، به عنوان محرك تنش­زا عمل می­كند و به نوبه خود بر رفتا ر والد و تعامل میان والد به ویژه مادر و كودك مؤثر است (یوسفی، سلطانی­فر و تیموری، 2009). کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه-بیش­فعالی در مقایسه با كودكان عادی، رفتارهای نامناسب بیشتری نشان می­دهند؛ كمتر تبعیت می­كنند و والدین آنها بیشتر منفی­گرا هستند و كمتر در فعالیت­های اجتماعی شركت می­كنند (مک بارنت و پیفیفنر، 2008). این روابط  نامناسب و تنیدگی­زا بین والد و كودك بیش فعال، در یک چرخه معیوب قرار می­گیرد (لیفور، هارلود و چاپار[2] ،2008). بنابراین، اشكال در روابط والد- كودك در خانواده­های دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی از ویژگی­های این قبیل خانواده­ها به شمار می­رود (متولی­­پور و رشیدی، 2009).

چنان كه كیمیایی و بیگی(2010)  بعد از سال ها كار با خانواده­ها، موفق به شناسایی چرخه معیوب در روابط والد- كودك در خانواده­هایی با كودك مشكل­دار (همچون كودكان مبتلا به اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی) شدند و آن را ” چرخه معیوب رفتار ناسازگار” نامیدند. بر اساس این چرخه، رفتار ناسازگارانه كودك، احساس نامناسبی در والدین به وجود می آورد و بر نحوه واكنش و رفتار آنها با كودكان تأثیر می­گذارد. بدین ترتیب در بسیاری از موارد، می­توان برخورد نادرست والدین را به عنوان عامل اصلی در افزایش مشكلات رفتاری كودكان در نظر گرفت.

جانستون[3] ( 1996) نیز در تحقیقی تعامل بین  والدین و كودكان با اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی را مورد بررسی قرار داد و مشاهده كرد كه والدین این گروه از كودكان، واكنشهای منفی­تری در برخورد با كودكان نشان می­دادند و كمتر از شیوه ­های مثبت استفاده می كردند. به طور كلی ، نتایج پژوهش ها حاكی از آن است كه تعاملات درون خانوادگی در خانواده های دارای فرزند مبتلا به اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی، با سطوح بالایی از  ناسازگاری و ناهماهنگی همراه است. زیرا این كودكا ن، از دستورات والدین و سایر اعضا خانواده پیروی نمی كنند، تكالیف را انجام نمی دهند و رفتارهای منفی بیشتری نسبت به همسالان خود دارند.

در مجموع، چنین شرایطی، موجب بی كفایتی در كاركردهای خانوادگی خواهد شد. در تعامل والد- كودك اختلال ایجاد می كند و اضطراب والدین را افزایش می­دهد (بور، ساندرز، مارکی-دادز[4]، 2002)، اضطراب والدین، نیز به نوبه خود، بر روش های تنبیهی آنها تأثیر می­گذارد، و مستقیماً موجب افزایش رفتارهای منفی در كودك می­ شود. با توجه به مطالبی كه ذكر آن رفت، منطقی به نظر می­رسد كه مداخلات درمانی مؤثر برای كاهش آثار تعاملهای نامناسب والد- كودك مورد نیاز است  در این میان نقش اصلی جلوگیری از چنین شرایطی و برقراری مجدد تعادل در خانواده بر عهده والدین به ویژه، مادران می باشد كه به عنوان پایه های اصلی خانواده در نظر گرفته می­شوند

یكی از مؤثرترین راهبردهای درمانی كودكان با  اختلال نارسایی توجه – بیش­فعالی مداخله رفتاری در خانواده و آموزش والدین است .برنامه های آموزش والدین بر پایه اصول یادگیری اجتماعی بنا شده اند و به والدین یاد می دهد كه چگونه می­توانند تعامل مثب­تری با كودكان برقرار كنند و میزان رفتارهای ، منفی و تعارضهای درونی خانواده را كاهش دهند (کازدین، 2000).

برنامه ­های آموزش والدین مبتنی بر این دیدگاه هستند كه اختلالات رفتاری كودكان در نتیجه تعامل نادرست بین كودك و والد (به ویژه مادر) ایجاد می شود و تداوم می­یابد، ذكر این نكته ضروری است كه در درمان این گروه از اختلالات رفتاری می بایستی، این تعامل ها بازنگری و اصلاح شوند به همین دلیل توجه به آموزش مادران در درمان این كودكان، در دهه های اخیر به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. در همین راستا، برنامه ­های متنوع آموزش مادران، با تأكید بر كل نظام خانواده به وجود آمده اند. در این برنامه­ها نگرانی­های مادران در مورد سبب شناسی، درمان و پیش آگهی اختلال فرزندان در جلسات گروهی مورد بحث قرار داده می شوند و مادران می توانند به اطلاعات لازم و حمایت حاضرین در جلسه دست یابند .همچنین، مادران در پرتو دستیابی به اطلاعات جدید، می توانند مشكلات كودكان را بهتر بفهمند و از طریق دریافت آموزش­های لازم، به مهارت­ های مدیریت رفتار تجهیز گردند و متعاقب آن، احساس خود – كارآمدی در آنها افزایش یابد.

ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل و با فرمت ورد موجود است

متن کامل را می توانید دانلود نمائید

چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)

ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه

 با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند

موجود است