تولد واقعی هوش مصنوعی در اوایل قرن بیستم اتفاق افتاده است و روش های مختلفی از آن زمان تا کنون، برای مدلسازی، شبیه سازی و بهینه سازی ابداع شده اند. بسیاری از این رو ش ها، از طبیعت الهام گرفته شده و برخی از آنها، مانند منطق فازی، بر اساس فلسفه طراحی شده اند. دسته بندی های مختلفی را برای این روشها میتوان در نظر گرفت. برای مثال، روش شبکه عصبی و سیستم فازی، برای مدلسازی و شبیه سازی به کار میروند، در حالی که روش هایی مانند الگوریتم ژنتیک و الگوریتم مورچگان، برای جستجو و بهینه سازی یک مسئله به کار میروند و نمیتوان کار مدلسازی را با این الگوریتم ها، انجام داد.
دسته بندی دیگر، مربوط به نوع مکانیزمی است که در روش ها اتفاق می افتد. برای مثال، الگوریتم ژنتیک بر اساس روش های تکاملی ساخته شده است و الگوریتم مورچگان، زنبور عسل و پرندگان، بر اساس رفتار جمعی موجودات زنده و الهام گرفته از طبیعت هستند. اما در مجموع، کلیه این روشها، الگوریتمهای فرا ابتکاری بوده و برای بهینه سازی مسائل مختلف کاربرد دارند.
فصل اول: کلیات
2-1- تعریف مسئله
توسعه حمل و نقل همگانی به عنوان یکی از شیوه های کاهش عوارض منفی حمل و نقل در شهرها، مورد توجه اکثر کشورها (چه پیشرفته و چه در حال توسعه) است. هر چه سهم حمل و نقل همگانی در جذب سفرهای شهروندان بالاتر باشد، منافع اقتصادی و زیست محیط ی بیشتری عاید شهر میگردد. سیستم اتوبوسرانی بهعنوان معمولترین و جا افتاده ترین سیستم حمل و نقل همگانی در شهرها این ویژگی و مزیت را دارد که در عین ارزان بودن و سهولت در اجرا، توان جابه جایی حجم قابل توجهی از شهروندان در اکثر نقاط و معابر شهری را دارد. بیشک طراحی مناسب شبکه اتوبوسرانی (شامل مسیر خطوط، موقعیت ایستگاه ها و پایانه ها، تعداد ناوگان و…) کمک شایانی به افزایش مطلوبیت این سیستم نموده و سبب افزایش سهم اتوبوس در سفرهای شهروندان میشود.
برای طراحی بهینه شبکه اتوبوسرانی، روشها و الگوریتمهای متعددی مانند شبکه های عصبی، مورچگان، ژنتیک، جستجوی منع و تبرید ارائه شده است که همگی از زیرمجموعه های روش های هیوریستیک و متاهیوریستیک هستند. در این روشها با توجه به حجم وسیع اطلاعات ورودی به شبکه، برای یافتن جواب اصلی با انجام الگوریتم مورد نظر به پاسخهای زیر بهینه مسئله بسنده می شود که مطالعات قبلی نشان داده که این پاسخها تا حد بسیار خوبی قابل اعتماد هستند. در اکثر این الگوریتمها، تابع هدفی تعریف میشود که سعی در کمینه یا بیشینه کردن یک پارامتر دارند. به عنوان مثال برای طراحی بهینه شبکه اتوبوسرانی میتوان از معیارهایی همچون بیشینه کردن سهم حمل و نقل همگانی، کمینه کردن همپوشانی خطوط اتوبوس و… استفاده نمود.
3-1- ضرورت انجام تحقیق
با توجه به اینکه الگوریتم های متاهیوریستیک، در حال توسعه یافتن در حل مسائل مختلف هستند، لازم است که مقایسه ای بین این الگوریتمها انجام شده و کارآیی آنها مشخص گردد که کدام یک از این الگوریتمها، پاسخ بهینه تری را در حل یک مسئله ارائه می دهند. بنابراین در این رساله، سعی بر آن است که نتایج حاصل از طراحی بهینه شبکه اتوبوسرانی به وسیله دو الگوریتم ژنتیک و مورچگان با یکدیگر مقایسه گردد.
کتاب «اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید»(1366) به مجالس ابوسعید ابی الخیر و مباحثی که در این مجالس مطرح می شده است و نحوه سخن گفتن وی و استفاده از آیات و احادیث و اشعار و… اشاره اجمالی کرده است. مرحوم دامادی، در کتاب «ابوسعیدنامه» (1367) در مورد آداب خانقاه ابوسعید و به کار بردن اشعار در مجالس و لحن سخن وی به طور مختصر سخن گفته و پورجوادی، در مقاله ای تحت عنوان «لطائف قرآنی در مجالس سیف الدین باخرزی» (1380) اشاره کوتاهی به مجلس و مجلس گویی صوفیان کرده اند و چند کتاب در مورد مجالس صوفیه نام برده است، ولی هیچ کدام از این منابع به صورت کامل به این موضوع نپرداخته و تاکنون تحلیل کتابهای مجالس صوفیه و بررسی کیفیت برگزاری این مجالس انجام نگرفته است.
ج) کلمات کلیدی (فارسی و انگلیسی)
نثر فارسی، مجلس گویی، ابوسعید ابی الخیر، مولوی، تصوّف.
Persian prose, Preaching, Abu- Sae¢ed-e Abi- al – Khari, Mowlavi, Mysticism.
د) سؤالات پژوهشی
1) مجلس چیست و کیفیت برگزاری مجالس وعظ و گفتگوی صوفیان چگونه بوده است؟
2) زبان خطابه در مجالس صوفیان چه ویژگی هایی داشته است؟
3) چه مباحثی در مجالس صوفیه مطرح و بیان می شده است؟
هـ) روش تحقیق
این تحقیق از نوع بنیادی است و بررسی آن به روش توصیفی- تحلیلی و با شیوه کتابخانه ای انجام می گیرد. برای این منظور ابتدا با عنایت به کتابهای«اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید»، «حالات و سخنان ابوسعید ابی الخیر»، «مجالس سبعه مولانا» و «مناقب العارفین» موضوع مورد نظر بررسی می گردد، سپس با مطالعه کامل منابع مذکور موارد لازم استخراج و آنگاه با دسته بندی این موارد به تحلیل مباحث پرداخته می شود.
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
در آغاز كلمه نبود. انسان بود و اشیای پیرامونش. و انسان خواست كه بشناسد. و برای شناختن نیاز به كلمه داشت؛ به اسم. تا پیش از شناختن اشیا، پیش از ترسیم صور اشیا در ذهن اسم اشیا را بداند. و انسان اسم گذاشت بر اشیا.(1)
اسامی آن چه پیرامون انسان است – و البته آن چه در ذهن و فكر و روح اوست-، كوشش اوست برای شناختن. این اسمها و كلمات، علامات و نشانههایی هستند كه به معانی معینی دلالت میكنند و واضع آن ها انسان است. انسان بر حسب قرارداد و به دل خواه خود، در ابتدا بر اشیای پیرامونش اسم گذاشت و این نشانههای وضعی/ قراردادی شدند نامهای واقعی اشیا. «نشانهها وسایلی مقتصدانه هستند برای بیان معنایی كه یا حاضر است و یا قابل وارسی.»(2) انسان وقتی شیئی را دید، تعریفی از آن شیء بر حسب صورت ظاهر، هویت و كاركرد آن – و اگر آن شیء مفهومی ذهنی یا عقلی بود، تعریفی حاصل از ادراك آن – در ذهنش نقش بست و به منظور آن كه از آن پس برای نامیدن آن شیء همهی معنایی را كه در ذهنش دارد، با تمام حدود و ثغور آن به زبان نیاورد، به نامگذاری آن پرداخت. و از این رو است كه نشانهها «همه وسایلی مقتصدانه» هستند «برای بیان تعریفی طولانی» و «موجب صرفهجویی در اعمال ذهنی».(3)
نام اشیا را –از آن رو كه به معنایی دلالت میكنند – دال، و معنای نهفته در آن را – كه همان صورت ظاهر اشیا و مجموعهی ویژگیهای آن هاست- مدلول میخوانیم. بنا بر تعریفی كه از نامها و نشانهها ذكر شد، دلالت این نشانهها بر معنا دلالتی وضعی و قراردادی است؛ نه مبتنی بر شباهت واقعی میان دال و مدلول. هم چنیناند علامتهای اختصاری یا نشانههایی نظیر علامات راهنمایی و رانندگی.
با وجود قراردادی بودن رابطهی میان دال و مدلول در نشانهها و از آن جهت كه اشیا پیش از وضع این نامها اسم دیگری (در ذهن انسان) نداشتند، مدلول این گونه اسمها معنای حقیقی آن ها محسوب است و انسان به محض شنیدن یا خواندن این اسامی، صور این اشیا را با همهی خصوصیات ظاهری و باطنی كه از آن ها میداند، به ذهن میآورد؛ بدون آن كه ذهن در این فرایند شناختن دچار تكلف و زحمت شود. چرا كه اسمها در حكم علامتهایی هستند كه پس از وضع معنایی ثابت، معین و همه فهم دارند.
اما این اولین و ابتداییترین كوشش انسان است برای نهان كردن معنا در پوشش لفظ و نشانه. كوششی كه به جز صرفهجویی و اقتصاد در اعمال ذهنی و زبانی و سهولت در ایجاد ارتباط با دیگران انگیزهی دیگری مسبب آن نیست. در عین حال این نشانهها در حكم آینههایی هستند كه معنای مورد نظر را به روشنی و وضوح باز میتابانند و این معنا «واقعیتی است حاضر و موجود، یا واقعیتی كه میتواند حضور داشته باشد.(4)»
پوشیدگی و عدم صراحت شیوهها، دلایل و انگیزههای دیگری نیز دارد و منجر به آفرینش شگردها و انواعی چون استعاره، تمثیل، نماد و رمز میشود؛ اصطلاحاتی كه هر یک ، روشی است برای بیان مقصود و با وجود گونهگونی و بعضاً داشتن وجه تمایز با انواع دیگر، گاه به اشتباه به جای یک دیگر به كار میروند. در ادامه به بحث و بررسی پیرامون این اصطلاحات، تعریف هر یك، درجات پوشیدگی معنا در هر كدام، نوع رابطهی دال و مدلول در هر یک و علل و انگیزههای به كار بردن آن ها پرداخته خواهد شد و البته نانوشته پیداست كه مقصود از این تطویل كلام چیزی نیست جز به دست دادن تعریفی نسبتاً جامع و مانع از «تمثیل» و «بیان تمثیلی» كه موضوع اصلی این رساله است.
فصل اول: تمثیل
1- تمثیل در حوزهی بلاغت
تمثیل در لغت به معنای « مثال آوردن، تشبیه كردن، مانند كردن، صورت چیزی را مصور كردن، داستانی یا حدیثی را به عنوان مثال بیان كردن و داستان آوردن»(1) است. با توجه به ریشهی لغوی كلمهی تمثیل – كه شباهت و همانندی را میرساند-و نیز با ی مختصر بر معانیای كه ذكر شد، حوزهی كاربرد این كلمه مشخص میشود. كاربرد فراوان و بسامد زیاد این اصطلاح در حوزهی دانش بلاغت ما را بر آن میدارد كه ابتدا در میان تعدادی از آثار بلاغی به جستوجوی ردپای این اصطلاح بپردازیم و نظر چند تن از صاحب نظران علم بلاغت را در این باره گرد آوریم.
عدهای تحت تأثیر معنای لغوی این اصطلاح، آن را از جنس تشبیه یا حتی برابر با آن میدانند و عدهای دیگر آن را از خانوادهی استعاره و هم نوع آن میشناسند. سكاكی از جمله كسانی است كه تمثیل را نوع خاصی از تشبیه میدانند و برای آن ویژگیهایی را برمیشمارند. او معتقد است تمثیل تشبیهی است كه در آن «وجه شبه صفتی غیرحقیقی باشد و از امور مختلف انتزاع شده باشد.»(2) عبدالقاهر جرجانی تشبیه را به دو قسم دستهبندی میكند: یكی تشبیهی كه آنقدر روشن و واضح است كه نیاز به تأویل و توضیح ندارد. دیگر تشبیهی كه برای یافتن وجه شبه آن، نیاز به توضیح و تأویل باشد. او تشبیه نوع دوم را تمثیل مینامد و مینویسد: «تمثیل در اصل باید تصویر و تمثیل گردد و آن عبارت است از تشبیه منتزع از اموری چند و چیزی است كه جز از رهگذر یک یا چند جمله حاصل نمیشود.»(3) آن گاه نتیجه میگیرد كه «تشبیه، عام و تمثیل، اخص از آن است. پس هر تمثیلی تشبیه است و هر تشبیهی تمثیل نیست.»(4)
انتزاع وجه شبه از دو یا چند چیز، مشخصهای است كه در تعریف سكاكی و جرجانی از تمثیل آمده است. ضمناً هر دو معتقدند كه تمثیل، زیرمجموعهی تشبیه است؛ پس وجود شبه و مشبهبه در ظاهر كلام ضروری است. این مشخصات ذهن را متوجه شیوهای میكند كه در كتب بلاغت متأخر به «تشبیه مركب» معروف است. و آن تشبیه حالتی است به حالت دیگر. تشبیهی كه وجه شبه آن حاصل برهم كنش دو یا چند چیز است:
شكسته دل تر از آن ساغر بلورینم كه در میانهی خارا كنی ز دست رها
(خاقانی)
پیداست كه در این تشبیه، دل شكستگی تنها به ساغر بلورین مانند نشده است؛ بلكه به ساغر بلورینی كه در میان سنگ خارا از دست رها شود. به همین دلیل چنین تشبیهی برای كشف وجه شبه نیازمند مقداری كوشش ذهن و درجهای از تأویل و توضیح است. اما بهتر است این شیوهی بیان را «تشبیه تمثیلی» بنامیم تا از اقسام دیگر تشبیه متمایز شود.
اما صاحب جامع الكبیر دربارهی تمثیل نظر دیگری دارد. ابن اثیر میگوید تمثیل «تشبیه بر سبیل كنایه است بدینگونه كه چون ارادهی اشارت به معنایی كنی، الفاظی به كاربری كه دلالت بر معنایی دیگر داشته باشد. ولی آن الفاظ و آن معانی دلالت برمعنایی داشته باشند كه مقصود توست.»(5) آنگونه كه از تعریف ابن اثیر برمیآید، در تمثیل لفظ مشبه ذكر نمیشود. بلكه تشبیه «برسبیل كنایه» و پوشیده میماند و تنها مشبهبه در كلام ظاهر میشود.
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
توسعه و رشد سریع سرعت كامپیوترها و روش های اجزای محدود در طی سی سال گذشته محدوده و پیچیدگی مسائل سازه ای قابل حل را افزایش داده است. روش اجزای محدود روش تحلیلی را فراهم كرده است كه امكان تحلیل هندسه، شرایط مرزی و بارگذاری دلخواه را به وجود آورده است و قابل اعمال بر سازههای یک بعدی، دو بعدی و سه بعدی میباشد. در كاربرد این روش برای دینامیک سازهها ویژگی غالب روش اجزای محدود آن است كه سیستم پیوسته واقعی را كه از نظر تئوری بینهایت درجة آزادی دارد، با یک سیستم تقریبی چند درجه آزادی جایگزین نماید. هنگامی كه با سازههای مهندسی كار میكنیم غیر معمول نمیباشد كه تعداد درجات آزادی كه در آنالیز باقی میمانند بسیار بزرگ باشد. بنابراین تأكید بسیاری در دینامیک سازه برای توسعة روش های كارآمدی صورت میگیرد كه بتوان پاسخ سیستمهای بزرگ را تحت انواع گوناگون بارگذاری بدست آورد.
هر چند اساس روش های معمول جبر ماتریس تحت تاثیر درجات آزادی قرار نمیگیرند، تلاش محاسباتی و قیمت، به سرعت با افزایش تعداد درجات آزادی افزایش مییابند. بنابراین بسیار مهم است كه قیمت محاسبات در حد معقول نگهداشته شوند تا امكان تحلیل مجدد سازه بوجود آید. هزینه پایین محاسبات كامپیوتری برای یک تحلیل امكان اتخاذ یک سری تصمیمات اساسی در انتخاب و تغییر مدل و بارگذاری را برای مطالعة حساسیت نتایج، بهبود طراحی اولیه و رهنمون شدن به سمت قابلیت اعتماد برآوردها فراهم میآورد. بنابراین، بهینه سازی در روش های عددی و متدهای حل كه باعث كاهش زمان انجام محاسبات برای مسائل بزرگ گردند بسیار مفید خواهند بود.
استفاده از بردارهای ویژه، برای كاهش اندازة سیستمهای سازهای یا ارائه رفتار سازه به وسیلة تعداد كمی از مختصات های عمومی (تعمیم یافته) – در فرمول بندی سنتی – احتیاج به حل بسیار گرانقیمت مقدار ویژه دارد.
یک روش جدید از تحلیل دینامیكی كه نیاز به برآورد دقیق فركانس ارتعاش آزاد و اشكال مدی ندارد توسط ویلسون Wilson یوان (Yuan) و دیكنز (Dickens) (1.17) ارائه شده است.
روش كاهش، بردارهای ریتز وابسته به بار WYD Ritz vectors) كه D, Y, W (حروف اختصاری نویسندگان)( بر مبنای بر هم نهی مستقیم بردارهای ریتز حاصل از توزیع مكانی و بارهای مشخص دینامیكی میباشد. این بردارها در كسری از زمان لازم برای محاسبة اشكال دقیق مدی، توسط یک الگوریتم بازگشتی ساده بدست میآیند. ارزیابیهای اولیه و كاربرد الگوریتم در تحلیل تاریخچه زمانی زلزله نشان داده است كه استفاده از بردارهای ریتز وابسته به بار منجر به نتایج قابل مقایسه یا حتی بهتری نسبت به حل دقیق مقدار ویژه شده است.
در اینجا هدف ما تحقیق در جنبههای عملی كاربرد كامپیوتری بردارهای ریتز وابسته به بار، خصوصیات همگرایی و بسط آن به حالتهای عمومی تر بارگذاری میباشد. به علاوه، استراتژیهای توسعه برای تحلیل دینامیكی سیستمهای غیر خطی ارائه خواهد شد. نیز راهنماییهایی برای توسعه الگوریتمهایی برای ایجاد بردارهای ریتز تهیه شده است.
1-1- اصول اولیه تحلیل دینامیكی
تمام سازه های واقعی هنگام بارگذاری یا اعمال تغییرمكان به صورت دینامیكی رفتار می كنند. نیروهای اینرسی اضافی، با بهره گرفتن از قانون دوم نیوتن، برابر نیرو در شتاب میباشند. اگر نیروها و یا تغییر مكانها بسیار آرام اعمال شوند نیروهای اینرسی قابل صرفنظر كردن می باشند و یک تحلیل استاتیكی قابل انجام است. بنابراین می توان گفت، تحلیل دینامیكی بسط ساده ای از تحلیل استاتیكی میباشد.
بعلاوه تمام سازه های حقیقی بالقوه دارای درجات آزادی نامحدودی می باشند. بنابراین بحرانی ترین قسمت در تحلیل سازه ایجاد مدلی با تعداد درجات آزادی محدود می باشد كه دارای تعدادی اعضای تقریباً بدون جرم و تعدادی گره باشد، كه بتواند رفتار سازه را به طور مناسبی تخمین بزند. جرم سازه را می توان درگره ها متمركز نمود. نیز برای یک سیستم الاستیک خطی خصوصیات سختی اعضاء را می توان باصحت بسیار خوبی تخمین زد- باتوجه به داده های تجربی- هرچند تخمین بارگذاری دینامیكی، اتلاف انرژی و شرایط مرزی می تواند بسیار مشكل باشد.
با در نظر گیری موارد گفته شده برای كاهش خطاهای موجود لازم است تحلیل های دینامیكی متعدد با بهره گرفتن از مدلهای مختلف دینامیكی، بارگذاری و شرایط مرزی به كار گرفته شود و انجام حتی 20 آنالیز كامپیوتری برای طراحی یک سازه جدید و یا برآورد یک سازه موجود ممكن است لازم شود.
با توجه به تعداد زیادی آنالیزهای كامپیوتری كه برای یک تحلیل دینامیكی نمونه لازم است باید در كامپیوترها روش های عددی مناسبی برای محاسبات به كار رود.
روش حل گام به گام
نیز امكان دارد در هر گام زمانی برای رسیدن به تعادل نیاز به تكرار داشته باشیم. از دیدگاه محاسباتی ممكن است حل یک سیستم با چند صد درجة آزادی زمان بسیاری طلب نماید.
بعلاوه ممكن است نیاز داشته باشیم تا میرایی عددی یا مجازی را به دستة زیادی از این راه حلهای افزایشی برای بدست آوردن راه حلی پایدار اضافه كنیم. برای تعدادی از سازه های غیرخطی كه تحت تأ
ثیر حركت زمین قرار گرفته اند، روش های حل عددی افزایشی لازم می باشد.
برای سیستمهای سازه ای بسیار بزرگ تركیبی از برهم نهی مودی و روش های افزایشی می توانند بسیار مؤثر باشند. (برای سیستمهای با تعداد كمی المانهای غیرخطی).
4-1- روش برهم نهی مودی
معمول ترین و مؤثرترین رهیافت برای آنالیز لرزه ای سازه های خطی روش برهمنهیمودی می باشد. پس از آنكه گروهی از بردارهای متعامد برآورد شدند این روش دستة بزرگ معادلات تعادل را به تعداد نسبتاً كمتری از معادلات دیفرانسیل مرتبه دوم تبدیل می كند كه این باعث كاهش قابل توجهی در زمان محاسبات میشود.
نشان داده شده است كه حركات لرزه ای زمین تنها فركانسهای پایین سازه را تحریک می نماید.به صورت معمول حركات زلزله در فواصل زمانی 200 نقطه در ثانیه ثبت می گردند. بنا بر این داده های بارگذاری پایه شامل اطلاعات بالای 50 دور در ثانیه نمی باشند.با توجه به این مطلب صرف نظر از مودها و فركانسهای بالاتر معمولاَ باعث ایجاد خطا نمی شوند.
5-1- تحلیل طیف پاسخ
روش تحلیل برهم نهی مودی اولیه ، كه تنها به سازه های الاستیک خطی محدود می باشد، پاسخ كامل تاریخچة زمانی تغییر شكلهای گره ها و نیروهای اعضا را به علت حركت زمین ویژه ای بدست می دهد. استفاده از این روش دو عیب دارد:
این روش حجم خروجی بالایی ایجاد می كند كه این امر سبب زیاد شدن عملیات طراحی به خصوص هنگامی كه بخواهیم نتایج را برای كنترل طراحی به كار بریم میگردد.
تحلیل باید برای چندین زلزله دیگر هم تكرار شود تا اطمینان حاصل گرد كه تمام مدها تحریک شده اند.
مزایای محاسباتی قابل توجهی در استفاده از تحلیل طیف پاسخ برای پیش بینی تغییر مكانها و نیروهای اعضاء در سیستمهای سازه ای وجود دارد. این روش فقط شامل محاسبة حداكثر مقدار تغییر مكانها و نیروهای اعضاء با بهره گرفتن از طیفی هموار شده است كه میانگین چندین زلزله است، می باشد. سپس لازم است برای بدست آوردن متحملترین مقدار اوج تغییر مكان یا نیرو از روش های CQC ، SRSS و یا CQC3 استفاده گردد.
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
پژوهش:
امروزه بر اثر پیشرفت سریع علوم و تكنولوژی، مفهوم آموزش و پرورش به كلی دگرگون شده و علمای علوم تربیتی معتقدند كه آموزش و پرورش مشتمل بر سه مرحله اساسی، شامل الف) تهیه و تدوین هدفها، ب) آموزش، ج) اندازه گیری و ارزشیابی است (سیف نراقی و نادری، 1374).
ارزشیابی بخش جدائی ناپذیر فرایند آموزش بشمار می رود و نقش آن نظارت بر تغییرات رفتاری دانش آموزان بطور اخص و نظارت بر كارآیی سایر عناصر آموزش و پرورش بطور اعم است (شریفی وكیامنش، 1366).
بنا به گفته سیف (1375)، ضرورت استفاده از آزمونهای پیشرفت دقیق، روا و به دور از ابهام به صورت فزاینده ای احساس می گردد تا بتواند در ارزشیابی دقیق و هدایت یادگیری دانش آموزان مورد استفاده مسئولین آموزش قرار گیرد.
به هر حال، اگر هدف در هر نوع آموزشی موثرتر نمودن آن و آسانتر كردن امر فراگیری برای فراگیران است، مربیان موظفند برنامه آموزش خود را برحسب تواناییها و نیازهای فراگیران تنظیم و تدوین نمایند و از طریق اندازه گیری و ارزشیابیهای گوناگون و مكرر، پیشرفت و مسیر آن را مشخص سازند (سیف نراقی، نادری، 1370).
بنابراین پژوهش حاضر بنا دارد با بررسی میزان ارتباط سوالات پایانی، با اهداف و محتوی كتب درس ضمن كمك به شناخت وضعیت موجود ارزشیابی و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی گامی در جهت اصلاح روش های ارزشیابی بردارد.
بیان مسئله:
كشورهای پیشرفته همزمان با دگرگونی برنامه ها، مواد آموزشی و روش های تدریس، بدنبال تغییر بنیادی نظام امتحانی و سنجش و هماهنگ كردن آن با اهداف آموزشی هستند و بخش بزرگی از وقت و كوشش نظام آموزشی، جهت تدارك ابزار و شیوههای ارزشیابی معتبر، متناسب با نظریه های تعلیم و تربیت صرف گردیده است (خلخالی، 1375).
مطالعات متعدد نشان می دهد كه بیشتر سوالهای معلم ساخته تنها اختصاص به یادآوری اطلاعات بسیار جزئی و خاص دارد، بنابراین سوالاتی كه معلمان بكار میبرند با هدفهای اصلی تدریس، آنان هماهنگ نیست (هومن، 1371).
از طرفی باید در نظر داشت كه ارزشیابی آموزشی در كشور ما، فعالیتی است، نسبتاً ناشناخته كه به تازگی وارد نظام آموزشی گردیده است، به همین دلیل بسیاری از افراد آن را با ارزشیابی معلم، مدیر، دانش آموز یا اندازه گیری و سنجش اشتباه می كنند. در حالی كه هدف ارزشیابی آموزشی نه معلم، نه مدیر، نه شاگرد است بلكه هدف اصلی آن تعیین اثرات برنامه آموزش و دگرگونیهایی كه براثر آموزش در شاگردان بوجود آمده است (هومن، 1375).
با توجه به مواردی كه اشاره شد و اهمیتی كه آزمونها در فرایند آموزش دارند این پژوهش برآن است تا با بررسی میزان ارتباط سوالات آزمون پایینی با اهداف و محتوی كتب درسی، وضعیت آزمونهای معلم ساخته را بطور علمی و روشن توصیف نماید.
اهمیت و ضرورت پژوهش:
آزمونها ابزار كار معلم به منظور ارزشیابی از میزان تحقق هدفهای تدریس به شمار می روند نتایج آنها مستقیماً در رابطه با هدفهای قبل و ملاكی برای پیش بینی حدود موفقیت احتمالی آینده دانش آموزان و راهنمایی تحصیلی و شغلی آنان بكار می رود (شریفی، كیامنش، 1366).
آزمونهای پیشرفت تحصیلی می توانند توجه دانش آموز را به هدفهای آموزشی جلب كنند یا از آنها دور نمایند. دانش آموز را تشویق كنند كه توجه خود را تنها به قسمتهای محدودی از محتوی درس یا همه قسمتهای آن معطوف كنند. این آزمونها میتوانند برای یادگیری سطحی یا فهم و درك (عمیق) اهمیت قائل شوند و به منظور اتخاذ تصمیم های آموزش، اطلاعات قابل اعتماد یا مغرضانه و تحریف شده فراهم نمایند (گرون نوند، ترجمه خسرو مهندسی، 1361).
معلم در جریان آموزش، فراوان مشاهده می كند كه برخی از شاگردان در موارد بخصوصی پیشرفت رضایتبخش ندارند. در اینگونه موارد نیز یک (تست تشخیصی) می تواند معلم را در راه رسیدن به مقصود یاری دهد كه به وسیله آن بتواند به نقاط ضعف شاگرد پی ببرد اشكال اساسی كار را درك و در رفع آن بكوشد. سرانجام یک معلم خوب مایل است بداند ضمن یک دوره تدریس، تا چه حد در نیل به هدفهای آموزشی خویش موفقیت حاصل كرده است، آزمونی كه با دقت تهیه شده و همه هدفهای آموزش را بپوشاند، می تواند اطلاعات وسیع و سودمندی در اختیار معلم قرار دهد (هومن، 1371).
سوابق پژوهش:
قدمت ارزشیابی آموزشی به آن زمان بر می گردد كه برای اولین بار فردی به آموزش دیگری پرداخت ولی اندازه گیری به شیوه رایج كنونی از قریب یكصد سال پیش ضبط شده است ارزشیابی در ابتدا به صورت شفاهی بوده و تا اواسط قرن گذشته تنها روش اندازه گیری بوده است (سیف نراقی، نادری، 1374).
در اوایل قرن نوزدهم آزمونهای نوشتن ارائه گردید كه معلم را قادر می ساخت آموخته های فراگیر را دقیقتر و عینیتر اندازهگیری كند (همان منبع).
بیشتر تاریخچه ها دلالت بر این دارد كه ارزشیابی به عنوان اندازه گیری و یا یک الگوی علمی بررسی، از اوایل قرن بیستم متداول بوده است (هومن، 1375، ص2).
مطالعات متعدد نشان داده است كه بیشتر سوالهای آزمونهای معلم ساخته تنها اختصاص به اطلاعات بسیار جزئی و خاص دارد در حالی كه قسمت اعظم هدفهایی كه به وسیله همان معلمان تنظیم شده مهارتهای اساسی را در برداشته است بنابراین سوالاتی كه معلمان بكار می برند با هدفهای اصلی تدریس آنان هماهنگ نیست (هومن، 1371).
سوالهای پژوهش:
با توجه به موضوع پژوهش، تلاش بر این است كه در این پژوهش به سوالات زیر پاسخ داده شود.
1- آیا سوالات آزمون جغرافی پایه اول راهنمایی دارای روائی محتوایی است؟
2- آیا سوالات آزمون جغرافی پایه دوم راهنمایی دارای روائی محتوایی است؟
3- سوالهای آزمون جغرافی پایه اول راهنمایی تا چه حد براساس هدفهای تربیتی در حیطه شناختی از نظر بلوم تنظیم گردیده است؟
4- سوالهای آزمون جغرافی پایه دوم راهنمایی تا چه حد براساس هدفهای تربیتی در حیطه شناختی از نظر بلوم تنظیم گردیده است؟
5- آیا سوالهای آزمون جغرافی پایه اول راهنمایی از نظر سطح دشواری با سطح دشواری بهینه تفاوت دارد؟
6- آیا سوالهای آزمون جغرافی پایه دوم راهنمایی از نظر سطح دشواری با سطح دشواری بهینه تفاوت دارد؟
7- آیا سوالهای آزمون جغرافی پایه اول راهنمایی از نظر ضریب تشخیص (تمیز) با ضریب تمیز بهینه تفاوت دارد؟
8- آیا سوالهای آزمون جغرافی پایه دوم راهنمایی از نظر ضریب تشخیص (تمیز) با ضریب تمیز بهینه تفاوت دارد؟
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است