امروزه با توجه به کیفیت زندگی و تندرستی که پیشرفت زیادی نسبت به گذشته داشته است تلاش برای ارتقاء تندرستی و پیشگیری از بیماری‌ها نیز از اولویت‌های ملی می باشد. نه تنها جوامع علمی و پزشکی، بلکه عامه مردم به طور روز افزون از اثر عمیق شیوه زندگی بر سلامت جسمانی و روانی و کیفیت زندگی آگاه شده‌اند. از آنجا که یگانه هدف برای تمام ملل زیستن توام با سلامتی و نشاط است. شاید بهتر باشد اساسی ترین گام از دوران کودکی و نو جوانی آغاز شود. بسیاری از مردم سلامتی را به عنوان نبود بیماری تعریف می کنند. این واقعیتی است که افراد سالم، افراد فاقد بیماری هستند. اما مفهوم سلامتی فراتر از آن است. سلامتی به مفهوم سرزندگی، قدرت و تندرستی جسم و روان است. شاید بهترین تعریف از سلامتی تعریف یونانی آن یعنی عقل سالم در بدن سالم است، باشد با این حال، سلامتی روانی، اجتماعی، محیطی و روحی اجزاء دیگری از سلامتی می باشند. اهمیت فعالیت بدنی به عنوان بخش مکمل یک زندگی سالم گسترش یافته، به علاوه شواهد علمی از فواید سلامت بخش تمرین و ورزش در حال افزایش است. فن آوری مدرن از میزان شغل‌ها کاسته و اکثر حرفه‌ها به نیروی مغزی بیشتر از توان جسمی تکیه می کند. کارهای روزمره نظیر چمن زنی نیز مکانیزه شده، رانندگی جای پیاده روی را گرفته و کارهایی که نیازمند یک ساعت کار جسمانی بود، اینک با فشار چند ثانیه ای یک دکمه با گرفتن یک شماره تلفن انجام می شود. در نتیجه این امر، زمان بیشتری برای فعالیت های اوقات فراغت باقی می ماند. اما متأسفانه بسیاری از افراد از فعالیت‌های بی تحرک مانند تماشای تلویزیون و… در اوقات فراغت خود استفاده می کنند. اگرچه بدن انسان برای حرکت و انجام فعالیت‌های جسمانی سخت طراحی شده است. ولی ورزش هنوز به عنوان بخشی از شیوه معمولی زندگی در نیامده است (پارسا 1377).

کسب دانش و اطلاعات عمومی درباره فعالیت های جسمانی یکی از مهمترین انگیزه های داخلی برای شرکت در فعالیت های جسمانی است. کسانی که با فعالیت‌های جسمانی آشنا هستند، ارزش آن را بیشتر درک می کنند. چنین افرادی شرکت در برنامه های فعالیت جسمانی را در برنامه زندگی خود در تمام عمر در نظر می گیرند و حتی برخی این برنامه‌ها را با توجه به اطلاعات خود برنامه ریزی و ارزشیابی می کنند. به دلیل پیشرفت صنعت و زندگی ماشینی، فعالیت جسمانی روزمره شدیدا کاهش یافته است و به منظور جبران این زندگی بی تحرک، فعالیت جسمانی مربوط به بازی و تفریح و در نتیجه فعالیت‌های مرتبط با تندرستی توسعه یافتند. زندگی امروزی مجال استفاده از فعالیت‌های جسمانی طبیعی که در اعصار گذشته وجود داشت را نمی دهد. برای مثال در ایران باستان در اوایل امپراتوری رم، تمرینات جسمانی برای سربازان ضروری و اجباری بود و برنامه‌های جسمانی در جهت بالا بردن آمادگی نظامی و بنیه دفاعی انجام می شد. همانطور كه اشاره شد، برنامه و روش تمرین عامل مهمی در بهبود عملکرد‌های جسمانی و مهارت های ورزشی است بطور کلی اجزای آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی شامل قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، استقامت قلبی تنفسی، انعطاف پذیری و ترکیب بدن و اجزای آمادگی جسمانی مربوط به اجزای مهارت شامل زمان عکس العمل، سرعت، تعادل، چابکی، هماهنگی و توان می باشد. در بین روش های مختلف تمرینی پلایومتریک یک شیوه تمرینی است که بسیاری از ورزشکاران برای افزایش قدرت و یا توان انفجاری از آن استفاده می کنند(شایگان1392).

بدیهی است پیشرفت و بهبود رکوردها، تکنیک و تاکتیک های ورزشی و روند صعودی پیشرفت ابعاد مختلف رشته های ورزشی، نشانه گسترش و توسعه زیربنای علمی و جامعه علمی و روش های مربیگری بوده است .از این رو،نیل حرکت به سوی رشته های قهرمانی و حرفه ای شدن بیشتر شده است و هر کسی به هر دلیل و هدفی ممکن است در یک فعالیت ورزشی و برنامه تمرینی شرکت کند. اما با توجه به این مسله که استعداد ورزشی یکی از مهم ترین عوامل دستیابی به سطح بالای عملکرد ورزشی است، شکوفایی استعدادورزشکاران توسط مربیان باتاکیدبراصول علمی ورزشی اهمیت بسزائی دارد. از این رو ضمن شناخت این استعدادها باید به شیوه ای صحیح آن را رشد و توسعه داد. معمولا متخصصین ورزش معتقدند که برای دستیابی به سطح بالای عملکرد ورزشی باید ضمن شناخت ورزشی، با روش های مختلف تمرین به توسعه سطح عملکرد و آمادگی افراد پرداخته شود. به بیان دیگر، یافته های علمی در این زمینه در تنظیم و اجرای برنامه های تمرینی قهرمانان ورزشی نقش مهمی را بر عهده داشته است. تمرینات ورزشی اصولا موجب افزایش توانایی حرکتی انسان می شود. این تمرینات گستره زیادی پیدا کرده است و هدف از این تمرینات به طور خلاصه دستیابی به قهرمانی، و برتر بودن در مسابقات و رشته های ورزشی می باشد. از جمله این شیوه های تمرینی که دیری از آن نمی گذرد استفاده از تمرینات پلایومتریک می باشد.

1 – 2 بیان مسله

امروزه پیشرفت وبهبود در رکوردها ، مهارتها ، تکنیکها و تاکتیک های ورزشی در یک صد سال اخیر نشانه ی گسترش و بسط زیربنای علمی و دانش محققین و مربیان ورزش بوده است . یافته های علمی در این زمینه در تنظیم واجرای برنامه های تمرینی قهرمانان ورزش نقش مهمی را بر عهده داشته اند . صرف نظر از عوامل وراثتی که سهم تعیین کننده ای در عملکرد ورزشی دارند ، عامل مهم دیگری که در این پیشرفت بسیار مؤثر است برنامه و روش تمرینات است. (کرباسی 1378)

روش های تمرینی متفاوتی برای توسعه عوامل درگیر در آمادگی جسمانی ورزشكاران در رشته های مختلف ورزشی بكار گرفته شده است . سالهاست كه تمرینات با وزنه ، با روش های متنوعی كه توسط محققین و متخصصین علوم تربیت بدنی و ورزش ارائه شده است مورد توجه مربیان و ورزشكاران علاقه مند قرار گرفته است . در سالهای اخیر و با پیشرفت علوم ورزشی و تربیت بدنی ، روش های نوینی ارائه گردیده كه با وجود هزینه های كمتر و صرف وقت كم و زیانهای احتمالی كمتر ، نتایج بسیار خوبی بر مجموعه توانائیهای ورزشكاران داشته است . از میان این روشها ، تمرینات پلایومتریک ، كه ترجیحاً بدون وزنه و با بهره گرفتن از پرشهای حساب شده از ارتفاع كم انجام می شود و تنها از وزن بدن كه در هنگام پرش ، اضافه بار لازم را برای افزایش فشار مناسب ایجاد میكند ، كمك میگیرد ، مورد توجه قرار گرفته است . هر یک از روشها با توجه به نیاز به وسایل مربوطه و تاثیرات مفید و احیاناً آزمایشهایی كه برای ورزشكاران داشته كاربردهای متفاوتی در توسعه توانائیهای ورزشكاران رشته های مختلف داشته است. (کرباسی 1378)

برای تعیین دقیق دامنه تاثیرات این نوع تمرینات بر فاكتورهای مختلف آمادگیهای جسمانی ورزشكاران و بكارگیری حساب شده آنها ، اطلاعات كمی در دست میباشد . این نوع تمرینات بیشتر برای ورزشكاران رشته های پرشی و سرعتی بكار گرفته شده است و با توجه به مهارتها و توانائیهای سرعتی و كوتاه مدت می باشد . چنانچه علمای تربیت بدنی ، این تمرینات را پلی می دانند كه شكاف بین قدرت و توان را می پوشاند و قابلیت انفجاری انتقال وزن از یک پا به پای دیگر را كه برای سرعت لازم است بهبود می

بخشد و بیشتر در توسعه مهارتهایی مانند : ضربات فورهند و بك هند تنیس و یا انواع پرتابها و پرشها و شوت زدن ها بكار گرفته می شود . اما با توجه به یافته های تحقیقات اخیر و همچنین بررسیهای دقیقتر و وسیعتر می توان ضمن كاهش زیانهای احتمالی آن ، بر میزان فواید و تاثیرات این نوع تمرینات افزوده و چگونگی اجرای بهتر آنان را مشخص نمود.سرعت و توان انفجاری در بسیاری از ورزش ها مانند دوومیدانی ، ژیمناستیک و برخی از ورزش های گروهی نقش تعیین کننده دارد . یکی از روش های جدید و مؤثر برای افزایش این متغیرها همانطور که گفته شد تمرین های پلایومتریک است . علاوه بر آن محققین معتقدند فقط نه تنها قدرت وسیله ای برای تسهیل اجرا است، بلکه به عنوان عامل مؤثر در کاهش آسیب های جسمانی در انجام فعالیت های ورزشی نیز به شمار می آید . مطالعات فراوانی نشان داده است که با اجرای تمرینات پلایومتریک و تمرینات با وزنه می توان برخی از فاکتورهای مربوط به آمادگی جسمانی بخصوص توان انفجاری پا را تا حد قابل توجهی افزایش داد(دربهانی 1392)

لاندر و همکارانش در سال 1989 تأثیر تمرین های با وزنه را روی متغیرهای قدرت و توان مورد بررسی قرار دادند . آنها 49 آزمودنی مبتدی را به مدت 8 هفته تمرین دادند . نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین پیش آزمون و پس آزمون پرش عمودی و قدرت ایزومتریکی مشاهده شد . پرش عمودی به میزان زیادی افزایش یافت . نتایج تحقیق گویای آن است که برنامه های تمرینی کوتاه مدت با وزنه به طور معنی داری توان و قدرت را افزایش می دهد. بویر ، تایو و باراز ( 1990 ) پژوهشی را در زمینه تأثیر انواع تمرین بر بهبود توان پایین تنه انجام دادند . هدف این تحقیق مطالعه تأثیر ده هفته برنامه تمرینی مقاومتی و پلایومتریک بر توان پایین تنه بود . نتایج اختلاف معنی داری را بین گروه های تجربی نشان داد . هر چند در گروه تجربی افزایش میزان توان اختلاف معنی داری را نشان داد . با این وجود محقق در نتیجه گیری از تحقیق خود خاطر نشان کرد ، که افزایش مشابه در توان پایین تنه ممکن است در اثر انواع برنامه تمرینی مقاومتی و پلایومتریک صورت گیرد.

محققین پژوهش خود را به منظور آگاهی عمیق تر،برای سازگاری نسبت به تمرینات با وزنه و پلایومتریک انجام دادند.آزمودنی ها به سه دسته اول تمرینات پلایومتریک ، گروه دوم تمرینات با وزنه را انجام دادند و گروه سوم به عنوان گروه کنترل تقسیم شدند . گروه های تجربی به مدت هشت هفته تمرینات پلایومتریک و نیز تمرین با وزنه را انجام دادند. آزمون ها که شامل یک سری تست های کانسنتریک و اکسنتریک بود ، مورد استفاده قرار گرفت این آزمون ها شامل پرش عمودی و حداکثر اسکات بود. (وارن 1993)

انسان و محیط زندگیش همواره دو واژه قابل تفکر و بحث انگیز است که بر اساس آثار بجای مانده پیشینیان و از ماورای قرنها و بلکه هزاران سال قبل مورد سوال بوده و در هر دوره­ای به فراخور حال و همراه با پیشرفت بشر و از دیدگاه های مختلف مطالعات زیادی درباره آن انجام گرفته است. شکی نیست که طبیعت و محیط زندگی و نوع اقلیمی منطقه همیشه از نعمات ارزانی شده از طرف خداوند را بی دریغ در اختیار بشر قرار داده و از ابتدایی­ترین حوایج تا نهایت تمناهای او را برآورده است. آنچنانکه این وابستگی­ها روز به روز بیشتر شده و آدمی حتی فکر یک لحظه جدایی از محیط زندگی مناسب را از خود دور ننموده و مدام در جستجوی مامن و مسکن و محیط دلخواه در مهاجرت و تکاپو بوده است.

این روند تا قرون اخیر و قبل از صنعتی شدن جامعه انسانی ادامه داشته است. ولی اکنون با تغییرات و بلکه اختلافاتی که توسط بشر در زوایای مختلف محیط زندگیش پدیدار گشته این تعادل طبیعی بهم خورده است به موازات صنعتی شدن جوامع انسانی میزان بهره­وری از طبیعت و اقلیم آن و نعمات آن بطور تصاعدی و بی رویه افزایش یافته است. آنچنانکه حتی طبیعت قادر به پالودن کردن نخاله­های دست ساخته بشری نمی ­باشد.

با نگاهی گذرا به ممالک صنعتی توسعه یافته فاصله میان انسان و محیط و کسیختگی وابستگی­های عاطفی بشر نمایان می­گردد. انسان امروزی با دست خود محیط زندگی را چنان آلوده نموده که در برخی از کشورهای صنعتی حتی هوای تنفس مورد نیاز به سهولت در دسترس او قرار ندارد.

این گسیختگی روابط و ایجاد خلاء عاطفی در انسانها بگونه­ای در تزاید است که روز به روز بر تعداد بیماران و بویژه بیماریهای روانی و عصبی افزوده شده و هر روز پیش از بیش گامهای خود را بطرف نابودی تندتر می­سازد.

با شرحی که گذشت و به مصداق اینکه علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد. لزوم چاره اندیشی اساسی جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه و متعاقب آن پیشگیری از نابودی انسان و امنیت و آسایش زندگی با تمام خصوصیات زندگیش به شدت احساس می­ شود.

خوشبختانه کشور ما در زمره کشورهای توسعه یافته می­باشد که تعادل طبیعی آن در مقایسه با کشورهای توسعه یافته علیرغم بی­توجهی­های گذشته تا حد نسبتاً زیادی پا برجا مانده است که جهت تداوم این تعادل ضمن استفاده از مخازن و منابع موجود آن، استفاده بی­رویه را نیز باید بطور کلی منسوخ نمود تا قبل از رسیدن به بن بست­هاییکه در بالا بدان اشاره شد به رشد و شکوفایی صنعتی و کشاورزی دست یافته و همچنین در خصوص زباله­های دفن شده هم بصورت اصولی و بهداشتی دفن شده و از طرفی مکانیابی محل دفن زباله و وضع موجود و ارائه راهکارهای مناسب و بهتر برای جمع­آوری و جداسازی و بازیافت و جلوگیری از آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه که شاهد محیطی سالم و پاکیزه و آب و هوای مناسب در شهر جعفرآباد مغان داشته باشیم، سوق داده شود.

این پایان نامه با عنوان نقش آلودگی زباله­های دفن شده در جعفرآباد مغان بر محیط زیست و اقلیم منطقه در 5 فصل به شرح زیر تدوین شده است:

فصل اول: کلیات تحقیق

فصل دوم:مبانی نظری تحقیق

فصل سوم:ویژگی های جغرافیایی محدوده مطالعاتی

فصل چهارم:یافته های تحقیق

فصل پنجم:ارزیابی فرضیه،نتیجه گیری و پیشنهادات. که امید است مورد توجه مسئولان اجرایی و برنامه ریزان مرتبط با نواحی شهری قرار گیرد.

1-1.بیان مسئله و ضرورت انجام تحقیق

توجه به محیط زیست و آلودگی و حفظ سلامتی انسان و کلیه موجودات کره زمین و طبیعت سالم و پاک یکی از اصول اساسی در بقای زندگی و استفاده از مواهب خدادادی است که به وفور در اختیار ما قرار دارد. کنترل آلودگی محیط از جمله مواد زاید جامد، بخش مهمی از این وظیفه را تشکیل می­دهد که با توجه به اصول و موازین بهداشتی اقتصادی جایگاه ویژه­ای را در علوم و فنون جدید به خود اختصاص داده است. بدین لحاظ باید تا حد امکان به مواردی همچون اهمیت مسئله شناخت و طبقه ­بندی مواد، سیستم­های جمع­آوری و حمل و نقل و روش های دفع و دفن مواد و عدم آلودگی محیط زیست شهری و اقلیمی منطقه مورد توجه قرار گیرد. همچنین بایستی مبادرت به ارائه راهکارهای اساسی در جهت بهبود شرایط و بهینه­سازی تکنولوژی موجود در مدیریت مواد زاید جامد و زباله­های شهری جمع­آوری شده توسط شهرداری در حد کلان اقدام نمود که در صورت اعمال، بازتاب آن تأثیر اساسی در حفظ بهداشت و سلامت محیط زیست جامعه و اقلیم منطقه ما خواهد داشت.

توجه به امر بهداشت و سلامت جامعه و رعایت جنبه­ های پیشگیری قبل از درمان بدون توجه به سیستم­های جمع­آوری و دفع مواد زاید که سبب آلودگی در شهر­ها و روستاههای کشور است، امکان­ پذیر نیست. اشاعه بیماری کیست هیداتیک، بروز گهگاه و با انواع بیماریهای پوستی و سلسله بیماریهای سرطان­زا و سکته­های نابهنگام در جوامع کنونی که معمولاً به مواد فساد­پذیر و پس ماندهای شیمیایی محیط زیست و اقلیم منطقه نسبت داده می­ شود. ماحصل تداخل صدها نوع مواد سمی و عفونتزا با زباله­های شهری و انتشار آنها در آب و خاک و هوای زندگی روزمره ماست.

یکی از عوامل مهم و نقش اساسی در خصوص آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه که باید توجه ویژه­ای به خطرات و زیانهای ناشی از عدم کنترل زباله­های شهری و صنعتی و غیره را شناسایی نموده و در سیستم جمع­آوری به حمل و نقل توجه خاصی گردیده و به روش های دفع زباله از قبیل سوزاندن، کمپوست و دفن بهداشتی نیز اهمیت داده شده و در زمینه بازیافت نیز آگاهی کامل داشته باشد. تا بتوانیم از آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه را تا حد امکان کاهش داد. از اینرو قبل از شروع بحث، پرسش زیر را در پیش رو خواهیم داشت:

• در مورد جلوگیری از آلودگی محیط زیست و اقلیم منطقه، مکانیابی محل دفن زباله و وضع موجود و ارائه راهکارهای مناسب و بهتر جهت جمع­آوری و جداسازی و بازیافت و یا دفن بهداشتی آن در شهر باید چه اقداماتی را انجام داد.

در سال­های اخیر افزایش روز افزون تولید مواد زاید جامد شهری موجب شده، حفاظت محیط زیست از آلودگی خاك ناشی از دفن بی­رویه زباله اهمیت فراوانی را به خود اختصاص دهد. انسان و بسیاری از موجودات به شیوه ­های مختلف، تولید كننده زباله هستند و كنترل آنها نوعی تضمین سلامت و بقای محیط زیست به شمار می­رود. جمعیت شهرها زیادتر می­ شود، ساختمانهای یک و دو طبقه به ساختمانهای چند طبقه در وسعت محدود تراکم پیدا می­ کند. فضاهای سرانه در شهرهای بزرگ کمتر و کمتر شده و با تولید زباله بیشتر در وسعت کمتر رابطه پیدا می­ کند. از طرف دیگر پیشرفتهای علمی و صنعتی و مصرف روز افزون مردم تولید سرانه زباله را نیز افزایش می­دهد و در چنین اوضاعی مسئله زباله در شهرها مشکل پیچیده­ای را ایجاد می­ کند. تلنبار کردن و بطور غیر اصولی و غیربهداشتی جمع­آوری و حمل و نقل و دفع زباله در جاهای پرجمعیت با خودپالایی طبیعی سازگار نیست و آنرا شکست داده و محیط را آلوده ساخته و باعث شیوع بیماریهای خطرناک از قبیل بیماریهای روده­ای و انواع مسمومیت­ها می­ شود. با توجه به شرح مختصری که گذشت اولویت و ارجحیت دادن به مسئله زباله به خودی خود نمایان و مشهود است و از آنجا که شهر جعفرآباد شهر جدید التاسیس بوده و بر شاهراه اصلی پارس­آباد به بیله­سوار و گرمی واقع گردیده و از سوی دیگر به علت برخورداری از امکانات رفاهی و تفریحی مردم اکثر روستاهای اطراف به شهر جعفرآباد سرازیر شده و جمعیت آن از رشد بالایی به نسبت سالهای قبل برخوردار گردیده، بطوریکه جمعیت کنونی جعفرآباد به حدود 15 هزار نفر بوده است. روستای چالما کندی نیز با جمعیتی بالغ بر 14700 نفر تا سالهای آینده به عنوان یکی از محله­های جدید برای شهر جعفرآباد محسوب خواهد شد. با توجه به مطالب ارائه شده فوق بعلت اینکه زباله به عنوان یک معضل بزرگ برای شهر جعفرآباد محسوب می­ شود و یکی از اولویت­های اصلی جهت بهبود و ساماندهی اوضاع شهری بحساب می­آید.

یکی ازانواع حوادث ومخاطرات طبیعی که موجب بروزخسارتهای زیان باری می گردد وقوع سیلاب است سیل یک رویدادناگهانی ورخدادسریع ومخرب که جان ومال انسانهارابه خطرانداخته ومشکلات زیادی برای صاحبان زمین های زراعی وساکنین حاشیه رودخانه هاوکارگاه ها به وجودمی آورد. هرساله چندین نفربه وسیله سیل جان خودراازدست می دهند.هزاران مترمکعب آب شیرین واردآبهای شورشده وازدسترس خارج می شود.درحالی که هرقطره آن ارزش حیاتی دارد.همه ساله میلیون ها خاک ارزشمندبه وسیله سیلاب وارد دریاهاودریاچه هامی شود،درصورتی که برای تشکیل هرسانتی مترآن چنددهه وگاه چندسال زمان لازم است.بسیاری ازبرنامه های عمرانی وزیربنایی کشورتحت تأثیراین مسئله قرارگرفته است وهمه ساله بخش هنگفتی ازبودجه کشور صرف بازسازی خرابی های ناشی ازاین پدیده می شود.کشورمابه دلیل دارابودن کوهستان هایی مانندسلسله جبال البرزوزاگرس ناحیه مناسبی برای تشدیدوگسترش این پدیده مخرب است ،زیراکوهستان به صورت یک مانع درمقابل سیستم های جوی عمل کرده وآنهارامنحرف ویامجبور به صعودمی کندکه دراین صورت انتقال وصعودتوده ی هوای مرطوب راآسان ونقش مهمی درافزایش ریزش های جوی ودرنتیجه ایجادسیلاب دارد.سیلاب های رودخانه ای یکی ازگسترده ترین بلایای اقلیمی کوتاه مدت به شمارمی رودکه درمراکزمجتمع جمعیت درنواحی خطرناک کاملا مشخص روی می دهند وواکنشی بسیارمتمایزی ازسوی انسان درپی دارند،یعنی احداث سدهای مخزنی وتعلیم روش های هدایت طغیان رودها.گرچه انسان مجبوربوده است که درتمام طول حیات باسیلاب زندگی کند،امااثرات سیل درزندگی انسان هابه آن صورتی که امروزه احساس وارزیابی می شود نبوده است،زیرادرگذشته جوامع کوچکی درپایین دست رودخانه هاسکنی می گزیدند وفشردگی فعالیت های انسانی درسیلاب دشت هاخیلی کمتربود.درحالی که امروزه مردم به دلیل استفاده ارشرایط آب وهوای مساعدواستفاده ازنعمت های حاشیه رودخانه هادراطراف آن سکونت گاه هاوتفرج گاه ها رابوجود آورده اند.بنابراین عناصراقلیمی ودیگرعواملی که دربروزسیلاب تأثیردارندبایدموردبررسی قرارگیردوراهکار هایی درمقابله وکنترل ومدیریت سیلاب ارائه گردد .

-2- بیان مسئله وضرورت انجام تحقیق

سیل یکی ازشایع ترین بلایای طبیعی در ایران است زیرا که 1-ایران کشوری کوهستانی وناهموار است وجریان های ایجادشده از کوهستان ها به محض ورود به دشت ها وجلگه های کشوردرسطح زمین پخش شده وبه مزارع،باغها،خطوط ارتباطی،روستاهاوشهرها آسیب می رساند2-پوشش گیاهی که همچون اسفنجی درجذب آب عمل می کند،در ایران ضعیف است ودربسیاری مواردبه علت کمبود باران،چرای بی رویه وقطع جنگل ها آسیب دیده است 3-علی رغم قرارگیری مراکزپرفشارجنب حاره ای درماه هایی ازسال برروی بیشترمناطق کشورایران که عدم نزول وریزش های جوی رابرای ماه های متوالی به دنبال دارد،درماه های دیگرسال،میزان قابل توجهی باران ممکن است درمدت چندروزیاحتی چندساعت ریزش کرده وسیلاب های مخرب وزیان آوری رابه وجود آوردکه خسارت های قابل توجهی درزندگی وفعالیت های بشری دارد، سیل خیزی وخشکسالی،بخش های مختلف کره زمین راتحت تأثیرقرارمی دهند.کشور ما نیز در چند سال اخیربه تناوب شاهد وقوع سیلاب ها وخشکسالی های شدید دربرخی نقاط بوده است به ویژه آن که بروز توام این دوپدیده،اثرات یکدیگر راتقویت می کند به گونه ای که دراثروقوع خشک سالی های شدید،پوشش گیاهی ورطوبت خاک ازبین می رود که این خود عامل تسهیل کننده جریان یافتن سیلاب های مخرب می باشدواز سوی دیگر بروز سیلاب های شدید نیز باعث ازبین رفتن اراضی زراعی وشسته شدن خاک های حاصل خیز می شود که این امر اثرات خشک سالی را در این منطقه تشدید می کند       (خورشید دوست، 1384) 4-رگبارهای شدیددرفصل گرم سال در سالهای گذشته سیل های مخربی رادراین منطقه ایجاد کرده (مانندسیل ماسوله)رگبارهای شدید تابستانی ازپدیده های خطرناک وخسارت بارمحیط هستند که شناسایی شرایط سینوپتیک به وجودآورنده این رگبارهامی توانددرپیش بینی زمان وقوع واجرای آمادگی لازم کمک کند.( علیجانی ، 1391) لذا دراین تحقیق عوامل طبیعی ،انسانی ،اقلیمی وحوضه ای به وجودآورنده سیلاب مورد بررسی قرار می گیرد.5-بی توجه ای نسبت به حریم رودخانه و ساخت و ساز در حریم آن در تخریب رودخانه و تشکیل سیل موثرند مانند جاری شدن سیلاب یا روان گلی در ماسوله که در عصر روز جمعه 9 مرداد ماه 1377 رخ داد. این سیلاب که تلفات سنگینی را به همراه داشت به دنبال آن 54 تن کشته و 48 دستگاه خودرو از بین رفت و خساراتی نیز به بار آورد.شدت سیل گل و لای از ناحیه ی رودخانه ی خلیل دشت, به قدری تند بود که تخته سنگه خفیفی را از جا کند و از ارتفاع زیاد, بر پل ورودی این شهر توریستی کوبید و همان موجب بسته شدن خروج آب در مسیر رودخانه گردیدگل و لای دو طرف جاده را در بر گرفت و خسارات جانی و مالی را بوجود آورد.(بندی ، 1387، 123).

1-3- پرسش اصلی تحقیق

نظربه این که دراین تحقیق پارامتر های اقلیمی تأثیر گذار برسیلاب ماسوله رودخان مورد نظر است براین اساس سؤال اصلی تحقیق به شرح زیر است ودرفرایند تحقیق تلاش براین است تابا بهره گرفتن ازمنابع وداده ها های لازم پاسخ مناسبی برای آن پیداشود.

آیا پارامتر های اقلیمی درسیلاب ماسوله رودخان تأتیر گذار است ؟

1-4-فرضیه تحقیق

به نظر می رسد پارامتر های اقلیمی به همراه دیگر عوامل موجب سیلاب درماسوله رودخان می گردد .

1-5-اهداف تحقیق

• بررسی وشناخت عوامل اقلیمی تأثیرگذاردرایجاد سیل ماسوله رودخان

• شناخت نقش عوامل انسانی دربروز سیلاب های رودخانه

• بررسی نقش عناصرحوضه ای وهم چنین عواملی که درتشدیدسیلاب مؤثرند.

1-6- محدودیت های تحقیق

به عواملی که در انجام تحقیق مانع ایجاد کند محدودیت های تحقیق می گویند که عبارتنداز :

– فقدان یا کمبود منابع علمی قابل دسترس

– دسترسی به مدارکی چون فیلم یا نقشه بسیار مشکل است وبرای به دست آوردن آن ،نیازبه

رفت و آمد وصرف وقت زیاد می باشد .

-عدم همکاری سازمان هاوادارات در زمینه ارائه اطلاعات یااین که در ارائه اطلاعات دلسوز نیستند .

• نبود امکانات ایمنی در مشاهدات مستقیم منطقه مورد مطالعه

2-1- سیلاب چیست

تعریف های متفاوتی شده از جمله:

• بالا آمدن زیاد آب در یک رودخانه یا مسیل .

• بالا آمدن نسبتا زیاد آب و زیر آب رفتن زمینهایی که در حالت عادی زیر آب نیستند.( امیدوار، 1390،ص182)

• هر گاه آب رودخانه افزون بر وضع متعادل شود .

• هرگاه جریان سطحی از ظرفیت رودخانه تجاوز کرده واراضی پشت وحاشیه رودخانه رافراگیردمی توان آن را سیل نامید.(حجتی زاده، 1381)

• سیل جریان آبی است که از ظرفیت مجرای رود تجاوز کرده وسپس به جلگه سیلابی مجاور

سرازیر می شود .با اینکه بسیاری از عوامل هیدرولوژیکی محلی وابسته به حوضه آبریز ممکن

است برسیلاب تأثیر بگذارند،تمام مکانیسم های عمده پدید آورنده سیلاب ها دارای منشاء

هیدرواقلیمی می باشند(خورشیددوست، 1384، ص261)

سیل را می توان به دودسته تقسیم نمود

2-2انواع سیل

سیل را میتوان به دو دسته تقسیم نمود:

دسته اول:این سیلابها در اثر استقرار مختلف جوی، ناپایداری مواد نزول بارش ایجاد شده اند.

دسته دوم: در حوضه سیلابهایی که بر اثر نبود مدیریت هماهنگ و واحد در حوضه به وجود آمد.(رضایی،1388، ص 114)

1-سیل های ناگهانی(falsh flood) : این سیل ها اغلب در 6 ساعت اول بارندگی شدید به وقوع می پیوندد؛ به طوری که با ابر های کومولوس بزرگ ،رعد وبرق گردبادهای گرمسیری وعبور جبهه های هوای سرد همراه است .در این نوع سیل ها برای کاهش خسارت ، نیاز به یک اخطار منطقه ای سریع واکنش سریع و فوری افراد منطقه می باشد .

2- سیل های ساحلی : تعدادی از سیل ها با گردبادهای گرمسیری که تندباد توفان نام دارد همراهند سیل های فاجعه آمیز حاصل از باران که اغلب با باد وتوفان همراهند،عوارض بدتر ایجاد می کنند

برحسب منشأ آب های افزایش یافته ،سیلاب ها را حداقل به پنج گروه زیر می توان تقسیم کرد:

• سیل های ناشی از آب شدن برف در نواحی کوهستانی که منجر به افزایش آب در دره های پایین دست می شود.

توسعه ی پایدار در گرو مراقبت از زمین است و بشر به عنوان بخشی از طبیعت نمی تواند آینده ای داشته باشد مگر آن که از طبیعت و منابع طبیعی حفاظت به عمل آورد(وهابزاده،1377). وضعیت مکانی قرارگیری منابع آب و خاک و پوشش گیاهی در طبیعت اغلب در چارچوب حوضه های آبخیز است و به همین دلیل در مطالعات این بخش در جنبه های مختلف و تأثیرات عملکرد سیستم های طبیعی در مباحث هیدرولوژی و آب شناسی، اقتصادی و اجتماعی، کشاورزی و پوشش گیاهی، خاک شناسی و فرسایش و سایر مباحث نظیر این، حوضه ی آبخیز به عنوان پایه و واحد مطالعاتی مدنظر قرار می گیرد. از این رو تأثیرات متقابل ناشی از منابع مختلف و اجزای زنده و غیرزنده ی موجود در یک حوضه ی آبخیز، ضرورت پیاده سازی مدل مدیریت سیستمی و یکپارچه را در حوضه های آبخیز با هدف بهره وری بهینه از منابع و هماهنگی و حرکت در راستای توسعه ی پایدار ایجاب نموده است. حوضه ی آبخیز پسیخان رود دارای شعبات رودهایی است که از جهات گوناگون جغرافیایی به حوضه پسیخان منتهی می شوند. مهم ترین رودهایی که به این حوضه می ریزد سیاهمزگی، چوبر(امامزاده ابراهیم)، چناران و … است. که از نواحی مختلف شامل مناطقی با کوهستان های متراکم، نیمه کوهستانی، جلگه و دشتی می گذرد و پسیخان رود و شعب کوچک و بزرگ آن از سرچشمه تا مصب عامل وحدت این نواحی است. تصمیم گیری جهت مدیریت منابع طبیعی بسیار پیچیده است زیرا بهره برداران متعددی را شامل می شود و مکانیسم های ارتباط متقابل بین آن ها وجود دارد. و تصمیم گیران معمولاً با بهینه کردن همزمان چندین هدف مواجه اند(محسنی ساروی،1382). مدیریت بهینه ی منابع آب و خاک جز با حفظ منابع و استفاده ی صحیح، مستمر و پایدار و نیز حداقل هدررفت و خسارت به آن ها به وقوع نمی پیوندد(صدرالاشرافی ،1371). این مدیریت یک مدیریت سیستمی است که در جهت به کارگیری و هدایت مفید و مؤثر عوامل و منابع به منطور رسیدن به حالت بهینه و با هدف دستیابی به حداکثر سود، حداقل هزینه و حداکثر کارایی توسط مدل های برنامه ریزی اعمال می گردد(ملک محمدی،1362). خلاصه اینکه نوع نگرش مدیران به رودخانه ها و توسعه حوضه آنها به گونه ای بوده است که اکنون در بسیاری از حوضه ها مسایلی از قبیل بحران آب ، ناپایداری توسعه و بحران مدیریت به صورت چالشهایی بسیار جدی مطرح می باشد.دررویكرد صرفاً مهندسی ، مدیران ، تنها به تهیه و انتقال آب پرداخته اند. در رویكرد دیگری که اقتصاد بوده است سعی نموده اند به راه حل بهینه ای برای تخصیص منابع آب دست یابند و یا اینكه با تمرکز بر رویكرد هیدرولوژیكی سعی کرده اند فقط فن آوری اجرای طرحها را توجیه نمایند.

در حالی که حفظ یا تأمین پایداری درحوضه رودخانه ها نیازمند توجهی عمیق به نگرشی جامع است که اساس آن برخوردی اکوسیستمی با رودخانه ها می باشد. در این نوع نگرش ، آبگیر، کانال اصلی رودخانه ، دشتهای سیلابی، حریم ها، تالابها، دریاچه ها و مصب ها همراه با همه ساکنان هر حوضه که

دارای احساس عمیقی از وابستگی به رودخانه ها هستند، اکوسیستم هررودخانه را تشكیل می دهند که خود بهترین واحد مدیریتی هم می باشد. تخریب و نابودی حوضه بسیاری از رودخانه ها، توسعه را از اساس با خطر ناپایداری روبه روساخته است . شناخت و تحلیل ناپایداری حوضه های رودخانه ای و چالشهایی که مدیران با آن روبه رو هستند ضرورتی قطعی دارد و هدفی است که در این تحقیق پیگیری شده است. تحقیقات محققانی از قبیل (نیوسون و غاز ی، 1995)، (وین پنی، 1997)، (وین پنی، 1998)، (جوبین، 1999) ، (آی ، یو، سی ، ان، 2000)، (دبلیو،سی ، دی، 2000) و (غازی، 1381) هریک ، از یک یا چند دیدگاه قابل توجه است . مدیریت یکپارچه حوضه های رودخانه ای به اندازه جنبه های اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با فن و صنعت نیز سروکار دارد و برای یک هدف یکپارچه مورد استفاده قرار می گیرد. در این میان فعالیت های مهم مرتبط با مدیریت رودخانه ها عبارتند از: مدیریت رودخانه ها- مدیریت یکپارچه کنترل سیل- مدیریت یکپارچه کنترل رسوب و توسعه طرح ریزی و سیاست گزاری اصلی رودخانه. نکته مهم در مدیریت یکپارچه حوضه های رودخانه ای برقراری توازن در فعالیت های مدیریت آب با توسعه اقتصادی و اکولوژیکی و بهره گیری درست محیطی و عقلانی از منابع طبیعی است(Vis،2001). ولی آنچه که به تحقیق حاضر بعد برجسته ای بخشیده است نگرشی جامع با هدف حفاظت و پایداری رودخانه ها است . همچنین معرفی و تحلیل مدلی که می تواند چارچوبی مطالعاتی برای دستیابی به توسعه و مدیریتی پایدار درحوضه ها در اختیار نهد، هدف نهایی تحقیق و تحلیل راتشكیل داده است .

این پایان نامه در پنج فصل تنظیم شده است، که به شرح ذیل می باشد:

1- کلیات تحقیق

2- مرور منابع

3- مواد و روشها

4- تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق

5- بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات
1-1- بیان مسئله وضرورت انجام تحقیق    

امروزه اکثریت مردم و مسئولین بخشهای مختلف مدیریت منابع طبیعی به این امر واقف میباشند که تنها راه حل دائمی و پایدار جهت استفاده مناسب از منابع طبیعی و منابع آب برای اراضی کشاورزی همانا استفاده صحیح از فعالیتهای آبخیزداری در عرصه های کشاورزی و منابع طبیعی میباشد.

در حوضه های رودخانه ای عوامل بسیاری بر یکدیگر تأثیر می گذارند، شناخت این عوامل و ارتباط بین آنها بصورت نگرش جامع و سیستمی می تواند از عوامل تخریب کاسته و روند اصلاحی حوضه را تسریع نماید. حفاظت و بهره برداری مطلوب و مدیریت پایدار منابع در حوضه آبخیز به منظور تأمین نیازهای ساکنین حوضه از اولویت های مهم در دهه های اخیر است(قبادیان،1380).

مدیریتهای ناقص و نامناسب این منابع باعث تخریب محیط زیست ، کاهش تولید و بهره وری ، کاهش درآمد و نهایتا ناپایداری توسعه منطقه خواهد شد. بنابراین بهترین و مناسب ترین و طبیعی ترین جایگاه و ظرف مدیریت منابع حوزه های آبخیز با رویکرد توسعه پایدار بشمار می رود.

محدوده مطالعاتی در این تحقیق، حوضه آبخیز پسیخان است که در محدوده سیاسی شهرستان شفت، صومعه سرا، و رشت می باشد. در این تحقیق تلاش شده است تا با بررسی ویژگی های محیطی و پتانسیل های حوضه و شناخت مشکلات و تنگناهای موجود در آن، به تأثیر مدیریت یکپارچه در آگاهی یافتن از توانائی ها و قابلیت های حوضه پرداخته شود و به دنبال آن، راه کارهای مناسب در جهت کاهش و یا حذف این مشکلات و افزایش قابلیت ها ارائه شود.

متغیرهای اصلی تحقیق شامل متغیرهای ادافیکی (خاک، شیب، جهت دامنه، ارتفاع و….)، اقلیمی (بارش، درجه حرارت و….)،هیدرومتری(دبی) و مدیریتی به عنوان متغیرهای مستقل است، و مدیریت حوضه و قابلیت های آن به عنوان متغیرهای وابسته محسوب می شوند.

مدیریت جامع و یکپارچه و استفاده صحیح از منابع در کاهش خسارات سیل و رسوب نقش اساسی داشته و هدفمند کردن و بهره برداری مطلوب همراه با مدیریت پایدار منابع، زمینه مناسب به منظور تأمین نیازهای ساکنین حوضه از اولویت های مهم در دهه های اخیر است.

بنابراین مدیریت یکپارچه حوضه ها بعنوان یک پارادایم جدید در برنامه ریزی ، توسعه و مدیریت منابع طبیعی با توجه به مسایل اجتماعی و اقتصادی حوزه های آبخیز و با رویکردی مشارکتی مطرح میباشد که نهایتا بدنبال یکپارجه سازی مدیریت منابع اجتماعی و طبیعی است.

1-2- سوال تحقیق

– آیا مدیریت یکپارچه بر روند استفاده بهینه از منابع آب در حوضه مؤثر است؟

1-3- فرضیه تحقیق

– به نظر می رسد عوامل انسانی و اجرای پروژه های مختلف بدون هماهنگی لازم بر روند تخریب حوضه مؤثر باشد.

– به نظر می رسد اجرای مدیریت یکپارچه درحوضه های رودخانه ای کشور در حفظ منابع آب و خاک بسیار تاثیر دارد.

1-4- اهداف تحقیق

در فرایند تحقیق، اهداف مختلفی مد نظر است که در این تحقیق اهداف زیر مد نظر است:

1- شناخت مشکلات موجود در حوضه و راه های اصلاح آن و یافتن بهترین روش جهت بهبود وضعیت حوضه.

2- پتانسیل یابی و یافتن روش های مناسب جهت بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی ساکنان حوضه.

3- شناخت جاذبه های گردشگری و اکوتوریسم منطقه درجهت ایجاد اشتغال و درنتیجه عدم ورود به عرصه های منابع طبیعی.

1-5- دلایل انتخاب موضوع

از آنجا که تحقیق خاصی در این مورد صورت نگرفته و با توجه به اهمیت موضوع و علاقه اینجانب و با تبادل نظر با استاد راهنما موضوع فوق را انتخاب نموده و پژوهش را آغاز کردم ، امیدوارم زمینه را برای تحقیقات بعدی فراهم کرده باشم .

1 -6- تنگناها و محدودیت های تحقیق

هر تحقیقی مشکلات مخصوص به خود را دارد که برخی از آنها عبارتند از:

عدم وجود آمار و اطلاعات کافی منطقه مورد مطالعه

عدم همکاری سازمانها و مراکز دولتی در زمینه ارائه اطلاعات

وسعت زیاد محدوده ی مورد مطالعه در رابطه با موضوع

با توجه به محدودیت ها و تنگنا هایی در خصوص جمع آوری اطلاعات و آمار دقیق در نگارش این پایان نامه ، با تلاش و کوشش فراوان این مشکل برطرف گردید .

استفاده از نانوکودها منجر به افزایش کارایی مصرفی عناصر غذایی، کاهش سمیت خاک، به حداقل رسیدن اثرات منفی ناشی از مصرف بیش ازحد کود و کاهش تعداد دفعات کاربرد کود می‌شود. استفاده از جلبک آسکوفیلوم نودوسوم نیز مقاومت گیاهان به آفات و بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. مطالعه حاضراثر اسپری برگی با عصارۀ جلبک آسکوفیلوم نودوسوم و کود نانوکلات ‌آهن بر روی برخی خصوصیات کمی‌ و کیفی گیاه توت فرنگی (Fragaria. x annanasa‌‌) بررسی شده است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلو‌ک‌های کامل تصادفی با 3 تكرار اجرا گردید . هم کود نانوکلات ‌آهن و هم عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم، هر دو در چهار غلظت (0، 1، 2 و 5 گرم‌ در لیتر) ‌مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان می‌دهد که بالاترین وزن تر، وزن خشک، تعداد گل، تعداد ‌برگ، طول ریشه، طول برگ، طول شاخه، قطر گل، به ازای استفاده کود نانوکلات ‌آهن با غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر و عصاره جلبک آسکوفیلیوم نودوسوم با غلظت 2 میلی‌گرم در لیتر حاصل شده است.

کلمات کلیدی: توت‌فرنگی، جلبک آسکوفیلوم نودوسوم، نانو کلات آهن، وزن تر، وزن خشک.

1-1- مشخصات گیاه‌شناسی و پراکنش اکولوژیک توت‌فرنگی

توت‌ فرنگی گیاهی است علفی چند ساله با نام علمی(Fragaria.x annanasa‌‌) از خانواده گل‌ سرخ(Rosacaceae) است. این گیاه بومی جنگل‌های اروپا که گونه وحشی آن دارای گل و برگ‌های کوچک می‌باشد و از قرن چهاردهم به سبب خواص دارویی آن معرفی شده است. در قرن چهاردهم در فرانسه توت‌فرنگی‌های وحشی از جنگل به زمین زراعی منتقل شد و از آن به عنوان یک گیاه اهلی استفاده گردید. در جنگل‌های شمال ایران توت‌فرنگی وحشی به ‌طور فراوان یافت می‌شود. به نظر می‌رسد که اولین رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ایران آمد و به نام اتابکی خوانده شد. توت‌فرنگی از جنس فراگاریا (Fragaria) و گونه رسا (Resea) بود‌ه که امروزه از گونه‌های شیلنسیس (F.chilensis) و ویرجینیا (F.virginia) و هیبرید‌ بین این د‌و یعنی (F. x annanasa) استفاد‌ه زراعی می‌شود‌. عموما گیاهانی علفی با ساقه‌های روند‌ه هستند‌. برگ‌ها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک‌د‌ار به رنگ سبز تیره‌اند‌ که د‌ر برخی از ارقام شفاف هستند‌. ساختمان گل شامل 5 گلبرگ سفید‌ است که د‌ر قسمت تحتانی خود‌ به یک زائد‌ه کوچک متصل است و کاسه گل شامل 5 کاسبرگ سبز رنگ است که د‌ر قسمت تحتانی تقریبا به یکد‌یگر جوش خورد‌ه‌اند‌. تعد‌اد‌ کاسبرگ‌ها د‌ر برخی از ارقام زراعی ممکن است بیش از 5 عد‌د‌ باشد‌. تعداد تقریبی پرچم‌ها 20 عد‌د‌ است. ماد‌گی به تعد‌اد‌ زیاد‌ و به صورت مارپیچی بر روی نهنج قرار گرفته است و د‌ر مجموع و همراه با نهنج شکل نسبتا کشید‌ه‌ای را تشکیل می‌د‌هد‌. ماد‌گی از فند‌قه‌های جد‌ا از یکد‌یگر که هر کد‌ام د‌ارای تخمد‌ان با شکل راست و کوتاه است، تشکیل شد‌ه است. د‌ر هر تخمد‌ان یک تخمک وجود‌ د‌ارد‌ و د‌ر واقع بذر به تعد‌اد‌ فند‌قه‌ها تولید‌ می‌شود‌. گلبرگ‌ها پس از تلقیح ریزش کرده و نهنج به تد‌ریج رشد‌ می‌کند‌ و گوشتی می‌شود‌. میوه به زمان آبد‌ار شد‌ه و از حالت اسید‌ی به قند‌ی تبد‌یل می‌شود‌. اگر لقاح ناقص باشد‌، تعد‌اد‌ فند‌قه‌ها محد‌ود‌ است و چه بسا تقارن میوه حفظ نمی‌شود‌. ارقام توت‌ فرنگی به گروه ارقام بهاره یعنی بوته‌هایی که د‌ر سال یک ‌بار میوه می‌د‌هند‌ و ارقام چهار فصله که د‌ر سال بیش از یک‌ بار میوه می‌د‌هند‌، تقسیم می‌شوند‌. مهم‌ترین ارقام بهاره عبارتند‌ از گورلا، آلیسو، تیوگو، رد‌گانتلت، اسیتا، کاتس کیل، فرسنا.

1-2- روش تکثیر، فرایند کاشت و برداشت توت‌فرنگی    

ازدیاد به طریق جنسی و غیرجنسی صورت می‌گیرد‌. ازد‌یاد‌ توت‌ فرنگی به وسیله بذر، مخصوص ارقامی است که طبیعتا تولید‌ ساقه روند‌ه نمی‌کنند‌ و یا ارقامی که ساقه‌های روند‌ه کمی د‌ارند‌. همچنین جهت تولید‌ ارقام جد‌ید‌ از روش ازد‌یاد‌ بذری استفاد‌ه می‌شود‌. د‌ر ازد‌یاد‌ غیر جنسی که تقسیم بوته خواند‌ه می‌شود‌، بوته‌هایی را که خوب رشد‌ کرد‌ه و قوی هستند‌، پس از خارج کرد‌ن از زمین به چند‌ بوته کوچکتر که هر کد‌ام د‌ارای مقد‌اری ریشه ‌باشند‌ تقسیم کرد‌ه و سپس آنها را د‌ر محل اصلی نشا می‌کنند‌. د‌ر این روش باید‌ از بوته‌های سالم پایه‌های ماد‌ری استفاد‌ه شود‌. روش ازد‌یاد‌ از طریق ساقه‌های روند‌ه بد‌ین صورت است که پس از ریشه‌د‌ار شد‌ن، ساقه‌های روند‌ه را د‌ر تابستان از بوته ماد‌ری جد‌ا و د‌ر محل سایه نشا می‌کنند‌ و سپس د‌ر فصل پاییز بوته‌های انتخابی را به زمین اصلی انتقال می‌د‌هند‌. به علت زود بارور شدن گل های توت فرنگی در بهار باید بوته‌ها در جایی کاشته شوند که سرمایی دیررس بهاره به آنها صدمه نزند. توت فرنگی را از اواخر پاییز که در حال نیمه ‌خواب است تا اوایل بهار قبل از بیدار شدن گیاه از خواب می‌توان جابجا نمود و در محل دیگری کاشت، بنابراین کاشت پاییزه و بهاره آن امکان پذیر است.

1-3- خواص تغذیه‌ای توت‌فرنگی و اثر آن در سلامتی انسان

قسمت‌هایی که از بوته توت‌ فرنگی مورد استفاده قرار می گیرند، عبارتند از: میوه، برگ و ریشه. از دیر باز همه قسمت‌های این‌ گیاه مصرف دارویی داشته است و از برگ و ریشه آن که حاوی مقدار قابل ملاحظه‌ای تانن است به عنوان ضد اسهال و ادرارآور استفاده می‌شده است. توت‌ فرنگی به صورت‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. خام، جوشانده، مربا، شربت و بستنی. توت‌ ‌فرنگی منبع خوبی از فیبر، ویتامین C، فولات، پتاسیم و آنتی‌ اکسیدان‌ها می‌باشد که این مواد مغذی باعث می‌شوند توت فرنگی بعنوان یک جایگزین شیرین، باعث افزایش سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به انواع سرطان و در کل ارتقاء سلامتی بدن شود.

1-4- اهمیت اقتصادی

به ‌وضوح فواید تغذیه‌ای فراوان ذکر شده برای انسان در مصرف این گیاه، تمایل زیاد به تولید آن ‌را توجیه می کند. از آنجا که توجه به کیفیت و کمیت این میوه می‌تواند در صنعت کشاورزی بسیار مهم باشد، استفاده از روشی بهینه در تولید با صرفه اقتصادی مطلوب، الزامی به نظر می‌رسد. از این رو، پرورش این گیاه امروزه بسیار حائز اهمیت می باشد. ضمن اینکه خواص تغذیه‌ای تنها دلیل کشت این گیاه نیست. توت فرنگی به دلیل داشتن اسیدهای میوه یكی از مهمترین گیاهانی است كه در زمره وسایل آرایشی كاربرد دارد و از قدیم به این منظور استفاده می‌شده ‌است.

1-5- اهمیت نانو کلات آهن در تولید محصولات کشاورزی

با وجود آن که آهن فراوانترین عنصر کم مصرف در پوسته‌ی زمین است اما بیشترین محدودیت را برای تولید محصولات کشاورزی در خاك‌های آهکی مناطق خشک و نیمه ‌خشک سبب شده است. قلیایی بودن، مقادیر زیاد آهک، کمبود ماده آلی، آبیاری سنگین، تراکم خاك و نیز تهویه‌ی ضعیف خاك از عوامل کمبود آهن قابل دسترس در خاك‌های آهکی است (فاجریا و همکاران،2005). آهن برای انجام بسیاری از فعالیت‌های سوخت و سازی گیاه، مورد نیاز است(موتا و همکاران، 2001؛ هل و استفان،2003 ) بنابراین، گیاهان برای ادامه‌ی رشد مناسب خود نیاز به مقدار کافی آهن دارند (براون و همکاران،1972 ).

1-6- بیان مسئله و هدف از انجام تحقیق

امروزه اهمیت کشاورزی پایدار و تولید محصولات باکیفیت ارزان با توجه به رشد سریع جمعیت کره زمین بر کسی پوشیده نیست. به عقیده کارشناسان جمعیت کره زمین تا سال 2025 بالغ بر 15 میلیارد نفر خواهد شد. لذا تامین غذای این جمعیت با امکانات کشاورزی کنونی امکان‌پذیر نخواهد بود. پس مسئله اصلی ‌ما کمبود منابع غذایی در آینده است تنها راه حل پیشنهادی استفاده از محصولات با کیفیت غذایی و گیاهانی که بهره وری و راندمان تولید بیشتری داشته و ارزان و سریع بتوانند دردسترس افراد قرار گیرند. یکی‌ از موادی ‌که می‌تواند در افزایش سهم تولید کمک‌ کنند، کودهای‌ زیست ‌محیطی همراه نانو کودها در راه افزایش‌ کمیت و کیفیت تولید، مشکل‌گشا و قابل توجه بسیار می باشد. ازطرفی وجود برخی از ترکیبات محرك رشد در برخی از جلبک‌ها می‌تواند ‌برای ‌افزایش میزان رشد و بازدهی ‌گیاهان زراعی و باغی استفاده ‌شوند. با توجه به رویه کشاورزی پایدار و کشاورزی ارگانیک، کاهش و یا حذف استفاده از مواد شیمیایی و مصنوعی نیاز به جایگزینی این مواد با ساختار طبیعی الزامی به نظر می‌رسد. استفاده از ترکیبات کودی با ساختار شیمیایی به واسطه ماهیت غیر طبیعی آنها دارای مضرات فراوانی برای اکوسیستم‌ها بوده و حتی برای بشر نیز مخاطره آمیز می‌باشند. با عنایت به موارد ذکر شده استفاده از موادی که منشا زیستی و طبیعی دارد سازگارتر با طبیعت و محیط زیست خواهد بود.

هدف از تحقیق حاضر، کاهش آلودگی زیست محیطی با جایگزینی کود نانو به جای کود شیمیایی، افزایش کارایی و بازدهی توت فرنگی با بهره گرفتن از اسپری عصاره جلبک آسکوفیلم نودوسوم و نانو کلات ‌آهن است.