امروزه فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویس گرا فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و کارایی توسعه سیستم های اطلاعاتی به وجود آورده است.معماری سرویس گرا به عنوان رهیافت برتر در حوزه معماری سیستم های اطلاعاتی به سازمان ها کمک می کندتا بتوانند نیازمندی های کسب و کاری شان را با زیرساخت فناوری اطلاعات به سرعت مطابقت داده و نسبت به تقاضاهای بازار واکنش دهند.

این معماری یک استراتژی است که دربرگیرنده دو جنبه سازمانی و تکنولوژی است.از نقطه نظر تکنولوژی،سازمان نیاز به فراهم آوردن زیر ساختی (گذرگاه سرویس سازمانی) برای برقراری تعامل و یکپارچگی داردو از منظر سازمانی،نیازمند ساختار سازمانی مناسب،تعریف مسئولیت ها و نقش های سازمانی مرتبط،با توسعه نرم افزار و تدوین فرایندهای مناسب برای طراحی سرویس ها،شناسایی سرویس های جدید و چرخه عمر سرویس ها است.از طرفی برای آنکه حوزه کسب و کار بتواند به سرعت خود را با تغییرات تطبیق دهد،بایستی بتواند به مجموعه ای از سرویس های کسب وکاری و سرویس های اشتراکی دسترسی پیدا کند.با وجود اینکه بسیاری از شرکت ها در فرایند پیاده سازی SOA نسبت به فراهم ساختن الزامات و پیش نیازهای مطرح شده تلاش می کنند ولیکن به دلیل پیچیدگی این فرایند عمدتا با چالش هایی نظیر: (مالکیت سرویس ، تعیین ساختار تصمیم گیری ، تعریف و تعیین سرویس های اشتراکی، مدیریت تغییر سرویس های اشتراکی ، ارزیابی کارایی و کیفیت سرویس ، مدیریت سطوح سرویس) مواجه می شوند و ممکن است علی رغم صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان از مسیر صحیح منحرف شده و دچار شکست شوند.

بنابراین برای مقابله با چالش های ذکر شده و کسب مزایای این فناوری، سازمان نیازمند استقرار یک نظام رفتاری مناسب است تا علاوه بر تعریف نقش ها و مسئولیت ها و تعیین ساختار تصمیم گیری،قابلیت های سازمانی مورد نیاز را فراهم نماید.این نظام رفتاری در واقع همان نظام حاکمیت است.حاکمیت مکانیزمی است که اطمینان می دهد قوانین،خط مشی ها و سیاست ها،استاندارد ها و رویه ها در سازمان پذیرفته شده و مورد اجابت قرار گرفته است.یعنی اطمینان نمائیم که افراد هر آنچه درست است را انجام می دهند.

2-1- تعریف و بیان مسئله

فقدان حاکمیت می تواند یک مانع جدی برای موفقیت سازمان باشد.حاکمیت معماری سرویس گرا،کاربرد حاکمیت سازمان برای تحقق معماری سرویس گرا است].41[حاکمیت SOA مفهومی است که برای فعالیت های مرتبط با سرویس ها در معماری سرویس گرا و حاکمیت سرویس ها در چرخه پیاده سازی آنها استفاده می شود.حاکمیت SOA چالش های مطرح در فرایند پیاده سازی و پذیرش معماری سرویس گرا را با ایجاد قابلیت هایی در سازمان برطرف می کند.این قابلیت ها با بهره گرفتن از یک چارچوب موثر معماری سرویس گرا پوشش داده می شود.

چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا شامل 1)یک مدل مرجع حاکمیت که به عنوان نقطه شروع به کار گرفته شده و در بر گیرنده 4 مولفه اصلی زیر ساخت فنی،سیاست ها،فرایندها و نقش هاست و 2)چرخه حیات سرویس که یک فرایند تکرار پذیر برای تعریف سرویس و بومی سازی مدل حاکمیت SOA است].41[

هدف اصلی ازچارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا،استقرار معماری سرویس گرا در سازمان است.چارچوب یک رویکرد تدریجی را تعریف می کند که سازمان بتواندعلاوه بر پوشش نیازمندی های جاری خود،نیل به اهداف بلند مدت SOA را مد نطر قرار دهد.یک چارچوب حاکمیت SOA به مدیران سازمان اطمینان می دهد که :

– سرویس های صحیح ایجاد شده،نیازمندی های کسب و کار را پوشش می دهند.

– یک رویکرد سازگار برای کشف،استفاده،تعریف،طراحی،پیاده سازی،اجرا و مدیریت سرویس ها تعریف شده است.

– سرمایه گذاری سرویس ها صورت گرفته و مالکان سرویس ها مشخص شده اند.

– سرویس ها منطبق بر سیاست های حاکمیت ایجاد شده اند.

– سرویس ها در یک روش امن طراحی شده،ساخته و اجرا می شوند.

– سرویس ها در یک روش میزان پذیر مدیریت می شوند.

– نقش های حاکمیت SOA، مسئولیت ها و مجوز ها شناخته شده و به طور قابل قبول اجرا می شوند.

بر این اساس سازمان نیاز به یک برنامه دارد که همان نقشه راه معماری سرویس گراست و بر مبنای یک چارچوب حاکمیت SOA در یک رویکرد تدریجی و با سنجش بلوغ سرویس گرایی،به شرکت ها کمک نماید تا حرکت به سمت SOA را شروع کرده و گذار به SOA را در هر مرحله مدیریت کنند و به این طریق مزایای مورد انتظار SOA نظیر استفاده مجدد سرویس ،بهبود یکپارچگی، تعامل پذیری و چابکی کسب و کار را بدست آورند.

در این تحقیق به منظور ارائه مولفه های اصلی حاکمیت معماری سرویس گرا مطلوب ، به شناخت چارچوب های موجود حاکمیت  SOA پرداخته و برای حرکت سازمان ها به سمت استقرار حاکمیت معماری سرویس گرا ، COBIT را که یک چارچوب کنترل برای حاکمیت فناوری اطلاعات   پذیرفته شده است مورد مطالعه و استفاده قرار می دهیم.این چارچوب بطور کامل ارزیابی فرایندها،ساختار حاکمیت و مکانیسم های کنترل را مورد خطاب قرار می دهد. چارچوب COBIT برخی از عناصر مهم حکومت SOA را پشتیبانی نمی کند ما با بهره گرفتن از مؤلفه های اصلی معماری سرویس گرایی سازمان و چرخه حیات حاکمیت مبتنی بر  COBIT و شناخت یک مدل بلوغ حاکمیت SOA به ارزیابی واندازه گیری بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا سازمان می پردازیم.

3-1- هدف از انجام تحقیق

بر اساس مطالب ذکر شده در قسمت قبل هدف اصلی این تحقیق شناخت حاکمیت معماری سرویس گرا ، مولفه ها ، سیاست ها و ویژگی های آن به منظور ارائه یک چارچوب مطلوب برای حرکت سازمان ها در استقرار حاکمیت معماری سرویس گرا و تلفیق سرویس گرایی با فناوری اطلاعات برای افزایش انعطاف پذیری سازمان جهت دست یابی اهداف کسب وکار است. بر این اساس هدف این تحقیق را می توان به بخش های زیر تفکیک نمود:

– هم سویی فناوری اطلاعات و کسب و کار با تمرکز بر فرایندهای کسب وکار و پشتیبانی از محرك های فناوری اطلاعات و کسب و کار

– سازماندهی فرایندهای چرخه حیات سرویس و حاکمیت براساس مدل فرایند

– تعریف و مدیریت اهداف کنترلی قابل اندازه گیری برای هر فرایند

– آشنایی با مفاهیم و اصول معماری سرویس گرا و درک ارتباط بین اصول و موضوعات مطرح شده و ارتباط آنها با موضوع حاکمیت

– تشریح اهمیت حاکمیت معماری سرویس گرا والزامات پیاده سازی آن

– شناخت مولفه های حاکمیت معماری سرویس گرا

– معرفی الزامات چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا

[1] (ESB) Enterprise Service Bus

[2] Service oriented architecture

[3] Governance

[4] Scaleable  

   [5] Control Objective for Information and Related Technology (COBIT)  

تغییرات سریع از ویژگی‌های مهم محیط كسب‌و‌كار كنونی می‌باشد. بنگاه‌های صنعتی و خدماتی با محیط رقابتی كه پیچیدگی، پویایی و غیر قابل‌ پیش‌بینی بودن از ویژگی‌های اصلی آن است در تعامل هستند )نیك‌سیر، 1371). تغییراتی همچون افزایش رقابت جهانی، تأثیر فناوری اطلاعات، طراحی مجدد فرایندهای کسب‌و‌کاری و توسعه بخش‌های خدماتی بر دنیای کار تاثیر می‌گذارند (Frese, 2000). سازمان‌ها همچنان به سرمایه‌گذاری‌های عظیم برای ایجاد زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور تسهیل روابط کارکنان و در نتیجه افزایش عملکرد شغلی کارکنان ادامه می‌دهند ((Guartner, 2008. شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان یکی از جدیدترین فناوری‌های ارتباطی هستند که به کاربران در حفظ روابط اجتماعی موجود، پیدا کردن دوستان جدید، تغییر و تکامل سایت‌ها و شریک و سهیم شدن در تجربه‌های یکدیگر کمک می‌کنند و زمینه عضویت، فعالیت و مشارکت هدفمند کاربران را فراهم می‌کنند (Massari, 2010). توسعه‌های اخیر فناوری اطلاعات و سرویس‌های وب منجر به توسعه و گسترش شبکه‌های اجتماعی و ارتباطات شده است. از ویژگی‌های مهم شبکه‌های اجتماعی، تعامل بین کاربران است. کاربران شبکه‌های اجتماعی نه تنها اطلاعات شخصی خود (Foster et.al‚ 2010) را به اشتراک می‌گذارند، بلکه از وب‌سایت‌های اجتماعی به منظور جستجوی محصولات یا اشتراک‌گذاری توصیه‌ها و تجربیات با دوستان خود و سایر کاربران استفاده می‌نمایند (Tripp & Gregoire‚ 2011).

در این پژوهش، از یک دیدگاه نظری به نام شبکه‌های اجتماعی برای توضیح عملکرد شغلی استفاده می‌شود. شبکه اجتماعی عمدتا با یک دید ساختاری عملکرد شغلی را توضیح می‌دهد و بحث می‌کند که ارتباطات شبکه‌ای کارمند نقش مهمی در دسترسی موثر به منابع مهم ایفا می‌کنند که به عنوان مکانیزم‌های کلیدی مشارکتی به طور مثبت بر عملکرد شغلی تاثیر می‌گذارند. این پژوهش با تمایز میان شبکه‌های ارتباطی آنلاین و آفلاین کارکنان، فناوری را در نظریه شبکه اجتماعی جای داده تا عملکرد شغلی کارکنان را درک کند. ارتباطات شبکه‌ای مانند ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم در هر دو شبکه ارتباطی محیط کاری آنلاین و آفلاین در نظر گرفته می‌شوند که به چهار نوع ارتباط متمایز منتهی می‌شود. در این فصل ابتدا موضوع پژوهش و اهمیت آن از نظر پژوهش و کاربرد بیان می‌شود و ادبیات پژوهش به طور مختصر مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس اهداف، سوالات و فرضیه‌های پژوهش بیان شده و در نهایت مفاهیم و واژگان کلیدی تعریف شده و ساختار پژوهش بیان می‌شود.

2-1- بیان موضوع

میزان موفقیت سازمان‌ها در رسیدن به اهدافشان با عملکرد شغلی کارکنان رابطه مستقیم دارد، به همین جهت عملکرد شغلی کارکنان از اهمیت بالایی در سازمان برخوردار می‌باشد. سازمان‌ها به دنبال كاركنانی هستند كه بتوانند در مشاغل خویش به خوبی عمل كنند. عملكرد خوب، بهره‌وری سازمان را ارتقاء می‌بخشد و ارتقاء بهره‌وری، منجر به بهبود اقتصاد ملی جامعه می‌شود (Wright, 2004). بررسی‌های اولیه ارتباط مثبت بین سرمایه‌گذاری در فناوری اطلاعات و عملکرد شغلی را نشان می‌دهند، اخیرا محققان بینش بهتر و وسیع‌تری را درمورد چگونگی و چرایی اثر فناوری اطلاعات بر عملکرد شغلی سازمان‌ها به کارگرفته و دریافته‌اند که این اثر به یک موضوع بدیهی برای بهبود عملکرد شغلی تبدیل شده است. تریلیون‌ها دلار صرف خدمات ICT به عنوان منبع عظیم انگیزش برای تحقیقاتی می‌شود که به دنبال درک سیستم‌های اطلاعاتی هستند (Zhang &Venkatesh, 2013). وجود ارتباطات موثر و صحیح، همواره یکی از عوامل مهم موفقیت در سازمان بوده است. بدون وجود یک سیستم ارتباطی موثر مدیران و کارکنان قادر نخواهند بود وظایف خود را به درستی انجام دهند و اداره سازمان دشوار خواهد بود. توسعه ارتباطات الکترونیکی و ماهواره‌ای در طرز تفکر، نحوه انجام کارها، شیوه مذاکره و به طورکلی شیوه زندگی، نسبت به گذشته تغییرات زیادی را ایجاد کرده است که این تغییرات همچنان ادامه دارند. رشد سیستم‌های اطلاعاتی با داده‌های غنی به این معنا است که مدیران دیگر در حیرت و سرگردانی نیستند بلکه آنلاین و همیشه نزدیک هستند و به اطلاعات مهمی که برای تصمیم‌های درست و به موقع نیاز دارند، دسترسی دارند. سطح فناوری درکل و فناوری اطلاعات به طور خاص در حال رشد می‌باشد که باعث شده وضعیت زندگی مردم در سراسر جهان به طور قابل‌توجهی تغییر یابد (Laudon & Laudon, 2012). با فراتر رفتن الگوهای ارتباطی از مرزهای ملی و انتشار پرشتاب اینترنت، ماهواره و فناوری‌های دیجیتالی، ارتباط همزمان میان بخش‌های وسیع‌تری از جهان امکان‌پذیر شده است. نقش عمده رسانه‌ها در شکل‌دهی به افکار عمومی باعث شده که اهمیت رسانه‌ها

بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و شبكه‌های اجتماعی به جایگاهی بی بدیل دست یابند. در حال حاضر، شبكه‌های اجتماعی مجازی به یكی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی در سطح جامعه و جهان تبدیل شده و از شهرت فراوانی برخوردار است (Pempek et.al, 2009). شبكه‌های اجتماعی مجازی، مكان‌هایی هستند كه در آن‌ ها افراد فرصت می‌یابند خود را معرفی نموده، ویژگی‌های شخصیتی خود را بروز داده و با سایرین ارتباط برقرار كرده و روابط خود را حفظ نمایند (2000 Ellison,). این شبکه‌ها به طور بالقوه، چه در سطح روابط بین فردی و چه در سطح روابط اجتماعی، توانایی ایجاد تغییرات اساسی در زمینه زندگی اجتماعی هر فرد را دارند (Ellison et.al, 2009). همانطور که سازمان‌ها در انجام وظایف خود بیشتر به فناوری اطلاعات و ارتباطات وابسته می‌شوند، باید به طور موثر در فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی نفوذ کرده و از مزایای آن مانند ارتقاء عملکرد شغلی استفاده کنند. سازمان‌ها باید نقش شبکه‌های اجتماعی در به حداکثر رساندن مزایای فناوری اطلاعات و ارتباطات را در نظر بگیرند. زمانی که کارکنان شبکه‌های آفلاین خود را کاهش می‌دهند، ممکن است شبکه‌های آنلاین خود را گسترش دهند، به این دلیل که آنها قادر به حل همه مشکلات خود از طریق ارتباطات رو در رو نیستند. بنابراین، به منظور درک صحیح مزایای فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی، کارکنان نیازمند توسعه هر دو شبکه آنلاین و آفلاین می‌باشند. یکی از چالش‌برانگیزترین جنبه‌های جهانی‌شدن، جنبه فرهنگی آن است. فرهنگ یکی از واژه‌های پیچیده‌ای است که تاکنون در علوم اجتماعی، مورد بررسی بسیاری قرار گرفته است. برقراری ارتباط به زمینه‌های فرهنگی مناسب نیاز دارد که بدون وجود این زمینه‌های فرهنگی، ارتباطی شکل نمی‌گیرد (بشیر، 1387). یکی از جنبه‌های مثبت پدیده جهانی شدن، یکی شدن فرهنگ ملت‌ها می‌باشد که حاصل پیشرفت فناوری اطلاعات و ارتباطات و نفوذ و گسترش شبکه‎های اجتماعی و ماهواره‎ای است. با این وجود توجه اندکی به فرایندهای سطح فردی درگیر در ایجاد و نگهداری فرهنگ سازمانی و چگونگی تاثیرگذاری این فرایندها بر فرهنگ ملتی که سازمان در آن فعالیت می‎کند، انجام شده است (Harris, 1994).

با توجه به نقش حیاتی عملکرد و اهمیت دستیابی به عالی‌ترین سطح آن در سازمان‌ و نقشی که ارتباطات در فرایند عملکرد سازمانی ایفا می‌کند و با توجه به نقش مکمل فرهنگ و ارتباطات و تاثیر فرهنگ بر تمام جنبه‌های سازمانی و نقش استراتژیک آن در انسجام و افول سازمانی، با توجه به نوظهور بودن پدیده شبكه‌های اجتماعی و عدم آشنایی با تمامی آثار این شبكه‌ها و همچنین برخورداری این پدیده از ویژگی سیال بودن و پویایی و لزوم انجام پژوهش‎های بیشتری بر روی سایر جنبه‎های تأثیرگذار این شبكه‎ها، لازم است که همگام با رشد و تکامل فناوریکی و محتوایی شبکه‌های اجتماعی مجازی در ابعاد مختلف، کارکرد آنها به ویژه نقش آنها در ارتباطات اجتماعی و عملکرد افراد مطالعات بیشتری انجام شود. از این رو بررسی تاثیر فناوری و به طور خاص ارتباطات شبکه‌ای حاصل از نظریه شبکه اجتماعی بر عملکرد شغلی کارکنان امری ضروری و حیاتی می‌باشد.

3-1- اهمیت موضوع

عملکرد شغلی یكی از عواملی است كه در كشورهای توسعه یافته مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. بنابراین، یکی از مهمترین اهدافی که مدیران سازمان‌ها به دنبال آن هستند، ارتقاء عملکرد شغلی کارکنان می‌باشد. از سوی دیگر، فناوری‌های اطلاعاتی تحولات عظیمی در شركت‌ها و سازمان‌های بازرگانی ایجاد كرده‌اند؛ به گونه‌ای كه عملكرد كلی این شركت‌ها كاملا تحت‌تاثیر میزان كاربرد این فناوری‌ها می‌باشد. اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت تأثیر ﻋﻤﯿقی ﺑﺮ ﺗﻌﺎﻣﻞ و رواﺑﻂ انسان‌ها داﺷﺘﻪ‌اند. تحقیقات نشان داده‌اند که بدون ارتباطات صحیح، گردش امور مختل می‌شود. موضوع ارتباطات در سازمان از چنان اهمیتی برخوردار است كه می‌توان گفت اولین و مهم‌ترین وظیفه مدیر توسعه سیستم‌های ارتباطاتی در سازمان است. جریان مستمر ابداعات فناوری اطلاعات، از اینترنت تا شبکه‌های بی‌سیم و تلفن دیجیتال، به طور مستمر دنیای کسب‌و‌کار را دستخوش تغییر کرده است. این ابداعات به شرکت‌های کارآفرین و خلاق امکان ایجاد محصولات و خدمات جدید، توسعه مدل‌های کسب‌و‌کاری و تغییر روش‌های انجام کارهای روزمره را می‌دهد (Laudon & Laudon, 2012). در بررسی موسسه کار در سال 2009 در مورد تغییر ارتباطات در محل کار، براساس نظرات 1.243 کارمند، بیش از 85 درصد پاسخ دهندگان از ایمیل، کامپیوتر، اینترنت و اینترانت سازمان خود استفاده می‌کردند. بعلاوه 13درصد پاسخ‌دهندگان به سایت‌های شبکه اجتماعی مانند فیس‌بوک و مای‌اسپیس، 13 درصد به بلاگ‌ها، 4 درصد به مینی بلاگ‎هایی همچون توییتر و 3 درصد به فناوری‌های دنیای مجازی مانند سکندلایف در محل کار خود دسترسی داشتند (Broughton et.al, 2009). در سال 2009 مطالعه 2013 نفر که به طور تصادفی در انگلستان انتخاب شده بودند، نشان داد که 70 درصد جمعیت از اینترنت استفاده می‌کنند که در مقایسه با سال 2003، حدود 59 درصد افزایش داشته است. در میان کاربران اینترنت 61 درصد در محل کار خود از اینترنت استفاده می‌کنند و به طور میانگین، 7 ساعت از وقت خود در هفته را، در محل کار خود آنلاین هستند .(Helsper et.al, 2009) طبق آمار ارائه شده توسط پرایس (2010)، نزدیک به 61 درصد از کاربران وب در سراسر دنیا روزانه به شبکه اجتماعی مراجعه می‌کنند. 49 درصد کاربران اینترنت از شبکه‎های اجتماعی استفاده می‌کنند که نسبت به سال 2007 افزایش 17درصدی داشته استet.al, 2009) (Helsper. ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست و آمار بالایی در استفاده از شبکه‌های اجتماعی دارد. در ایران از شبکه‌های اجتماعی بیشتر برای نوشتن و به اشتراک گذاشتن زندگی شخصی استفاده می‌شود و فعالیت‌های اقتصادی نقش کمرنگ‌تری میان کاربران فارسی زبان دارد. میزان عضویت ایرانیان در شبكه‌های اجتماعی در سال‌های اخیر از افزایش قابل ملاحظه‌ای برخوردار بوده است، به طوری كه در برخی منابع گزارش شده است كه در سال 2010 در حدود 3/0% جمعیت ایران (برابر با250،000 نفر) صرفاً در شبكه اجتماعی فیس‌بوك عضو بوده‌اند (Chen & Sali, 2010). امروزه در آمریکا و سایر اقتصادهای جهانی کسب‌و‌کار به شکل مرسوم وجود ندارد. در سال 2010 بنگا‌ه‌های آمریکایی تقریبا بیش از $ 562 بیلیون در زمینه سخت‌افزار سیتم‌های اطلاعاتی، نرم‌افزار و تجهیزات مخابراتی هزینه کردند. به‌علاوه، $800 بیلیون دیگر صرف خدمات و مشاوره‌های تجاری شده که بیشتر آن مربوط به طراحی‌مجدد عملکرد تجاری شرکت‌ها به منظور بهره‌گیری از فناوری‌های جدید بوده است (Laudon & Laudon, 2012). خوانندگان روزنامه در حال کاهش هستند، بیش از هفتاد و هشت میلیون نفر اخبار را به صورت آنلاین می‌خوانند، شصت میلیون پایگاه داده آنلاین وجود دارد، سی و نه میلیون نفر به صورت آنلاین ویدئو تماشا می‌کنند و شصت و شش میلیون نفر خواننده وبلاگ وجود دارد (Laudon & Laudon, 2012). حضور اینترنت در سیستم ارتباطات بین‌المللی هزینه‌های عملکرد و تراکنش‌های جهانی را کاهش داده است. در حال حاضر، مشتریان می‌توانند از بازارهای جهانی خرید کرده، از اطلاعات مربوط کالاها به صورت شبانه‌روزی مطلع شوند. شرکت‌های تولیدکننده کالاها و خدمات می‌توانند با یافتن تامین‌کنندگان با هزینه‌های کمتر، هزینه‌های خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند. از سال 2009، تعداد تلفن‌های تلفن همراه بی‌سیم افزایش قابل‎توجهی داشته‌اند (Laudon & Laudon, 2012). بررسی‌های اولیه پیشرفت چشمگیری در درک ویژگی‌های رسانه‌های ارتباطی متفاوت و چگونگی ارتباط آنها با اثربخشی ارتباطی تحت شرایط کاری متفاوت داشته‌اند (Dennis et.al, 2008). با این وجود، هنوز تحقیقات مرتبط با تاثیرات عمده فناوری بر شغل کارمند به‌ویژه عملکرد شغلی محدود هستند (Rai et.al, 2003).

این پژوهش بر یک دیدگاه نظری به نام شبکه‌های اجتماعی تاکید می‌کند که عملکرد شغلی را توضیح می‌دهد. کاربرد نظریه شبکه اجتماعی به درک بهتر تاثیر فناوری بر عملکرد شغلی کمک می‌کند. کارکنان با ارتباطات شبکه‌ای بیشتر می‌توانند از سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی برای ارتقای عملکرد شغلی خود استفاده کنند (Borgatti, 2005). اگر سازمان‌ها به کارکنان خود آموزش دهند که در مورد ساختار شبکه خود فکر کنند، آن‌ ها به احتمال زیاد ساختار شبکه خود را به گونه‌ای تغییر خواهند داد که به آن‌ ها در دستیابی به منابع کمک کند. درک مکانیزم‌های مختلف چهار نوع شبکه ارتباطی، به سازمان‌ها کمک خواهد کرد که به کارکنان خود آموزش دهند تا استراتژی‌های موثرتری را برای ارتقاء عملکرد شغلی خود توسعه دهند. ساختار شبکه‌ای موثر به افراد در دستیابی به منابع مفید کمک می‌کند و آنها می‎توانند این منابع را به صورت بلادرنگ دریافت‌کنند. این موارد می‌توانند در عملکرد شغلی افراد موثر باشند. بررسی‌های اولیه نارسایی‌هایی را در ارتباط با روابط آنلاین و اهمیت ملاقات‌های رو در رو، در عملکرد موثر کارکنان مجازی نشان می‌دهند. این پژوهش بینش وسیع‌تری از منظر شبکه اجتماعی برای کمک به کارکنان فراهم می‌کند. با تمایز بین شبکه‌های آنلاین و آفلاین و همچنین روابط مستقیم و غیرمستقیم، پژوهش به پیشبرد تحقیقات شبکه اجتماعی کمک می‌کند. اگرچه مزایای شبکه فردی در مطالعات اولیه بررسی شده است، بیشتر این مطالعات بر عملکرد وظیفه‌ای )مانند:Hong et.al, 2004 )، یا رضایت شغلی فرد )مانند: Joshi & Rai, 2000) متمرکز هستند. این پژوهش تاثیرات فناوری را بر عملکرد شغلی بررسی می‌کند، بنابراین، درک افراد را از موفقیت سیستم اطلاعاتی توسعه می‌دهد و به تحقیقات سیستم اطلاعاتی کمک کرده و به پیکره دانش مرتبط با موفقیت سیستم اطلاعاتی می‌افزاید (DeLone & McLean, 2003). به‌علاوه، این پژوهش تحقیقات شبکه اجتماعی را با ایجاد بینش‌هایی از نظریه تکامل تقویت می‌کند و درک بهتر و جزئی‌تری از ارتباطات در شبکه‌های ارتباطی و اثرات مستقل و وابسته آن‌ ها بر عملکرد شغلی را توسعه می‌دهد. اگرچه بررسی‌های اولیه ارتباط میان میزان اتصال افراد به دیگران در شبکه و عملکرد شغلی را کشف کرده‌اند، اما آن‌ ها تمایزی میان انواع مختلف رسانه‌ها و همچنین انواع شبکه‌های ارتباطی (آنلاین و آفلاین) قائل نشده‌اند. ایده تمایز میان ارتباطات مستقیم و غیرمستقیم و نیز شبکه‌های آنلاین و آفلاین می‌تواند به درک بهتری از دیگر رفتارهای مهم سازمانی مانند: رضایت شغلی کارکنان، تعهد سازمانی، تسهیم دانش و اجتماعی‌کردن کارکنان منتهی شود. بنابراین،، با فراهم کردن دید دقیق‌تری از نقش شبکه‌های اجتماعی در توضیح عملکرد شغلی به تحقیقات رفتارسازمانی کمک می‌کند. زمانی‌که سازمان‌ها از چگونگی تاثیر فناوری اطلاعات بر عملکرد شغلی خود آگاه می‌شوند، به احتمال زیاد استراتژی‌های بهتری را برای سرمایه‌گذاری و کابرد فناوری اطلاعات توسعه می‌دهند. به طور کلی واضح است که هیچ یک از تحقیقات IS و تحقیقات مدیریتی، به نقش فناوری در تاثیر بر عملکرد کارکنان توجه زیادی نکرده‌اند. بنابراین، پژوهشی که بر توضیح عملکرد شغلی تاکید کند، ارزش بررسی خواهد داشت.

محیط فوق رقابتی امروزه، نه تنها بر ساختار رقابتی اجزاء آن، که بر ساختار مدیریتی سازمان ها نیز فشار فزاینده ای را وارد می سازد؛ چالش هایی که شرکت ها را وادار می سازد به کاهش هزینه در طول زنجیره تامین بپردازند؛ زمان کلی تولید و میزان موجودی ها را کاهش دهند؛ انتخاب محصولات و تنوع آن را گسترش دهند؛ زمان تحویل مطمئن تری را فراهم نمایند؛ کیفیت و کارآیی را بهبود داده و تقاضا، عرضه و تولید را هماهنگ سازند. این خود، شرکت ها را به مدل های همکاری و رقابت های مبتنی بر آن ترغیب می کند. در این راستا شرکت ها بایستی بطور فزاینده ای اطلاعات داخلی خود را با تامین کنندگان، توزیع کنندگان و مشتریان تسهیم نموده و در عین حال از ریسک های مرتبط با چنین اشتراکی پرهیز نمایند. به منظور تحقق این اهداف، سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی[1] بصورت روزافزون مورد کاربرد شرکت ها و سازمان های مختلف در سراسر جهان، واقع می شود. اگر چه دلیل عمده کاربرد این سیستم ها یکپارچه سازی و مدیریت مالی بهتر پروژه های سازمانی است؛ منتهی دلایل دیگری همچون پردازش بلادرنگ[2] اطلاعات و افزایش گستره بازه زمانی ارائه خدمات و تولید بصورت 24 ساعت در شبانه روز و 7 روزکاری در هفته؛ از جمله عللی هستند که اقبال شرکت ها را به پذیرش این سیستم ها افزایش داده است. علیرغم چنین اقبالی، میزان شکست پروزه های پیاده سازی ERP ها در سازمان بالاست و گزارشات متعددی در این خصوص وجود دارد. لِنجین والتر (2000) گزارش می کند که میزان شکست پروژه های پیاده سازی ERP را می توان در دامنه ی 40 تا 60 درصد و بالاتر در نظر گرفت. آمیل و آمیل (2002) عنوان می کند که بین 50 تا 75 درصد شرکت های امریکایی به نوعی شکست در پیاده سازی ERP را تجربه کرده اند. ماسکاتلو و پارنت (2006) نرخ شکست پروژه های پیاده سازی را در مجموع بالغ بر 50 درصد ؛ وَنگ و همکاران (2007) این نرخ را 70 درصد و شرکت مشاورین پانوراما (2011) این نرخ را در سال 2010 بالغ بر 60 درصد گزارش کرده اند.

1-2 تعریف موضوع، اهمیت و ضرورت تحقیق

موفقیت در پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی (ERP) و تحقق اهداف از پیش برنامه ریزی شده، از موضوعاتی است که توجه پژوهشگران این حوزه را به خود معطوف داشته است. این موضوع عمدتاً ناشی ازسرمایه گذاری بالای بکارگیری چنین سیستم هایی درسازمان ها می باشد. باتوجه به نرخ بالای شکست پروژه هایERP، ارزیابی اولیه میزان آمادگی سازمان ها در پیاده سازی چنین سیستم هایی می تواند در کنترل ریسک پیاده سازی و اجتناب از شکست احتمالی پروژه تاثیرگذار باشد.

مدل های متنوعی در خصوص ارزیابی آمادگی سازمان برای پیاده سازی ERP وجود دارد که هر یک، از رویکرد ویژه ای برخوردارند. این رویکردها هر یک، به ارزیابی ابعاد مختلفی از جمله منابع انسانی، ساختار سازمان، سیستم و زیرساختارهای مرتبط با فناوری اطلاعات سازمان می پردازد. با توجه به تمرکز این مدل ها بر شرکت های بخش خصوصی، لزوم بازطراحی مدل هایی درجهت انطباق پذیری بهتر با شرایط محیطی و طبیعت سازمانیِ سازمان های خدماتی بخش دولتی بیش از پیش محسوس است. این تحقیق تلاش دارد تا با ارائه مدلی، ضمن ارزیابی وضعیت آمادگی سازمان نواحی مسئله زا برای پیاده سازی ERP را شناسایی نماید. ازسویی وجود برخی متغیرهای تاثیرگذار در پیاده سازی این سیستم ها، که دارای وضعیت غیرخوش-تعریف می باشند، نیاز به تبیین مدل های مناسب بر اساس الگوهای فازی را دو چندان می نماید. برقرای پیوند میان وضعیت ارزیابی شده سازمان و مجموعه استراتژی های اقتضائی قابل اخذ جهت آماده سازی سازمان، از دیگر خلأهایی است که این تحقیق سعی در پوشش آن دارد.

1-3- فرضیه ها/سؤالات تحقیق

با توجه به این که در این بررسی، از ترکیبی از آزمون های آماری و فازی بهره گرفته شده و تحلیل فازی از ماهیتی متفاوت نسبت به تحلیل آماری برخوردار است؛ در نتیجه ما بجای آزمون های فرض مرسوم آماری با یکسری سؤالات تحقیق مواجه ایم.

– عوامل حیاتی موفقیت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان در سازمان های خدماتی دولتی کدامند و چگونه با کاربرد الگوی فازی می توان به تحلیل واقع بینانه تری از وضعیت این متغیرها دست یافت؟

– وضعیت موجود عوامل کلیدی موفقیت شناسایی شده در سازمان جهاد کشاورزی به چه صورتی است؟

– با توجه به وضعیت ارزیابی شده ، راهکارهای موثر در آماده سازی سازمان جهت پیاده سازی موفق سیستم برنامه ریزی منابع سازمان چه هستند؟

1-4-  پیش فرض های تحقیق

فرضیه عام تحقیق حاضر به این شکل است: بنظر می رسد سازمان های خدماتی دولتی با توجه به تاثیری که سیستم های برنامه ریزی منابع سازمان بر عملکرد و نحوه ارائه خدمت آن ها می گذارد؛ از پیاده سازی این سیستم ها استقبال نمایند. پیش-فرض های فرعی تحقیق عبارتند از:

– بنظر می رسد عوامل حیاتی موفقیت شناسایی شده بر پیاده سازی ERP در سازمان های خدماتی دولتی نیز اثرگذار باشند.

– بنظر می رسد وضع موجود سازمان مورد مطالعه برای پیاده سازی ERP مساعد باشد.

– بنظر می رسد با توجه به ظرفیت موجود، بتوان مجموعه ای از راهکارهای آماده سازی سازمان برای پیاده سازی ERP را یافت و اجرایی کرد.

1-5- پیشینه تحقیق

عمده مطالعات صورت گرفته در حوزه ارزیابی آمادگی سازمانی، مربوط به بخش تولید و شرکت های خصوصی است. بخشی از این مطالعات و پژوهش های بر آنالیز ریسک و میزان آمادگی برای تحقق تغییر در مرحله پیش از پیاده سازی ERP تمرکز دارند. ابدینور-هلم و همکاران (2003) در ارزیابی آمادگی سازمان؛ بر تاثیرگذاری نوع نگرش کارکنان درپیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان تاکید می کنند. آنها معتقدند نگرش های منفی؛ رفتارهای منفی و در نهایت احساس ناخوشایندی را پس از پیاده سازی ERP در پی خواهند داشت. درتحقیق آن ها بر این عامل بعنوان عامل اساسی آمادگی سازمان برای پیاده سازی سیستم های برنامه ریزی منابع سازمانی تاکید شده است. بررسی آنها نشان داد که این نگرش ها ناشی از متغیرهای جمعیت شناختی سازمان، نوع کار (مدیریتی، سرپرستی، مهندس، کارگری و غیره) و ادراک کارکنان ( از ارزش، اهمیت و توانمندی این سیستم ها) است.

کواک و لی (2008) نشان دادند تاثیرگذاری بر ادراک کارکنان، در تلقی مفید بودن پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان وکاربری ساده آنها؛ ضمن افزایش آمادگی برای تغییر در پیاده سازی موفق و تمایل استفاده از این سیستم ها موثر است.

رزمی و همکاران (2009) آمادگی سازمان برای پیاده سازی ERP را برگرفته از سه حوزه آمادگی سازمانی، آمادگی برای مدیریت پروژه و آمادگی برای مدیریت تغییر دانستند. آنها پس از یک بررسی جامع، عوامل حیاتی موفقیت را بعنوان عواملی که زمینه ساز آمادگی سازمان جهت پیاده سازی سیستم برنامه ریزی منابع سازمان هستند معرفی کرده و با شناسایی پانزده عامل؛ این عوامل را در پنج دسته طبقه بندی نمودند: پروژه، چشم انداز و اهداف، سیستم ها و فراگردها، فرهنگ و ساختارها و منابع انسانی. سپس آن ها با بهره گرفتن از مقایسات زوجی از نگاه افراد خبره شرکت برق ایران در قالب روش فراگرد شبکه ای تحلیل فازی[3] اهمیت عوامل مختلف را در سه حوزه یاد شده بدست آوردند.

[1]-Enterprise Resource Planning (ERP)

[2]-Real-Time

[3] – Fuzzy Analytical Network Process (Fuzzy ANP)

موضوع این پژوهش تحلیل محتوای صفحات دینی فیس بوک است و طی آن تلاش شده است تا با توجه به اهمیت فیس بوک در فضای مجازی و همچنین جایگاه دین در  زندگی ساختار صفحات دینی در فضای فیس بوک واکاوی شود. وجود صفحات متعدد دینی این سوال را مطرح میکند که محتوای مطالب صفحات دینی در فضای فیس بوک چگونه است؟
این پژوهش به روش تحلیل محتوا انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه صفحات دینی فارسی زبان فیس بوک است که بر اساس نمونه گیری گلوله برفی به آنها دست یافتیم و از میان آنها 30 صفحه به صورت تصادفی برگزیده شد. تکنیک گردآوری اطلاعات این پژوهش پرسشنامه معکوس است که پردازش آن از طریق نرم آفزار Spss21   صورت گرفته است.
یافته های پژوهش بیانگر آن است که در جامعه مورد بررسی مردان فعال تر از زنان هستند و صفحاتی که به صورت گروهی اداره می شوند از غنای بیشتری برخوردارند.
کاربران صفحات دینی در دو حوزه احادیث، آیات و بیان احساسات بیشتر فعالیت دارند.
پیشگفتار:
اینترنت به عنوان یکی از مهم ترین ابداعات بشر در قرن اخیر، با قابلیت ها و کارکردهای متعدد و گسترده اش، بخش های مختلف زندگی انسانی را تحت تاثیرات مثبت و منفی خود قرار داده است. مبنا و هدف اصلی اینترنت، برداشتن فاصله جغرافیایی میان انسان های سراسر دنیا و ایجاد تحول در عرصه ارتباطات و تبادل اطلاعات است.
اینترنت، کار خود را به عنوان ابزار ارتباط دانشمندان و خصوصا جهت تبادل داده ها و منابع تحقیقاتی، یا به عبارتی جهت خلق اجتماعی علمی شروع کرد و به مرور زمان توانست خود را تا سطح برقراری ارتباط بین افراد از طریق پست الکترونیکی ارتقا بخشد. پس از مدتی، اینترنت به منزله فضایی جدید جهت بسط فعالیتهای تجاری در امور نقل و انتقالات مالی، بازاریابی و همچنین ابزار پیگیری برای مصرف کنندگان، مورد توجه واقع شد. وبلاگ ها و وب سایت ها، نرم افزارهای گفتگوی آنلاین، سرویس های پست الکترونیک و … امکانات جدیدی بودند که در پرتو اینترنت و شبکه جهانی وب، در اختیار کاربران قرار گرفتند.
در حالی که هنوز هیچ کس تصور نمی کرد که روزی جنبه اجتماعی اینترنت، به صورت کاربرد اصلی آن درآید، شبکه های اجتماعی اینترنتی پای به عرصه وجود گذاشتند. این موضوع در بین کاربران اینترنت چنان مورد استقبال قرار گرفت که به جرات می توان گفت یکی از تاثیرگذارترین سرویس های ارائه شده در اینترنت و وب که در سالهای اخیر تحول شگرفی در نظام اجتماعی کشورهای مختلف به وجود آورده، شبکه های اجتماعی بوده است. شبکه های اجتماعی، نسل جدیدی از پایگاه هایی هستند که این روزها در کانون توجه کاربران شبکه های اینترنت قرار گرفته اند. این گونه پایگاه ها بر مبنای تشکیلات آنلاین فعالیت می کنند و هر کدام دسته ای از کاربران اینترنت با ویژگی خاص را گرد هم می آورند.
شبکه های اجتماعی را گونه ای از رسانه ها می دانند که امکان دستیابی به شکل جدیدی از برقراری ارتباط و به اشتراک گذاری محتوا در اینترنت را فراهم آورده اند.

جهان انسانی به موازات پیشرفت و بهره مندی از فن آوری نوین ارتباطات و اطلاعات و شکل گیری شبکه های اجتماعی مجازی، با سرعت و شتاب، در حال گذار از یک جامعه شبکه ای است.
شبکه های اجتماعی به مثابه پدیده ای نوین از نسل جدید وب، توانسته است با بهره گیری ازفن آوری های نوین ارتباطی، آرمان های انسان ها را در همه حوزه ها گسترش دهند به طوری که با توجه به برخورداری از ظرفیت های مناسب، شرایط را برای توسعه در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی ایجاد می کنند. در راستای تغییر و تحولاتی که شبکه های مجازی در تمام زندگی بشر بوجود آوردند دین نیز وارد این تغییر و تحولات شد. واقعیت مجازی شدن دین، منعکس کننده ظهور دین در جهان جدیدی است که از آن می توان به جهان مجازی و یا جهان واقعی مجازی و یا جهان مجازی واقعی تعبیر شود.
صنعت مربوط به این جهان که می توان از آن به جهان جایگزین یا جهان دوم نیز تعبیر کرد، می کوشد تا تمامی حس دینی اعم از اعتقادات دینی، مراسم و شعائر دینی و مبارزات دینی را به فضای واقعی مجازی منتقل کند.

درعصرارتباطات، فناوری و اینترنت جز لاینفک زندگی بشر شده است. روند افزایشی تعداد کاربران اینترنت توسعه ارتباطات،اطلاعات ازجمله شواهدی موجود در تاثیرگذاری سریع این پدیده ارتباطی درجهان امروز است (ابراهیمی،3:1379). اینترنت را باید بزرگ‌ترین سامانه ای دانست که تاکنون به دست بشر طراحی و اجرا گردیده است و ریشه این شبکه نخستین بار با عنوان شبکه‌های اجتماعی اینترنتی درقالب امروزی در سال ۱۹۶۰ در دانشگاه ایلی نویز در متحده امریکا مطرح شد. درسال ۱۹۹۷ نخستین سایت شبکه اجتماعی اینترنتی به آدرس sxDegrees.com “شش درجه”راه‌اندازی شد. كه به کاربرانش اجازه ایجاد پروفایل داد تا آن‌ ها بتوانند لیستی از دوستانشان ایجاد کنند، البته موفق نشد و بعد از سه سال متوقف گردید (افتاده،5:1390). درهمین سال سایت شبکه اجتماعی فیس بوک مارک زاکربرگ،2004 درخوابگاه دانشگاه هارواد راه اندازی شد. هدف زاكربرگ ایجاد دسترسی آزاد به داده های اساسی تلفن همراه است.
سایت البته قبل از این سایت‌ها های مانند(ملاقات و انجمن‌ها و شبكه همکلاسی‌ها) كه امكان ارتباط با دوستان را به كاربران می‌داند اما تنها سایتی كه این دو ویژگی را باهم داشت سایت شش درجه بود كه به عنوان اولین شبكه اجتماعی شناخته شد. این سایت با ارتقای امكانات كاربران زیادی جذب كرد اما بعد سال 2000 به علت استفاده نادرست كاربران مسدود شد (اكبری،4:1390). اگرپیدایش اینترنت را در پایان هزاره دوم مهم‌ترین رویداد تاریخ بشریت بدانیم، می‌توان ظهور شبکه های اجتماعی را از بزرگ‌ترین آثار این پدیده درآغاز هزاره سوم دانست. یک شبکه اجتماعی، مجموعه ­ای از سرویس­های مبتنی بر وب است که این امکان را برای اشخاص فراهم می‌آورد که توصیفات عمومی یا خصوصی برای خود ایجاد کنند، یا دیگر اعضای شبکه ارتباط برقرار كرده، منابع خود رابا آن‌ هابه اشتراک بگذارند (بوید وایسون،212:2007). تعامل در رسانه نوین از نوع تعامل بدون تقابل است. به بیان دیگر تقابل افراد در فضای مجازی، از نوع تقابل درمحیط فیزیكی نیست. این صورت از تعامل بین افراد ناآشنا و از راه دور رایج‌ترین نوع تعامل در فضای مجازی است (150،2005، Holme).
شکل دهی به فرهنگ، هویت، باورها و ارزش‌های اجتماعی، اهمیت این پژوهش را در این زمینه افزایش می‌دهد. بسیاری ازنظریه پردازان ارتباطات، اینترنت و شبکه های اجتماعی را گامی مهم در پیشرفت کشورهای در حال توسعه قلمداد می‌کنند(شجاعی،116:1387). شبکه های اجتماعی پیشینه ای به قدمت حیات بشر و پیوندی آشکار با همزیستی انسان‌ها درکنار یکدیگر دارند. آنچه قابلیت شبکه های اجتماعی عصر کنونی را از گذشته متمایزمی سازد بسترشکل گیری شبکه های اجتماعی ومکانیزم های ارتباطات درونی آن‌ ها است. این قابلیت‌ها، توانایی تغیر در معادلات سنتی قدرت را نصیب این شبکه‌ها نموده است(نجاتی حسینی،86:1392). به بیانی ساده تر شبکه های اجتماعی یک پدید نوین در فضای رسانه است که همه به صورت آزاد به آن دسترسی دارند. وبه تبادل اطلاعات می‌پردازند. درعصر شبکه‌ها زندگی می‌کنیم، زندگی ما با شبکه های اجتماعی پیوند خورده و ارتباطاتی در هم تنیده و به هم پیوسته تمامی حوزه‌ها، معانی و مفاهیم و به طور کلی همه چیز را تحت تأثیر قرار داده‌اند. کاستلز معتقداست جامعه تحت تأثیر شبکه‌های اجتماعی ورسانه‌هایی که به سوی شبکه‌ شدن پیش می‌رود. كه یكی از پیامد های مهم گسترش فناورهای اطلاعات وارتباطات نوین مبتنی بر فرهنگ‌هاست (كاستلز، مانوئل،28:1380). رسانه های این عصر ارزان، قابل انعطاف، در دسترس با سرعت بالا كه باعث گرایش شدید مخاطبان نسبت به آن‌ ها شده است. این امر ناشی از مجموعه کارکردها و نقش‌هایی است که ابزارهای ارتباطی نوین برای مخاطبان به ارمغان آورده ‌است. به‌طور کلی در شبکه های اجتماعی فرد در دوره مدرنیته ازجا کنده می‌شود واضطراب‌های وی افزایش پیدا می‌کند. اینترنت نه تنها این وضع را متحول کرد بلکه به آن شدت بخشیده است (سلطانی فر،53:1389). همانگونه كه مك كوائیل یادآوری می‌کند، زمینه های اجتماعی در میزان نفوذو تغییرات ناشی از فناوری مؤثر است. اما مقاومت های اجتماعی و سیاسی كه در برابر نفوذ فناوری نوین انجام گرفته است به دلیل ویژگی های آن، چندان پایدار و مؤثر نبوده است و همچنین بر این باور است كه نیازی نیست كه یک جبرگرای فناوری باشیم تا اعتقاد پیداكنیم قالب فناوری متضمن یک وسیله، می‌تواند تاثیرات زیادی برمحتوا و دریافت آنچه مربوط به ارتباطات وآثار احتمالی‌اش بگذارد. فناوری ارتباطات لازمه‌اش كاربردها وقالب های بیانی وارائه انتخاب های نوین به كاربران است(مک کوائیل ،2007).” نرم افزارهای کاربردی گوشی های اندرویدی یک از فناوری های  نوین جهانی که فلج کننده زندگی عادی انسانها شده است این فناوری باتمام جذابیت ها و قابلیت های چند کارکردی تاثیرات منفی مخرب در زندگی اجتماعی فرد وارد کرده است. هدف این شبکه ای موبایلی حفظ ارتباط کاربران در محیط نرم افزاری هاست. واین روابط همبستگی اجتماعی را مستحکم می کنند”
گوشی های موبایل از جمله نمود های این تكنولوژی است كه باتوجه به گستره وسیع پوششی و نداشتن محدودیت های گوشی های غیر هوشمند خود به یكی از بحث انگیز ترین مسائل حوزه های اجتماعی وارتباطی بدل شده است (نیازی، ،22:1390). این روزها برنامه های کاربردی موبایل حرف اول را در دنیای نرم افزارها می‌زنند. در این میان استفاده از نرم افزاربه رغم سابقه فعالیت کوتا

هی که دارد، کاربران زیادی را جذب خود کرده است (گیبینز وریمر،1388: 78). به سبب گسترش دامنه تاثیررسانه های جمعی بویژه اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی، جامعه اطلاعاتی امروزه بعدی جهانی پیدا کرده ومنحصر به کشور خاصی نمی‌شود اما در عین حال نمی‌توان از این ایراد چشم‌پوشی کرد که وسایل ارتباطی به‌تدریج نقش فزاینده‌ای در سست کردن انسجام اجتماعات واقعی و ذره‌ای کردن جوامع انسانی دارد وباعث رشد یک فرهنگ شخصی‌ شده واین حاصل تخیلات، تصورات و پندارهای فردی است (سلطانی‌فر،53:1389).میزان تأثیر پذیری کاربران دراستفاده از شبكه ای اجتماعی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی که فرد در آن زندگی می‌کند متفاوت خواهد بود. هرچه فرد بیشتر درمعرض و مواجهه محتوای شبکه‌ها اجتماعی قرار گیرد در جهت بازبینی هویت دینی خود تأثیر می‌پذیرد.”تاثیرات شبکه های موبایلی بر احساسات و عواطف ذهنی فرد بیشتر است تا رفتارو کردار،چرا این این رسانه نوین با احساسات و علایق فرد درگیر است و تمرکز اصلی بر تغییر و تحول عواطف فرد گذاشته است. وقتی یک رسانه عواطف ذهنی فرد را به درگیر خود می کنند. در یک ارتباط سه وجهی مشخص و قابل تبین می باشد .هرچند ممکن است دراین درگیر شدن ها ویژگی های فردی و بافت مذهبی کشور  هم  دخیل می باشد. “
هویت حاصل تفكر است كه در قالب های گوناگون ظهور می‌کند و با توجه به عرصه مجازی زندگی بشر این حقیقت غیر قابل انكار است. این فضای مجازی با كاربر ارتباطی دوسویه قرار دارد و نحوه تفكر او را تحت تأثیر قرار می‌دهد ودر مقابل گستره وسیعی را فراهم می‌آورد كه كاربر هویت خود را براساس ترجیحات خود ابراز می‌کند و به منصه ظهور می‌رساند (بارتل، ریچارد،164:2004). هویت به عنوان یکی از منابع شناخت از مسائل مهم جوامع بشری است. بدون تردید می‌توان گفت که

هویت از نیازهای روانی انسان و پیشنیاز هرگونه زندگی جمعی است (قادری ودیگران، 194:1388). از مهم‌ترین عوامل بروز بحران هویت درجوامع فعلی، گسترش صنعت ارتباطات و به‌ویژه فضای مجازی اینترنت وشبکه های اجتماعی سایبری است. هویت­های دینی و ملی در ایران امروز، هر یک به گونه­ ای، با نوعی از بحران هویت مواجه‏اند و با توجه به عصر اطلاعات و نیاز كاربران به دانسته های دینی، مبانی اسلامی در كنار تولید سایر محتواها امری ضروری است كه انجام آن تدابیر و اقدامات هوشمندانه ای را می‌طلبد. تولید محتوای دینی و توزیع آن در فضای مجازی از مهم‌ترین مسائل است. که ضمن بالابردن دانش دینی در اینترنت، فی نفسه و فارغ از اینكه توسط چه كسی انجام شده باشد با ارزش و سودمند است. ترویج مبانی اسلامی نیازمند اندیشمندان قوی دینی است تا بتوانند با روان شناسی مناسب، فرهنگ اسلامی را در جامعه و فضای مجازی ریشه دار كنند. جنگ نرم امروزی كه دامنگیر بسیاری از كشورها شده زنگ هشداری برای كشورهای مسلمان است تا بتوانند با بهره گیری از ابزارهای دشمن با قالب و اشكالی مناسب ترویج دهنده افكار ایرانی و اسلامی در فضای مجازی باشند. روی آوردن طلاب و اندیشمندان دینی به فضای مجازی یكی از بهترین عوامل گسترش دین اسلام در عصر حاضر است. دین درجامعه ایرانی همواره موضوعیت داشته و نحوه بروز و ظهور آن محل چالش های اجتماعی و سیاسی تا چالش های درونی وفردی بوده است، گوناگونی درسبک ها و شیوه های دینداری وبروز تفاوت‌هایی درصورت بندی های مجازی و واقعی دینداری ازجمله مهم‌ترین تغییرات فرهنگی وهویتی دراین زمینه است.(خانیکی،73:1390). تعامل انسان با انسان سنگ‌بنای فرهنگ است.مدل توسعه فرهنگی”لوریا و ویگوتسكی” نشانگر نیاز به بذل توجه به فرهنگ های فضای مجازی درخصوص ارتباطات انسانی اینترنت محور است چراكه این امر مستلزم كنش‌های ارتباطی ورفتاری‌ است كه انسان‌ها به هنگام تعامل با محیط اطراف خود انجام می‌دهند. دین در شبکه جهانی و در میان انبوهی از گروه­های خبری و اتاق های گفتگو حضور دارد. به همین سبب مسله هویت دینی از مهم‌ترین موضوعات است. از این رو مطالعه وتحقیق درمورد تأثیر فناوری های نوین اطلاعاتی وارتباطی در شبکه ای مجازی برروی هویت دینی امری مهم وضروی محسوب می‌شود. پیشرفت در فناوری راه و روش انسان را درثبت وضبط تاریخ تغییر داده است. باتوجه به آسیب های روانی شبکه های اجتماعی مجازی با رشد رسانه های نوین، جهان وارد عصر دوم رسانه‌ها شده است که برخلاف دوره مدرن و عصر نخست، آینده آن به طور کامل قابل پیش بینی هستند، زیرا در عصر دوم رسانه‌ها که در آن بحث رسانه های الکترونیک جدید، حاکمیت دارند و اطلاعات حرف آخر را می‌زنند، پدیده‌ها کمتر قابل پیش بینی‌اند (گل محمدی، 268:1386). به قول آنجل آدریان همان قدر كه تجارت و اقتصاد الكترونیک از تجارت جدا نیست هویت های الكترونیكی در فضای مجازی نیز از هویت‌های واقعی قابل بازشناسایی نیستند شبكه های اجتماعی موبایلی امروزه دارایی با ارزش هركاربر به شمار می‌رود.
شایدآنگاه كه فردریش نیچه فیلسوف آلمانی، با بیانی جهان گیر، مرگ خدا را به جهانیان اعلام كرد. كمتركسی فكر می‌کرد كه دیگری خبری ازخدا، دین و معنویت باقی بماند. به گمان نیچه وهودارانش، انسان با دانش و فناوری پیشرفته خود به تدریج باید جای خدا را می‌گرفت وباورهای مذهبی و غیرمادی رخت برمی بست. اما گذشت زمان ازخیال های خام او پرده برداشت وبرهمگان روشن ساخت كه نه تنها خدا ودین نمرده است. بلكه همگام با پیشرفت تكنولوژی روزبه ویژه فناوری اطلاعات، بازگشت به دین واحیای شعا
ئرو
جنبش های مذهبی نیز به طور چشم گیری فزاینده بوده است (نبوی،8:1390). “رسانه‌ها می‌توانند بر میزان مذهبی بودن ما تأثیر بگذارند.چرا که هویت براساس تمایلات انسانی شکل می گیرد.”افرادی كه به میزان متفاوتی در مقابل رسانه‌ها قرار می‌گیرند عقاید مشابهی درباره خدا و مسائل معنوی ندارند. چرا كه پیشرفت تكنولوژی سبب تنوع فرهنگی ودینی می‌شود افراد خودشان تصمیم می‌گیرند كه چه چیزی را باور كنند.چرا که طبیعت رسانه این است كه خود را بر ذهن وروح فرد غالب می‌کند. ودراین راستا عقاید افراد هم بر رسانه تأثیر می‌گذارد. هوور معتقد است که ظهور و گسترش رسانه‌ها باعث شده است که پدیده های دینی جنبه عمومی پیدا کند. از نظراو در جهان معاصردین ورسانه هرچند نه بطورکامل همگرایی بالایی دارندو نقاط مشترک همگرایی آن‌ ها بسیارمعنادار است (غندالی،157:1382).