تکنیکها، ابزارها و روشهای مورد استفاده در مدیریت HSE:
2-3-4-1) الزامات و قوانین HSE:
در این قسمت ابتدا به تشریح الزامات و قوانین بینالمللی HSE پرداخته و سپس تکنیکها، ابزارها و روشهای مورد استفاده در مدیریت HSE را مورد بررسی قرار میدهیم:
الزامات ملی و بینالمللی فراوانی جهت لحاظ کردن موضوعات HSE در فعالیتهای مختلف کسب و کار امروز وجود دارد. این الزامات در دستیابی و بهرهگیری از انواع تکنولوژیها و آموزشهای مرتبط با آن ها نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این قسمت به نمونهای از این الزامات اشاره میشود:
2- 3-4-1-1) الزامات ایمنی و بهداشتی:
وقوع نزدیک به 250 میلیون حادثه شغلی بههمراه بروز 160میلیون بیماری شغلی در سال که منجر به کشته شدن بیش از یک میلیون نفر و مصدومیت میلیونها انسان میشود، اهمیت توجه به ملاحظات ایمنی و بهداشتی را در انجام فعالیتهای مختلف گوشزد مینماید.
از اینرو سازمانها و نهادهای ملی و بینالمللی متعددی بهعنوان متولیان ایمنی و بهداشت اقدام به انجام فعالیتهای مختلف از جمله تدوین استاندارد و تنظیم قوانین و مقررات نمودهاند. برخی از این نهادها عبارتند از:
سازمان بینالمللی کار(ILO)
سازمان بهداشت جهانی (WHO)
سازمان ایمنی و بهداشت حرفهای (OSHA)
مرکز تحقیقات ملی ایمنی و بهداشت حرفهای ( NIOSH)
انجمن ملی حفاظت در برابر آتشسوزی (NFPA) (نصر آزادانی, و غیره 1388)
2-3-4-1-2) الزامات زیستمحیطی:
با توجه به روند فزاینده آلودگی و تخریب محیطزیست و افزایش بیرویه جعیت و کاهش و نابودی منابع طبیعی و به تبع آن بروز پیدرپی بحرانهای زیستمحیطی، قوانین و مقرارات و حقوق محیطزیست به منزله نقطه اتکاء و وسیلهای موجه و مطمئن برای اعمال قوانین مدیریت خردمندانه و تحقق اهداف و اجرای برنامههای زیستمحیطی تلقی میشود، بههمین لحاظ امروزه حقوق محیطزیست جایگاه مهم و قابل اعتناء و در عین حال وضعیتی مستقل از سایر رشتهها و شعب حقوق در مباحث علوم انسانی نظری و عملی بهدست آورده است. برابر اطلاعات و آمار مندرج در نشریات و گزارشات برنامه محیطزیست ملل متحد(یونپ) تاکنون حدود 280 معاهده و موافقتنامه بینالمللی و منطقهای در زمینه حفاظت محیطزیست و مسائل مرتبط با آن منعقد شده است که از این میان حدود 70 کنوانسیون و پروتکل جنبه بینالمللی(جهانی) و مابقی جنبه منطقهای داشته و بین چند کشور منطقه به امضاء رسیده است ولی مقایسه همین تعداد توافقات زیستمحیطی در مقایسه با قراردادهای سیاسی، اقتصادی و امثال آن نشانگر اهمیت محیطزیست و رویکرد جهانی به سمت و سوی تلاش مشترک برای حفاظت از تنها سیاره مسکون شناخته شده میباشد.
باید اشاره نمود که تصمیمات کنفرانس استکهلم و حمایتهای برنامه محیطزیست ملل متحد تاثیر مهمی در شکلگیری و توسعه حقوق محیطزیست و تنظیم معاهدات زیستمحیطی داشته است. اولین کنفرانس جهانی سازمان ملل درباره انسان و محیطزیست معروف به استکهلم در5 ژوئن 1972 در استکهلم (سوئد) برگزار شد، نتیجه کار کنفرانس تصویب و انتشار یک بیانیه حاوی 26 اصل میباشد، در این بیانیه حقوق محیطزیست یعنی حقوق برخورداری انسان از محیطزیست سالم همتراز با حقوق بشر شناخته شده است. کنفرانس دوم سازمان ملل درباره توسعه و محیطزیست 20 سال بعد از کنفرانس استکهلم در ژوئن 1992 در ریودوژانیرو (برزیل) که به همایش زمین معروف است، تشکیل و با تصویب و انتشار بیانیه ریو حاوی 27 اصل و دستورکار21 و دو کنوانسیون مهم، فصل دیگری در زمینه تقویت همکاریهای بینالمللی زیستمحیطی گشوده شد. برخی از مهمترین اقدامات زیستمحیطی در دهههای اخیر عبارتند از:
-
- برنامه محیط زیست ملل متحد، یونپ 1972، با هدف حفظ محیط زیست بشر و تضمین حقوق بشر برای برخورداری از محیط زیست سالم و تشویق و ترغیب فعالیتهای زیستمحیطی در سطوح بینالمللی و منطقهای و توسعه قوانین و معاهدات بینالمللی بهمنظور کنترل آلودگی و تخریب محیط زیست ناشی از فعالیتهای بشری
-
- کنوانسیون وین برای حفاظت از لایه ازن (1987)، در بند 6 از ماده 30 این کنوانسیون عنوان شده که اعضا تعهد می نمایند در خصوص تکنولوژیها یا تجهیزاتی که استفاده از آنها باعث پخش موادی که اثر سوء بر لایه ازن دارد، پژوهش و ارزیابیهای علمی انجام دهند. پروتکل مونترال در مورد مواد کاهنده لایه ازن و روش های کاهش آنها الحاقیه اصلی این کنوانسیون میباشد.
- کنوانسیون ساختاری تغییرات اقلیمی(آب و هوا) ، 1992، با هدف دستیابی به ثبات در تراکم گازهای گلخانهای در جو، که از تداخل خطرناک فعالیتهای بشر با سیستم آب و هوایی جلوگیری نماید. انجام تحقیقات علمی، تکنولوژیکی، فنی، اقتصادی و اجتماعی و نیز تبادل این اطلاعات از جمله ابزارهای دستیابی به هدف مذکور میباشند.
- پروتکل کیوتو در مورد کنوانسیون تغییرات اقلیم برای کاهش میزان گازهای گلخانهای، 1998
- کنوانسیون تنوع زیستی ریودوژانیرو، 1992 با هدف حفظ تنوع زیستی، استفاده پایدار از گونهها و سهیم شدن عادلانه و برابر در مزایای حاصل از کاربرد منابع ژنتیکی، از جمله از طریق دسترسی مناسب به منابع ژنتیکی، با در نظر گرفتن کلیه حقوق مربوط به آن منابع و همچنین از طریق تامین منابع مالی لازم
- پروتکل ایمنی زیستی، نایروبی، 2000 ، با هدف کمک و همیاری در جهت تضمین سطح مناسب حفاظت در زمینه انتقال، جابجایی و استفاده ایمن از موجودات زنده تغییر شکل یافته است که حاصل فناوری زیستی جدید هستند و ممکن است با در نظر گرفتن مخاطرات آنها برای سلامت انسان بهویژه نقل و انتقالات برونمرزی اثرات زیانآوری بر حفظ و استفاده پایدار از تنوع زیستی داشته باشد.
. International Labour Organization(ILO)
. World Health Organization(WHO)
. Occupational Safely and Health Administration(OSHA)
.National Institute For Occupational Safety and Health( NIOSH)
. National For Protection Association(NFPA)
. United Nations Environment Programme (UNEP)