با توجه به فقر و گرسنگی همراه با ازدیاد روز افزون جمعیت و محدودیت اراضی قابل کشت، ادامه روند کاهش منابع انرژی، تخریب و بهم خوردن تعادل اکولوژیکی، اگر چاره ای برای افزایش تولیدات کشاورزی نشود بروز قحطی دور از واقعیت نیست. رشد جمعیت هسته اصلی مسئله تغذیه در جهان را تشکیل می دهد، در راه رسیدن به افزایش تولید محصولات کشاورزی باید تولید محصول در واحد سطح افزایش یافته، و از زمان (طول فصل رشد)بهتر استفاده شود و حتی الامکان از گیاهان پر سود تر با دوره رویشی کوتاه استفاده نمود (ملکوتی و همکاران ،1384). گیاه موجودی بسیار ظریف و حساس است که در انتخاب مواد مورد نیاز خود با پیچیدگی و حساسیت شگفت انگیزی عمل می کند و از بستر رشد خود اثرات قابل توجهی می پذیرد هر گیاهی نیز در مراحل مختلف رشد و نمو خود نیاز خاصی را دارد. شدت نیاز و حساسیت گیاهان مختلف نسبت به عناصر مختلف غذایی اعم از نیازهای پر مصرف، میان مصرف و ریز مغذی با یکدیگر تفاوت اساسی دارند (سیادت،1386). بدلیل انکه نیاز غذایی گیاهان مختلف در موقعیتهای مختلف رشد ،گوناگون بوده و مدیریت مزرعه نیز با وظیفه بسیار پیچیده و مشکل رو برو است .رعایت حدود بحرانی نکات مربوط به دستیابی به حد اکثر محصول، کیفیت مطلوب محصول، حفظ محیط زیست، افزایش مقاومت گیاه، کاهش واردات کودهای شیمیایی غیر ضروری و ….لزوم مصرف بهینه کود را مطرح می سازند ( بلند نظر و همکاران ،1379). مصرف بهینه کود یکی از مهمترین عوامل در افزایش عملکرد ، بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و ارتقای سطح سلامت جامعه می باشد با توجه به اینکه بارندگی در ایران یک سوم بارندگی در جهان یعنی 250میلی متر می باشد سورگوم گیاهی بسیار مناسب برای کشت و تامین علوفه مورد نیاز کشور است. این گیاه با بر خورداری از صفاتی مانند روزنه های کوچک قابلیت خود پیچی برگها، کنترل روزنه ها و….سازگاری بالایی به طیف وسیعی از شرایط اکولوژیکی در مقایسه با سایر گیاهان زراعی دارد ( رمضانپور ،ملکوتی،1383). با وجود خشک بودن قسمتهای وسیعی از ایران و سازگار بودن این گیاه به شرایط خشکی تحقیقات نسبتا اندکی در خصوص جنبه های به زراعی آن در کشور انجام گرفته است و با توجه به نیاز روز افزون جامعه جهت تامین پروتئین مورد نیاز دام و طیور در این زمینه خلا تحقیقاتی احساس می شود .
1-1- مبدا و تاریخچه :
کشت سورگوم از زمان های خیلی دور در افریقا و هندوستان متداول بوده و از مناطق خیلی گرم به مناطق معتدل برده شده است، بطور مسلم سرزمین اصلی آن هند و آفریقای جنوبی است و سابقه کشت آن در آسیا نیز بیش از افریقا است، قدمت این گیاه را به 700 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند(مظاهری لقب،1387). از اواخر قرن 15کشت این گیاه در اروپا بسرعت رونق پیدا کرده و در کشور هایی مانند استرالیا، اسپانیا و فرانسه کشت آن شروع گردید. کشت سورگوم از سال 1874تا18
76در برخی از کشورهای اروپایی بخصوص فرانسه رواج پیدا کرد و از آن تاریخ این گیاه در مناطق مختلف پاره ای از کشورهای اروپایی کشت گردید(شریفی جهان تیغ،1387). المدرس و همکاران (2007 ) اعلام کردند بدلیل آینکه سورگوم خودش را با آب و هوای خشک و نیمه خشک وفق می دهد، به آن لقب شتر گیاهان داده اند. نور محمدی و همکاران (1384) سطح زیر کشت انرا بیش از 47میلیون هکتار و تولید انرا بیش از 4.5درصد تولید غله دنیا گزارش کرده اند. موفقیتهای زیاد در اصلاح و به نژادی سورگوم در 50سال گذشته باعث شده کشت و کار این گیاه زراعی در مناطق معتدله نیز توسعه یابد (شریفی جهان تیغ،1387). امروزه هیبرید حاصل از بین سورگوم و سودان گراس (سورگوم بعنوان گیاه مادر و سودان گراس بعنوان گیاه پدر)در دنیای غرب بخصوص امریکا جانشین ارقام سودان گراس یا ارقام سورگوم شده است. بیشترین تنوع جنس sorghum متعلق به شمال شرقی افریقا در منطقه اتیوپی و سودان می باشد. جنس سورگوم از افریقا به استرالیا و قسمتهای دیگر منتقل شده و جدایی جغرافیایی ایجاد پلی پلو ئیدی و عوامل دیگر باعث شد گو نه های جدیدی از آن بوجود آیند.
