غلات بخش مهمی از هرم غدایی انسان را شامل می شود. پس از نظارت دقیق بر تمام پدیده های موثر در کنترل و کیفیت، غلات در انبارهای مناسب نگهداری می شود. سـیستم انبار کردن غلات، در طی قرن ها، از نگهداری مقادیر اندکی از دانه های درو شده در انبارهای زیر زمینی تا صدها هزار بوشل در سـیلوهای بتنی محکم امروزی پیشرفت کرده است. نگهداری گندم از فصل برداشت برای فصل های دیگر از دوران نئولیتیک با گندم های اهدایی مردم به معابد آغاز گشت. این کار اولین بار در بین النهرین با روش های ساده و ابتدایی متداول شد و به زمان تکامل یافت. هدف اصلی مرحله ذخیره سازی غلات، حفاظت و نگهداری از کیفیت دانه ها پس از برداشت می باشد[14]. متوسط جهانی میزان خسارت در زمان نگهداری حدود 10 درصد در هر سال و در ایران حدود 10 تا 30 درصد غلات اعلام شده است که این امر بیان گر اهمیت شرایط مختلف نگهداری غلات است[5]. از آنجا که بخش عمده غلات پس از ذخیره سازی به مصرف غذای انسان و دام می رسد، ایمنی و کیفیت دانه ها، از پارامترهای مؤثر در مدت زمان ذخیره سازی                می باشند. عوامل مختلفی بر کمیت و کیفیت دانه های غلات اثرگذارند که از این جمله می توان به آفات انباری اشاره نمود. حشرات گروه مهمی از آفات انباری غلات می باشند كه طی مرحله نگهداری و ذخیره سازی به غلات صدمه می‌زنند[3].

کنه ها نیز در آلودگی و اتلاف محصولات غلات نقش دارند و باعث وارد آمدن خسارت به غلات می‌شوند كه از مهمترین آن ها می توان به كنه آرد اشاره کرد. علت وجود کنه ها در غلات ذخیره ای رطوبت بالا است که با رسیدن غلات به رطوبت نرمال معمولا خسارات ناشی از کنه ها به حداقل می رسد[3]

موش های انباری و خانگی از جمله ی دیگر آفات انباری غلات می باشند که در دسته ی جوندگان جای می گیرند.

حیوانات موذی با حمله به انبارهای غیر فنی سبب آسیب به غلات ذخیره ای از طریق مصرف برخی از آن ها و آلوده کردن مابقی آنها به فضولات خود می شوند. موش ها اغلب حامل میکروب های بیماری های واگیردار هستند و چنانچه به بیماری های عفونی سالمونلوز[1] مبتلا باشند، مواد انباری آلوده به فضولات و ادرار این موش ها باعث تب، اسهال و درد شدید شکم در اشخاص مصرف کننده از این مواد می گردد. بهترین راه پیشـگیرانه برای مبارزه با این جانوران، ساخت انبارها و ساختمان های كاملاً ایزوله با رعایت موازین بهداشتی است. لیکن علاوه بر پیشگیری، بکارگیری روشی مناسب جهت مبارزه با آفات انباری و پاکسازی انبار های دخیره ای امری اجتناب ناپذیر است[15].

-2 بیان مسئله

با توجه به افزایش روز افزون جمعیت جهانی و اهمیت غلات در جیره ی غذایی انسان، نیاز به تولید هرچه بیشتر محصولات کشاورزی و کاهش عوامل موثر بر خسارات آن بیشتر احساس می گردد.

لذا با بهره گرفتن از روش های مختلف شیمیایی و غیرشیمیایی می توان به کاهش خسارات کمک نمود.

استفاده از روش های شیمیایی به ویژه سموم شیمیایی در سالیان اخیر به عنوان یک روش رایج برای از بین بردن آفات انباری مطرح گردیده است.

متاسفانه سموم شیمیایی اثرات تخریبی بسیاری بر منابع انسانی و زیست محیطی دارند. سموم شیمیایی نه تنها بروی سطح باقیمانده، بلکه با نفوذ به داخل غله دیگر نمی توان آن را حذف کرد که این عامل باعث بروز بیماری ها و مشکلات مختلف می گردد

امروزه مصرف کنندگان برای مسائلی همچون کیفیت، بهداشت و ایمنی مواد غذایی اهمیت بیشتری قائل  می شوند. تضمین کیفیت و سلامت محصولات غذایی به عنوان مسئله ی کلیدی برای رقابت در عرصه ی صنایع غذایی حائز اهمیت است. به این ترتیب، اهمیت رعایت استانداردهای بین الملللی(شاخصه ها ومعیارهای بین المللی مورد تایید سازمان جهانی استاندارد) با در نظر گرفتن پدیده ی جهانی شدن، حذف مرزهای تجاری و همچنین پیشرفت چشمگیر روش های نوین تولید و نگهداری محصولات غذایی، بیش از پیش مشخص می شود. ضمن آنکه عدم توجه به این مهم، بقایای صنعت غذا را با مخاطرات جدی مواجه می سازد.

1-3 اهمیت، ضرورت و اهداف

با وجود شناخت تاثیرات تخریبی سموم شیمیایی متاسفانه این روش ها همچنان متداول می باشند.

امروزه تلاش بر این است که با پیاده کردن روش های پاکسازی شیمیایی مناسب تر و همچنین روش های پاکسازی غیر شیمیایی و یا تلفیقی از این دو، استفاده سموم شیمیایی و خطرات ناشی از آن را به حداقل ممکن رساند. دست یافتن به این مهم مستلزم پیاده کردن سیستم مدیریت جامعه ی آفات خواهد بود. کنترل مؤثر آفات با بهره گرفتن از حداقل آفت کش در غلات ذخیره شده، نیازمند استفاده همزمان از یک برنامه صحیح همراه با بهداشت و سالم سازی محیط نگهداری است که بدین ترتیب می توان بهترین و مناسبترین روش را انتخاب نمود.

محققین همچنین در تلاشند در آینده ی نزدیک با برقراری سیستم های GSP[2] و GMP[3] به عنوان الزامات رعایت استانداردهای ISO[4] در خصوص استفاده از سموم با پایه طبیعی و یا استفاده از گازهای بی خطر گامی بزرگ در زمینه ی روش های پاکسازی و نگهداری غلات بگذارند.

اطلاعات ودستاوردهای پژوهشی موجود در زمینه روش های پاکسازی به صورت جامع و سیستماتیک نبوده و معمولا در سطح کتابخانه ای باقیمانده است.

در این پژوهش سعی بر این است با یک روش کاربردی، شناسایی کامل آفات انباری(حشرات،کنه ها،جوندگان) که سبب خسارات بسیار به غلات دخیره ای می شوند، صورت پذیرد. در واقع با بررسی منابع مورد تایید و همچنین بررسی آنالیزهای موجود در مطالعات انجام شده پژوهشکده های غلات و آزمایشگاه های کنترل و کیفیت و پایلوت تحقیقات مراکز آموزش غلات و مینو، روش های مرسوم مورد استفاده در پاکسازی غلات ذخیره ای شناسایی و برمبنای شاخص های تعیین شده مورد مقایسه قرار گرفته و نهایتا یک روش به عنوان بهترین روش تعیین خواهد شد به منظور افزایش اطمینان نتایج حاصل شده، این مطالعات به روش AHP نیز مورد بررسی قرار گرفته و نرخ ناسازگاری محاسبه شده است. بنابراین در مرحله اول مناسبترین روش برای پاکسازی سیستم های ذخیره سازی غلات تعیین شده، سپس در مرحله بعد صحت و سقم مطالعات انجام شده به روش AHP صحه گذاری خواهد شد.

و تاریخچه بیماری:

بیماری لکه خرمایی که توسط بیمارگر قارچی Drechslera tritici-repentis(Died) Shoemaker ایجاد می­ شود، و یکی از بیماری­های شایع گندم در تمام نقاط مختلف دنیاست، زیرا شرایط رطوبتی که برای تولید محصول مناسب است سبب توسعه بیشتر این بیماری می­گردد (Martens et al., 1994). این بیماری اکثر گونه­ های غلات را مورد حمله قرار می­دهد و به تنهایی یا به همراه سایر بیماری­های برگی می ­تواند مشکل­ساز باشد. بروز اپیدمی­های شدید بیماری موجب چروکیدگی بذور و در نتیجه کاهش قابل توجه عملکرد و وزن بذور خواهد شد (Prescott et al., 1986; Wiese, 1991). بر اساس گزارش موسسه پژوهشی CAB، این بیماری در سال 1371 از ایران گزارش شده است (Anonymous, 2005). فروتن و همکاران (1374) این بیماری را برای مزارع گندم استان مازندران و در سال 1389 شیوع گسترده آن را بر روی تمام لاین­ها و ارقام تجاری آن استان گزارش نمودند (فروتن و همکاران 1995؛ دهقان 2010؛ فروتن و همکاران2010).

 اسامی بیماری و عامل بیماری زا:

• اسامی عمومی بیماری:

لکه برگی گندم (Wheat Spot)، لکه برگی زرد (Yellow Spot)، لکه خرمایی (Tan Spot) (Stromberg, 1996)

 جایگاه تاکسونومیکی عامل بیماری:

Kingdam: Fungi

Division: Ascomycota

Family: Pleosporaceae

Anamorph: Drechslera tritici-repentis (Died) Shoemaker

Syn: Helmenthosporium tritici-repentis Died    

Telomorph: Pyrenophora tritici-repentis (Fr.) Sacc

Syn: Pyrenophora trichostoma (Fr.) Sacc

Bayer Cod: PYRNTC

نام علمی عامل این بیماری در طول زمان دست­خوش تغییرات زیادی شده است. اولین بار در سال 1902 عامل بیماری از گیاه blue-grass (Agropyron repens) جداسازی و با نام Pleospora trichostoma شرح داده شد و بعد توسط Diedicke در همان سال با عنوان Pleospora tritici-repentis نام­گذاری گردید (Wolf et al., 1998). مرحله­ جنسی قارچ با نام­های متفاوتی نظیر Pleospora tritici-repentis (Died.)، Pleospora trichostoma f. sp tritici-repentis(Died.) Noack، Pyrenophora tritici-repentis (Died.) Dreches. ، Pyrenophora tritici- vulgaris Dickson. و مرحله غیر­جنسی قارچ در ابتدا با نام­های Helmentosporium graminearum f. sp. tritici-repentis (Died.) (Rab. ex Schlecht.) Died., Helmentosporium tritici-repentis(Died.) Died, Helmentosporium tritici-vulgaris Nisikado, Drecheslera tritici–vulgaris (Nisikado) Itoو Drecheslera tritici–repentis (Died.) Shoem نام­گذاری گردید،. اما در حال حاضر نام Pyrenophora tritici-repentis (Died.) Drechs. با شکل غیر جنسی Drechslera tritici-repentis(Died) Shoem (شکل3-1) مناسب­ترین نام برای آن می­باشد (Wolf et. al., 1998). تاکنون واریته­ای برای این گونه در نظر گرفته نشده، اما بر اساس نوع علایم ایجاد شده، چهار پاتوتیپ و در برخی از منابع دیگر 8 نژاد برای این عامل معرفی شده است (Anonymous 2005; Ali and Francl 2002; Strelkov and Lamier, 2003 ).

کنیدی قارچ تیره، سیلندری با 13-5 دیواره(غالباً 7-4) می­باشد (شکل3-1). مرحله­ جنسی قارچ بر روی کاه و کلش و بقایای گندم تشکیل می­ شود. و به صورت سودوتسیای سیاه با خارهای تیره در اطراف روزنه است. آسک­ها چماقی­شکل، به طور نرمال دارای 8 آسکوسپور، آسکوسپورها تیره و دارای سه دیواره متقاطع که سلول میانی ممکن است دارای دیواره طولی باشد (شکل3-1). سودوتسیا دارای پارافیزهای مشخص است. سودوتسیا و آسکوسپور این قارچ از کشور لتونی سال 2005 و در ایران در شرایط آزمایشگاهی در سال 2011 توسط مومنی و همکاران (Momeni et al. 2011; Bankina 2005 ) گزارش گردید. ویژگی­های مرفولوژی سودوتسیا و آسک و آسکوسپور قارچ توسط محققان مختلفی تشریح شده است (Wehmeyer, 1954; Shoemaker, 1962; Wolf et. al., 1998 ).

:

این که در چه زمان و کجا انسان برای اولین بار اقدام به کاشت انگور کرد، پرسشی است که احتمالاً هرگز پاسخی به آن داده نخواهد شد. نبودن واژه ای با ریشه مشترک برای لغت انگور در زبانهای هند- اروپایی خود مبین این حقیقت است که کشف قابلیت خوراکی بودن انگور به طور جداگانه در سراسر اروپا صورت گرفته است. اجداد انگور اروپایی (Vitis vinifera) ابتدا در سواحل مدیترانه از حدود سوریه والجزایر به طرف غرب تا اروپای مرکزی و از آنجا به سمت شرق در نواحی بین دریای سیاه و آرام توسعه یافت. اکثر محققان بر این باورند که موکاری از منطقه آناتولی در شمال ترکیه و یا ناحیه همجوار آن در قفقاز دور نشات گرفته است و این ناحیه شامل مناطقی می شود که پراکندگی بوته های مو و وحشی V.vinifera موجود در آنها ارتباط بسیار نزدیکی با مبدأ کشاورزی غربی در خاور نزدیک دارد.

انگور،‌ یکی از مهمترین میوه هایی است که از زمان های قدیم، مورد استفاده ی بشر قرار گرفته است. بطور کلی، دو نظریه ی متفاوت در مورد دیرینگی انگور وجود دارد (تفضلی،1370).

انگور یکی از میوه هایی است که بشر آن را از دیر باز شناخته و در طول قرون به روش های مختلف از آن بهره گیری نموده است. درخت انگور را در ایران تاک یا مو می نامند (زمردی،1384).

انگور یکی از مهم ترین میوه‌هایی است که کشت و تولید آن در کشور ما از سابقه بسیار طولانی برخوردار است. علاقه ایرانیان قدیم به مصرف فرآورده‌های مختلف انگور بخصوص به حالت تازه خوری، شیره و خشکبار (کشمش)، ناشی از شرایط طبیعی کشور برای پرورش تاک بوده است. بنابراین کشور ایران یکی از سرزمین‌های اولیه کشت انگور در جهان به شمار می‌رود و مردم کشور ما از دیرزمان با روش‌های کشت و تولید انگور آشنا بوده‌اند. به همین دلیل است که امروزه در اکثر نقاط ایران از نواحی سردسیر شمال تا حواشی کویر و همچنین مناطق جنوب،‌ کشت انگور معمول می‌باشد. علاوه بر این انگور به طور وحشی و به مقدار فراوان در جنگل‌های ایران وجود دارد (امیرقاسمی،1381).

1-2-2- ارزش اقتصادی انگور:

انگور یکی از مهمترین میوه هایی است که از دیرباز تاکنون ،‌ به مقدار زیاد و به اشکال مختلف مورد استفاده ی بشر قرار گرفته است. بر طبق آمار سازمان بین المللی انگور در پاریس،‌ سطح زیر کشت انگور در سال 1910، برابر با 7 میلیون هکتار بود که تا سال 1987 نزدیک به 10 میلیون هکتار رسیده است (تفضلی، 1370).

تاک یکی از قدیمی ترین گیاهانی است که کشاورزان در اکثر نقاط ایران با کاشت و نگهداری آن آشنایی دارند . موکاری ایران در وضع حاضر عبارت است از تعدادی واحدهای کوچک و متوسط در شرایط اقلیمی بسیار متغیر و مختلف که در میان سه قطب بزرگ تولید یعنی شیراز و ارومیه قرار گرفته‌اند (امیرقاسمی،1381 ).

از آنجایی که سطح زیر کشت و میزان تولید انگور نسبت به سایر محصولات باغبانی بسیار چشمگیر بوده و به صورت‌های مختلف در بازارهای داخلی و خارجی مصرف دارد لذا به لحاظ اقتصادی یکی از معدود محصولاتی است که می‌تواند یکی از اقلام صادرات غیر نفتی را تشکیل دهد. تا قبل از جنگ جهانی دوم، ایران بزرگ‌ترین و مهم‌ترین کشور تولید کننده کشمش و شیره انگور در جهان بوده و اغلب مقام اول یا دوم را حایز بوده است. متأسفانه در اثر توجه نکردن به مسایل باغداری و از جمله تاکداری‌،‌ موستان‌های ایران از فناوری صحیح و پیشرفته‌ای بهره مند نبوده است و اغلب با روش های اولیه کشت سنتی اداره می‌شوند (امیرقاسمی، 1381).

به طرح مسأله، سؤالات تحقیق، انگیزه انتخاب موضوع فرضیات تحقیق، روش تحقیق کار برای تحقیق هدف تحقیق مشکلات و توجیه پلان تحقیق می پردازیم:

الف: بیان مسأله و سؤالات اصلی تحقیق:

اولاً: آیا عدالت ترمیمی قادر به ایجاد فضایی آرام و خالی از تشویش در جامعه است؟

ثانیاً: آیا عدالت ترمیمی می تواند مجرمین جرائم سنگین و امور اصلاح قرار دهد؟

ثالثاً: عوارضی که به وسیله عدالت کیفری برای مجرمین و جامعه ایجاد می شود آیا در عدالت ترمیمی منتفی می گردد یا خیر؟

ب: فرضیه های مربوط به تحقیق:

• اگر عدالت ترمیمی به این سمت سوق پیدا کند که به جرم به این دید بنگرد که روابط بین دو نفر مختل شده و قادر به اصلاح این رابطه باشد و بزهکار و بزه دیده هر دو خواهان اصلاح این رابطه مختل شده باشند، بله، جامعه می تواند یک فضای آرام را تجربه کند.

• عدالت ترمیمی معمولاً در جرائم کوچک کارساز می باشد اما این فرضیه قابل طرح می باشد که اگر عدالت ترمیمی نیست به جرائم کم اهمیت قابل اعمال و مثبت باشد باید بر روی جرائم سنگین هم جواب مثبت دهد چرا که هر دو گروه مجرمین کوچک و بزرگ از یک سری صفات و ویژگی های مشترک برخوردار می باشند به عنوان مثال ممکن است از طبقه فقیر و یا این که در محله هایی که از سطح فرهنگی پایین تری برخوردار باشند پرورش یابند.

• بستگی به این دارد که آیا بزهکار در عدالت ترمیمی بعد مجدد را به سوی جرم روی می آورد یا خیر، اگر به سوی جرم روی نیارود و عدالت ترمیمی به خوبی رابطه مختل شده بین بزه دیده و بزهکار را اصلاح کند، می توان گفت عوارض عدالت کیفری منمنتفی یا کم می شود.

پ: هدف از انجام این تحقیق:

هدف از انجام این تحقیق ارائه راهکارهایی جهت این که مراجعه افراد به دادگستری کم شود و بتوان از طریق میانجی گری، خسارات بزه دیده را جبران کرد و به جای این که بزهکار را مجرم نشان دهیم و آمار بزهکاران افزایش یابد باید فرد بزهکار را به جامعه و مسیر اصلی زندگی برگردانیم.

ت: روش تحقیق:

روش تحقیق به صورت کتابخانه ای می باشد چرا که موارد عدالت ترمیمی بیشتر تئوری می باشد و بهترین شیوه برای تحقیق کتابخانه ای می باشد.

د: انگیزه انتخاب موضوع:

انگیزه انتخاب موضوع را می توان در قسمت بیان کرد اول این که بنده به موضوعات جرم شناسی علاقه فراوان دارم و عدالت ترمیمی نوعی بحث در باب جرم شناسی می باشد و ثانیاً بنده از آنجایی که که شغل قضایی دارم مناسب دیده ام که در ارتقای حرفه خودم تحقیقی را انجام دهم.

ذ: توجیه پلان:

تحقیق مورد نظر از سه بخش تشکیل شده است، از آنجایی که عدالت ترمیمی در راستای بازتوانی بزهکار به جامعه فعالیت می کند و مرتبط با حفظ حقوق افراد می باشد در بخش اول این تحقیق به کرامت انسانی در حقوق ایران و اسناد بین المللی و دادرسی عادلانه پرداخته ام و در بخش دوم به تعریف عدالت ترمیمی و آثار و روش های آن و در بخش سوم به رابطه عدالت ترمیمی و امنیت قضایی و نقش سلبی و ایجاب عدالت ترمیمی در امنیت قضایی پرداخته ام.

یکی از اهداف درمانی علوم پزشکی ترمیم زخم در زمان کوتاه تر با عوارض جانبی کمتر می باشد ؛ از گذشته دور پزشکان مصری ، یونانی ، هندی و اروپایی در پی درمان زخم درکوتاه ترین مدت و با کمترین میزان عارضه بودند. تاکنون پژوهش های مختلفی در مورد ترمیم زخم ایجاد شده و در نتیجه مواد مختلفی به صورت مرهم زخم ها تهیه و معرفی شده اند که اغلب این مواد به صورت ترکیبات گیاهی و شیمیایی          می باشد. نتایج گزارش شده توسط مجامع مختلف پزشکی مورد بررسی های کلینیکی و آزمایشگاهی قرار گرفته اند اما تاکنون هیچکدام به عنوان یک داروی موثر توصیه نشده اند.⁽³⁵⁾

اما امروزه گرایش به استفاده از داروهای سنتی جهت ترمیم زخمهای پوستی بیشتر شده است؛ بطوریکه تاثیر نسبی گونه های مختلف باکتریهای پروبیوتیکی در ترمیم زخمها مورد بررسی قرار گرفته است.

پروبیوتیک ها ارگانیسم های زنده ای هستند که با تعدیل فلور میکروبی روده ، اثرات مفیدی را بر سلامت میزبان اعمال می کنند. آنها عموما از منابع انسانی بوده و غیربیماری زا محسوب می شوند . پروبیوتیک هایی که بیش از همه در زمینه های مختلف مورد مطالعه قرار گرفته اند ، باکتریهای تولید کننده اسید لاکتیک شامل گونه های لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریا است اما مکانیسم اثر پروبیوتیک ها کاملا شناخته شده نیست ولی مکانیسم هایی برای توجیه اثرات پیشگیری کننده و درمانی آنها در بیماریهای انسان پیشنهاد شده است که از جمله آن می توان به تولید ترکیبات مهار کننده باکتریها ، تعدیل PH روده ، بلوک جایگاه اتصال باکتریها ، رقابت برای جذب مواد غذایی ، تقویت سیستم ایمنی و ترمیم زخم های گوارشی اشاره کرد ؛ اما مطالعات کمی در زمینه بررسی اثرات ترمیمی این گروه از باکتری ها بر زخم های باز پوستی صورت گرفته است.^{( 39و14)}

هدف از این مطالعه بررسی اثر ترمیمی باکتری لاکتوباسیلوس کازئی Lactobacillus casei )) به صورت زنده و کشته شده به وسیله كلروفرم به عنوان یک گونه پروبیوتیکی(جدا شده از محصولات لبنی – سنتی ایران) برروی ترمیم زخم پوستی در موش صحرایی می باشد.

1-1 پوست

پوست که سطح خارجی بدن را می پوشاند درنژادهای مختلف رنگش متفاوتست و دریک فرد انسان هم از نظر مو وضخامت متغیر میباشد. از لحاظ بافت شناسی ساختمان پوست از خارج به داخل شامل سه         طبقه است : رو پوست ، میان پوست ، زیر پوست

1-1-1 رو پوست Epidermis

خارجی ترین لایه پوست به فرانسه : اپیدرم و به انگلیسی : اپیدرمیس نام دارد و عبارتست از یک اپی تلیوم سنگفرشی مطبق شاخی شده که پوشش رطوبت ناپذیری (Waterproof) برای بدن ایجاد می کند . در زیر این اپی تلیوم نامبرده غشاء پایه چین داری وجود دارد وسلولهائی که بر روی این غشاء ملاحظه میشوند از عمق بسطح شامل طبقات زیرند :

1- طبقه پایه ای (Stratum basal): یک ردیف سلول منشوری با حدود نامشخص و هسته دوکی واضح ، عمود برقاعده میباشد ؛ در بین سلولهای پایه ای تعدادی سلول اجدادی وجود دارد که بعضی از آنها مبدل به سلول ریشه (Stem) شده سلول پایه ای تولید می کند . اما تعداد بیشتری از آنها به طبقات بالاتر رفته نقش تقویت کننده(Amplifying) داشته و می توانند مستقیما” کراتینوسیت بسازند . ذرات رنگدانه ملانین دراین طبقه دیده می شود که حاصل تراوش ملانوسیتها خواهند بود. ملانوسیتها سلولهای ستاره ای شکل هستند که بفاصله چند سلول پایه ای یک عدد از آنها دیده می شود؛ در افراد زال مو سفید (Albinism) بطور ژنتیک ، ملانین وجود ندارد . لابلای سلول پایه ای علاوه بر سلول اجدادی وریشه (stem) سلولهای حساسه ای به نام سلول مرکل وجود دارد.

2- طبقه خاردار (Stratum Spinusum) : طبقه ایست به ضخامت تعدادی سلول چند سطحی که از هم فاصله دارند درحد فاصل بین سلولها زوائد سیتوپلاسمی آنها بوسیله دسموزم بیکدیگر متصل شده است که منظره ها شور و خاری شکل دارد . درمیان سلولهای خاردار سلولهائی بنام لانگرهانس وجود دارد .   این سلولها با رنگ آمیزی معمولی هسته تیره وسیتوپلاسم روشن دارند ولی با رنگ آمیزی طلا ستاره ای و زائده دار می باشند ؛ سلول لانگرهانس در پاسخ ایمنی پوست + کنترل تقسیم سلولها پایه ای دخالت دارد.

-3طبقه دانه دار (Stratum granulosum) : دو تا چهار لایه سلول لوزی شکل موازی با سطح بر رویهم قرار گرفته سیتوپلاسمشان محتوی دانه های بنفش وبدون روپوش کرانوهیالن و دانه روپوش دار میباشد . از این ببعد مرگ سلولها شروع می شود .

4- طبقه شفاف(Stratum Iucidum) : لایه نازکی مرکب از سیتوپلاسم سلولهای مرده محتوی الئیدین برنگ قرمز شفاف دیده می شود که هسته ندارند .

5- طبقه شاخی ( Stratum Corneum): خارجی ترین لایه اپیدرم است. سلولهای طبقه قبلی تدریجا” بطرف سطح آمده بیکدیگر متصل می شوند ودر سیتو پلاسمشان الئیدین تبدیل بماده شاخی (Keratin) شده است . تونوفیلامنت های سلولهای طبقه شاخی درفضای بین سلولها بوسیله فیلاگرین محکم به یکدیگر بسته می شود. فیلاگرین توسط دانه های کرانوهیالی ساخته شده وبوسیله سلولهای خاردار به فضای بین سلولی پخش می شود. این لایه شاخی ضخامت اپیدرم را تشکیل می دهد وسلولهای سطحی بتدریج ریخته می شوند.