:

از اواخر قرن بیستم كم‌تر مقوله‌ای در حوزه علوم اجتماعی وجود داشته است كه به گونه‌ای با موضوع جهانی شدن مربوط نشده باشد. در حوزه اقتصاد و تجارت كه همه مباحث به نوعی به فرایندهای جهانی مربوط می‌شود، در حوزه سیاست كه از رژیم‌های جهانی ـ امنیتی و بسط جهانی حقوق بشر و دموكراسی یا چالش‌های جهانی مانند بنیادگرایی، تروریسم و محیط زیست صحبت می‌شود و در حوزه فرهنگ كه سخن از درهم آمیختگی هویت‌های محلی و جهانی است و همچنین با گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و نیز بسط جهانی هنرها و الگوهای فرهنگی خاص، درك و فهم پدیده‌های فرهنگی پیوند عمیقی با روند جهانی داشته است. از همین رو دیگر كم‌تر متفكر و اندیشمند را می‌توان یافت كه به گونه‌ای سخن از جهانی شدن، حال به اثبات یا نفی، نیاورده باشد. در آغاز قرن بیست و یكم موسسات، مراكز علمی، دانشگاه‌ها و متفكران بی‌شماری دست‌اندر كار بررسی و شناخت ابعاد مختلف جهانی شدن هستند و در بیش‌تر دانشگاه‌های مطرح جهان واحدهای آموزشی مشخصی با عنوان جهانی شدن در برنامه‌های درسی گنجانده شده است و این امر نشان می‌دهد كه این موضوع در حال تبدیل شدن به امری بنیادین در عرصه دانش بشری است. [1]

ما در جهانی به سر می‌بریم كه شاهد تغییرات اساسی و مهم است. جهانی كه در اثر نظام‌های پیچیده مالی و تحولات انقلابی فن‌آوری اطلاع رسانی در حال تبدیل به یک بازار عظیم جهانی است. پدیده جهانی شدن درحال ایجاد الگوهای جدیدی از تعامل بین مردم و دولت‌هاست كه نوید شكوفایی فرصتهای بی‌سابقه‌ای برای پیشرفت جدی در قالب آزادی‌های بیش‌تر می‌دهد و در عین حال خطر پیچیده‌‌تر شدن بسیاری از چالش‌های موجود در جامعه بین‌الملل را- ضمن عمیق‌‌تر كردن مشكلات اقتصادی آنان كه از همه آسیب پذیرتر هستند- به دنبال دارد. در این صحنه خطیر، حقوق بشر كه رسماً‌ توسط سازمان ملل متحد به عنوان اولویت اساسی بین‌المللی از طریق اعلامیه جهانی حقوق بشر تعیین گردیده، اهمیت خاصی به عنوان مجموعه‌ای از هنجارها و معیارهای پذیرفته شده جهانی بدست آورده كه به طور روزافزونی همه جنبه‌های روابط ما را به عنوان فرد و نیز اعضای تشكیل دهنده گروه‌ها در داخل جوامع و بین ملت‌ها شكل می‌دهد. حقوق بشر، خواه مربوط به امور مدنی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و یا امور اجتماعی باشد، غیرقابل تجزیه و به یكدیگر وابسته است. همان‌گونه كه تاریخ خونین این قرن به ما آموخته، فقدان حقوق بشر امری فرا‌تر از انكار حیثیت بشری است و ریشه در فقر و خشونت سیاسی دارد كه گریبان‌گیر جهان ماست.

این دیدگاه فراگیر از حقوق بشر همان معیاری است كه سازمان ملل متحد در قالب مأموریت جهانی خود برای دستیابی به صلح و توسعه پایدار به دنبال آن است. سازمان ملل متحد از بدو تأسیس، عامل شتاب دهنده عمده‌ای در سطح جهانی برای ترویج و حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی بوده است. می‌توان اذعان داشت كه طی نیم قرن گذشته دستاوردهای چشم‌گیری در اثر فعالیت‌های مربوط به حقوق بشر حاصل شده است. طیف وسیعی از مواد نقض و گروه‌های آسیب‌پذیر، زیر چتر حمایتی قوانین و معیارهای حقوق بشری قرار گرفته‌اند. اكنون دیگر آپارتاید به تاریخ سپرده شده است. فراگرد استعمارزدائی تقریباً پایان یافته و آگاهی جهانی از ضرورت اتخاذ تصمیمات به صورت دموكراتیك، كشورداری مطلوب و احترام به حكومت قانون، در حال حاضر بیش از هر زمان دیگر است. تصمیم متخذه در ماه ژوئن 1998 جهت ایجاد دیوان كیفری بین‌المللی بصورت دائمی یک قدم بزرگ در راه مبارزه با كشتار گروهی، جنایت جنگی و جنایات علیه بشریت است كه همه آن‌ ها در شمار زیانبارترین و وحشیانه‌ترین جرائم حقوق بشری در تاریخ بشریت محسوب می‌گردند.[2]

تمامی شواهد بالا نشان از آن دارد كه سازمان ملل متحد در جهت جهانی شدن بشر حركت كرده ولی با نهایت تأسف باید قبول نمود كه چالش‌های سهمگینی پیش روی جهانی شدن حقوق بشر قرار دارند و تضمین حقوق بشر برای همه مردم همچنان یک چالش سهمگین محسوب می‌گردد. در این راستا موانع بسیاری وجود دارند كه اجرای سریع و مؤثر حقوق بشر را دچار مشكل ساخته است.

میلیاردها نفر از مردم جهان همچنان در فقر شدید به سر می‌برند و شكاف موجود بین كشورهای ثروتمند و فقیر به طور مداوم در حال گسترش است. كشمكش‌های خشونت آمیزی كه به طور روز افزون ماهیت قومی پیدا كرده‌اند، با شدت بیش‌تری رخ می‌دهند و موجب نابودی جوامع و بی‌خانمان شدن میلیون‌ها نفر گشته‌اند. افراط‌گرائی سیاسی و تروریسم همچنان تعداد بی‌شماری از مردم غیرنظامی بیگانه را هدف قرار می‌دهد. بیكاری، تبعیض، انزوای اجتماعی گریبان‌گیر همه جوامع است و گرچه جهانی شدن

باعث شده كه جهانیان به یكدیگرنزدیك‌تر شوند ولی در عین حال عناصر ضدجامعه مدنی را نیز مشمول منافعی نموده كه افزایش فساد، جرائم سازمان یافته و قاچاق فراملیتی مواد مخدر، اسلحه، مواد سمی و حتی قاچاق انسان‌ها و به خصوص زنان برای بهره‌كشی جنسی، جلوه‌های آن‌ هاست. در چنین شرایطی چگونه می‌توان از جهانی شدن حقوق بشر صحبتی به میان آورد؟

فرد در عصر جهانی شدن، نیاز به حمایتی مؤثر در برابر سوء استفاده از قدرت در هر شكل و هر مكان دارد و این مهم در این زمان تنها از عهده اشكال نوین همبستگی سازمان یافته بین‌المللی كه با حفظ پویایی خود در حال تحول و تكامل است، برخواهد آمد.

تقویت و احیای سازمان ملل متحد كه در سال‌های اخیر به صورت یک اولویت درآمده است تا حدود زیادی در گرو موفقیت این سازمان در برخورد با این چالش‌ها از قدیمی گرفته تا جدید- و نه صرفاً در تئوری و بلكه در عمل- برای رونق بخشیدن به حقوق بشر است. برنامه فعلی سازمان ملل متحد برای حقوق بشر، راه دشوار و در عین حال موفقیت آمیزی را با وجود دلسردی‌های مكرر در مقابل چالش‌های متعدد طی كرده است.

سازمان ملل متحد فعالیت‌های خود را بر پایه این اصل استوار نموده كه حقوق بشر حالت جهانشمول و غیرقابل تجزیه‌ای دارد. عملاً این بدان معناست كه همه حقوق و آزادی‌ها- حقوق اقتصادی و نیز آزادیهای سیاسی و مدنی- با هم مرتبط و وابسته هستند و بایستی به صورت برابر ارتقاء یابند و حفظ شوند. چنانچه تعدادی از این حقوق به قیمت از دست رفتن برخی دیگر ارتقاء داده شوند، آنگاه همه حقوق مزبور زیر سوال قرار می‌گیرند. به همین دلیل، سازمان ملل متحد همواره در پی رویكردی متوازن و جامع نسبت به ارتقاء مؤثر همه حقوق بشر، منجمله حق توسعه بوده است.

ما در معرض تحولات گوناگون جهانی شدن از جمله ظهور صنایع جهانی ارتباطات، رشد شركتهای چندملیتی، تاثیر بازارهای مالی جهانی، گرم شدن سیاره زمین و اقدامات بین‌المللی مربوط به حقوق بشر قرار گرفته‌ایم. عوامل فوق به ایده جامعه جهانی اهمیت خاصی بخشیده است. بشر امروز می‌داند كه محدودیت‌های جغرافیایی هر روز كم‌تر شده و جهان به یک مكان واحد تبدیل می‌شود.

حقوق بشر به رغم بیش از نیم قرن تلاش بین‌المللی در زمینه وضع قواعد و هنجارها و تأسیس نهادها و سازوكارهای اجرایی همچنان با چالش‌های بزرگی رو به رو است و آن چه كه می‌توان به عنوان انگیزه نگارنده این رساله مطرح كرد، اهمیت رو به رشد و روز افزون مفهوم حقوق بشر می‌باشد كه با توجه به ماهیت انعطاف‌پذیر این واژه و تعابیر و تفاسیر گوناگونی كه كشورها با توجه به طرز تلقی خود از حقوق بشر دارند- كه این تلقی برخاسته از تاریخ، فرهنگ و سیاست كشورها می‌باشد- متفاوت است و التفات به نقش سازمان ملل متحد در جهت جهانی كردن حقوق بشر و همچنین بررسی مهم‌‌ترین موانع و چالش‌هایی كه در راه جهانی شدن حقوق بشر را سد كرده‌اند. در ارتباط با ماهیت این تحقیق بایستی گفت كه حقوق بشر از لحاظ تئوریك، جهانی است و در این رابطه مانعی وجود ندارد و در حقیقت هدف بنده از پیگیری این تحقیق بررسی موانع حقوقی جهانی شدن حقوق بشر در مرحله اجرای آن می‌باشد.

بیان مسأله

جهانی شدن باعث افزایش شمار پیوندها و ارتباطات متقابلی كه فراتر از دولت‌هاست می‌شود و نظام جدید جهانی را به عنوان یک واحد عظیم و قدرتمند متشكل از ثروت، قدرت و دانایی خلق می‌كند. دهكده جهانی، بهتر از هر اصطلاح دیگری مبین این مفهوم است، دهكده‌ای كه هم عنصر كوچك شدن جهان اقتصاد و فرهنگ را به لحاظ سهولت و سرعت ارتباطات نشان می‌دهد و هم عنصر آگاهی و اطلاعات را به لحاظ نزدیكی و عدم بعد زمان و مكان به نمایش می‌گذارد. جهانی شدن تمام مرزها را درمی‌نوردد و ما را وادار به تغییر یا تعدیل رویه‌های سیاسی می‌كند. به همین دلیل امروزه بیش از هر زمانی سخن از مرگ دولت‌ها به میان می‌آید و قدرت تصمیم‌گیری را فراتر از مرزهای ملی قرار می‌دهد.

در زندگی بین‌المللی كنونی، بسیاری از مسائل جهانی شده و موضوعات زیادی با خروج از شمول مسائل داخلی، جزء مسائل بین‌المللی یا از جمله مسائل مورد علاقه جهانی گردیده‌اند. از جمله این مسائل جهانی شده، موضوع حقوق بشر است.

:

افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به عملکرد گیاهان­زراعی به منظور تأمین مواد­غذایی از­جمله برنامه ­های وسیع و دامنه­داری است که پژوهشگران را برآن داشته که در این زمینه پژوهش­های جدیدی را دنبال نمایند این بدان­معنی است که تولید غذا باید دائماً افزایش یابد به طوری که از کمبود­های غذایی در بسیاری از نقاط جهان جلوگیری شود (زار عیان، 1380).

بخش عمده­ی مساحت ایران از نظر اقلیمی جزء مناطق خشک ونیمه­خشک محسوب می­گردد. از خصوصیات این مناطق تبخیر زیاد و نزولات اندک و پراکنده است. رشد و نمو گیاهان تحت­تأثیر عوامل محیطی می­باشد، چنانچه میزان عواملی چون حرارت، رطوبت و …. در محیط نا­مناسب باشد سبب ایجاد فشار یا تنش در گیاه و اجزای آن می­ شود (سرمدنیا و کوچکی، 1369).

از طرفی خشکی از مهم­ترین عوامل محدود­کننده­ رشد گیاهان در سراسر جهان و شایع­ترین تنش محیطی است که تقریباً تولید 25 درصد اراضی جهان را محدود ساخته­است(حبیبی و همکاران، 1372). با توجه به وجود این بحران مناطق خشک، انتخاب گیاهان سازگار به این شرایط از اهمیت ویژه­ای برخوردار­است که لازمه­ی آن کاشت گیاهان مقاوم به خشکی و نیاز آبی کم می­باشد (حبیبی و همکاران، 1372).

گیاهان روغنی از نظر تامین انرژی مورد نیاز انسان و دام، از جایگاه ویژه­ای در بین محصولات زراعی برخوردارند و یکی از با ارزش­ترین محصولات بخش کشاورزی محسوب می­شوند. از این رو، کاشت دانه­ های روغنی از گذشته­های دور بخش مهمی از کشاورزی کشور­های شرقی را تشکیل داده و برخی از آن­ها جزو اقلام صادراتی عمده­ی این کشور­ها محسوب می­شوند )وایس، 1370).

با توجه به تنوع آب و هوایی در ایران امکان کشت بسیاری از دانه­ های روغنی با کیفیت خوب و ارزش اقتصادی بالا وجود­دارد که یکی از این گیاهان گلرنگ می­باشد (ناصری و همکاران، 1389.، فیروزه و همکاران، 1385). متوسط عملکرد گلرنگ در ایران حدود 700 کیلوگرم در هکتار می­باشد، که نزدیک به متوسط جهانی است (فروزان، 1378).

از طر فی با توجه به اهمیت زیادی که اسید­های چرب غیر­اشباع در کیفیت تغذیه‌ای روغن دارند، روغن گلرنگ با بیش از 80 درصد اسید­چرب غیر­اشباع بسیار مورد توجه قرار گرفته است (Zhu et al., 2003; Isah et al., 2007; Sato et al., 2005). همچنین، بومی بودن کلیه ارقام آن و داشتن روغن 36 درصد در دانه از ویژگی­های منحصر به فرد این روغن است (آلیاری و شکاری، 1379).

گیاهان دارویی از ارزش و اهمیت خاصی در تأمین بهداشت و سلامتی جوامع هم به لحاظ درمان و هم پیشگیری از بیماریها برخوردار بوده و هستند (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، 1388).

. این بخش از منابع طبیعی قدمتی همپای بشر داشته و یکی از مهمترین منابع تأمین غذایی و دارویی بشر در طول نسلها بوده اند. (از نقطه نظر تاریخی، گیاهان اهمیت فراوانی در توسعه جوامع داشته اند و تحقیقات وسیعی برای یافتن فرآورده ها و مواد طبیعی دارویی گیاهی در طول تاریخ انجام شده است اما نکته حائز اهمیت اینجاست که تنها کمتر از 10 درصد از مجموع 250000 گونه گیاهی جهان برای بیش از زیست شناختی، شناسایی و مورد استفاده قرار گرفته اند.) (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، 1388). گرایش عمومی جامعه به استفاده از داروها و درمانهای گیاهی و به طور کلی فرآورده های طبیعی به ویژه در طی سالهای اخیر رو به افزایش بوده و مهمترین علل آن، اثبات مخرب و جانبی داروهای شیمیایی از یک طرف و ایجاد آلودگیهای زیست محیطی که کره زمین را تهدید می­ کند از سوی دیگر بوده است (ابراهیم­پور و عیدی­زاده، 1388). سرزمین پهناور ایران به دلیل دارا بودن اقلیم­های گوناگون و با اختلاف درجه حرارت بیش از 50 درجه سانتی ­گراد و دارا بودن سرزمین­های ساحلی ،کوهستانی و کویری و با برخورداری از حداقل 300 روز آفتابی در سال با مقایسه با اکثر سرزمین­های جهان مانند قاره اروپا با درجه حرارت و شرایط اقلیمی یکسان و مه­آلود بودن اکثر ماه­های سال به عنوان یکی از بزرگ­ترین گنجینه­های گیاهان­داروئی و معطر دنیاست (جوادی­زاده و پویان، 1389).

تولید و زراعت گیاهان­داروئی یکی از شاخه­های مهم کشاورزی محسوب می­ شود و از جهاتی در ایران اهمیت خاصی داشته، زیرا برخی از گیاهان­داروئی خودرو بوده و قادر نیستند به تنهایی نیاز بازار را تأمین ­کنند چرا که دسترسی به این گیاهان مشکل بوده و از طرفی کشت و کار آن­ها دارای معضلاتی است (جوادی­زاده و پویان، 1389). طبق برآوردها در حال حاضر 750 هزار گیاه گل­دار یا دانه­دار در زمین یافت می­ شود و تا کنون 300 هزار گیاه در جهان شناسایی شده ­اند (اسعدی، 1390). .

قاره آمریکا با دارا بودن 138 هزار گونه گیاهی از جمله منابع غنی گیاهان در جهان است و این در حالی است که قاره آسیا دارای 123هزار گونه گیاهی است. در ایران نیز گیاهان دارویی متنوعی وجود دارد که به اعتقاد بسیاری از پزشکان و کارشناسان علوم گیاهی می­توان از آن­ها در چرخه­ی درمان استفاده كرد (اسعدی، 1390).

سال 1381، با توجه به ﺗﻌﺪاد ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی داروﻳﻲ و ﻣﻌﻄﺮی ﻛﻪ در اﻳﺮان ﻛﺸﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، ﺣﺪود 56 ﮔﻮﻧﻪ می­باشد. ﻧﺴﺒﺖ ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ و ﻣﻌﻄﺮ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻛﻞ زﻳﺮ­ﻛﺸﺖ در اﻳﺮان، 87 درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ (کوچکی و همکاران، 1383).

در ﺣﺪود 44/6 درﺻﺪ از اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوﮔﻮنه زﻋﻔﺮان و زﻳﺮه ﺳﺒﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺨﺶ ﻋﻤﺪه دﻳﮕﺮ آن ﻧﻴﺰ ﻛﻪ در ﺣﺪود 43/5 درﺻﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻛﺸﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎی داروﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮره، اﺧﺘﺼﺎص ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻟﺬا ﻛﻤﺘﺮ از 12 درﺻﺪ از ﺳﻄﺢ زﻳﺮ ﻛﺸﺖ ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ و ﻣﻌﻄﺮ در اﻳﺮان، ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر داروﻳﻲ، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ، مرتبط می­باشد (کوچکی و همکاران، 1383).

ای جهت ورود به بحث مدلسازی و جهت شناخت عوامل موثر بر فرایند‌ها و پیش ­بینی تغییرات ناشی از فرایند استفاده می­گردد (پورفلاح و همکاران، 1391). هدف از پژوهش حاضر بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی، پارامترهای سینتیک اکسایش روغن حاصل از دانه خرفه[4] به عنوان یک روغن گیاهی جدید و همچنین اثر عصاره متانولی-آبی آن بر پایداری حرارتی و اکسایشی روغن سویا در مقایسه با آنتی­اکسیدان سنتزی BHT می­باشد.

. خرفه

خرفه دارای تاریخچه طولانی برای مصرف بشر، خوراک دام و مصرف داروئی می­باشد (لیو و همکاران، 2000). خرفه یکی از اعضای خانواده پورتولاسه[1] می­باشد که شامل بیش از 120 نوع گونه گیاهی آب­دار و بوته­ای است (رینالدی و همکاران، 2010). در متون مصری زمان فرعون نیز نام خرفه به عنوان یک گیاه داروئی ذکر شده بود (دخیل و همکاران، 2011). دو نوع گیاه خرفه وجود دارد: یک نوع از آن به صورت خودرو و با شاخه­های منشعب رشد می­ کند و دیگری به صورت یک گیاه کشاورزی کشت می­ شود (صفدری و کاظمی تبار، 2009). خرفه در یونان، لبنان و دیگر کشورهای مدیترانه­ای به صورت سبزی در سوپ و سالاد مصرف می­شده است (ازکو و همکاران، 1999). خرفه به عنوان هشتمین گیاه خوراکی رایج جهان معرفی شده است. این گیاه بومی هند و آسیای میانه است اما در آمریکا، اروپا، استرالیا و چین نیز رشد می­ کند(مورئو و همکاران، 2009). در ایران نیز خرفه تقریباً درتمام نقاط به خصوص نواحی­گیلان، مازندران، تهران و اطراف آن پراکندگی دارد و در مناطق جنوبی ایران به عنوان سبزی خوردن کاشته می­ شود (میلادی گرجی و همکاران، 1385). سازمان بهداشت جهانی[2] خرفه را به عنوان یکی از پرمصرف­ترین گیاهان داروئی معرفی کرده است و اصطلاح اکسیر جهانی به آن نسبت داده شده است(دمیربان و همکاران، 2010).

2-1-1. گیاه­شناسی

خرفه گیاهی سبز یک­ساله با ساقه­ی آب­دار خوراکی، برگ­هایی متقابل و گل­هایی کوچک به رنگ زرد می­باشد. برگ­ها فرم قاشقی دارند، دارای طول 1 تا 5 سانتی­متر و عرض 5/0 تا 2 سانتی­متر هستند در حالی­که ساقه­ها استوانه­ای شکل بوده و 30 سانتی­متر طول و 3 میلی­متر قطر دارند (الیویرا و همکاران، 2009؛ میلادی گرجی و همکاران، 1385). بذرها در غلاف­های کوچک به وجود می­آیند که رنگ آن­ها قهوه­ای متمایل به زرد است. نژادهای وحشی آن عموماً ساقه­های گسترده بر سطح زمین داشته ولی نژاد پرورش یافته آن ساقه­ای ضخیم، گوشت­دار، به وضع قائم و با ارتفاع 10 تا 30 سانتی­متر دارد. نژادهای وحشی آن در حاشیه­ دریاچه­ها، اراضی شن­زار و نواحی سایه­دار یافت می­شوند. با این­که منشاء اصلی آن نواحی خاور نزدیک ذکر گردیده اما امروزه تقریباً در اکثر نواحی کره­ی زمین مشاهده می­گردند. خرفه در ایران در مناطق مختلفی از قبیل گرگان، لاهیجان، کردستان، اصفهان، لرستان، بلوچستان، اراک، قزوین، کاشان، بندر انزلی و بسیاری از نقاط دیگر ایران پرورش می­یابد (صفدری و کاظمی­تبار، 2009). این گیاه دارای رشد سریع و سازگاری بالاست و مقدار زیادی دانه تولید می­ کند (لیو و همکاران، 2000). بذرهای آن در فروردین تا اردیبهشت ماه جوانه زده و در تیر تا شهریورماه گل می­دهد و از جمله گیاهانی است که در همان سال به طریق رویشی نیز زیاد شده و گسترش می­یابد (پورطوسی و همکاران، 1387). خرفه تا حد زیادی به خاک­های شور مقاوم است و می ­تواند تولید قابل توجهی در شرایط تنش شوری داشته باشد (رحیمی و کافی، 1389).

2-1-2. ساختار شیمیایی خرفه

دانه­ی خرفه حاوی 4/17 درصد روغن و بتاسیتواسترول می­باشد. خرفه به عنوان یک نوع غذا و گیاه داروئی به دلیل وجود مواد مغذی فراوان از جمله: پروتئین، کربوهیدرات، کلسیم، پتاسیم، روی و سدیم هزاران سال است که در چین مصرف می­ شود (کوتب و همکاران، 2011).

در بین ترکیبات مؤثر خرفه روغن­های فرار، یکی از مهم­ترین ترکیبات در این گیاه می­باشند.    روغن­های فرار ترکیباتی هستند که از گیاهان مشتق شده ­اند و به صورت فرار یا تبخیر شده درطبیعت وجود دارند. روغن­های فرار در گیاهان معمولاً حاوی ترپنوئید یا گروه اسیدی و ترکیبات معطر هستند. برگ­های خرفه آب­دار بوده و حاوی نمک­های مختلف، پروتئین و کربوهیدرات هستند. بیشترین مقدار پروتئین و کربوهیدرات مربوط به زمان رسیدگی دانه می­باشد. برگ­ها همچنین حاوی کاروتن، اسیدآسکوربیک، اسید نیکوتنیک و توکوفرول می­باشند (دمیربان و همکاران، 2010). گلوتاتیون که به مقدار زیاد در گوشت تازه و به مقدار کم در میوه و سبزی یافت می­ شود در خرفه نیز وجود دارد (لیم و همکاران، 2006). خرفه منبعی عالی از آلفا­توکوفرول، اسیدآسکوربیک و بتاکاروتن است که عامل توانایی آن در مهار رادیکال آزاد می­باشند (رینالدی و همکاران، 2011). آب، پکتین، پروتئین، کربوهیدرات، اسیدهای چرب به ویژه اسیدهای چرب غیراشباع امگا­سه، مواد آنتی­اکسیدانی و عناصر معدنی از جمله ترکیبات دیگر موجود در خرفه هستند (اسدی و همکاران،1385). همچنین گزارش­هایی مبنی بر وجود آلکالوئیدها، کومارین، فلاوونوئیدها، پلی­ساکاریدها، گلیکوزیدها و آنتراکوئینون گلیکوزیدها در خرفه موجود می­باشد. دانه خرفه مؤثرتر از خود گیاه است و منبعی خوب برای استفاده به عنوان ماده غذایی می­باشد (کوتب و همکاران، 2011).

خرفه منبع خوبی از مواد معدنی، ویتامین C، E و کاروتنوئید نیز می­باشد. اخیراً گزارش شده برگ، ساقه و جوانه خرفه به ترتیب حاوی 235، 56 و 91 میلی­گرم اگزالات در 100 گرم می­باشند (مورئو و همکاران، 2009). خرفه به عنوان یک سبزی برگی پذیرفته شده است و ممکن است علت محدودیت استفاده از آن میزان بالای اسید اگزالیک آن باشد (رینالدی و همکاران، 2010). کابریرا و همکاران (2009) ساختار شیمیایی برگ خرفه را مورد بررسی قرار دادند که نتایج آن در جدول 2-1 آورده شده است.

در وضعیت كنونی دنیا، تولید و توزیع مواد غذایی نه تنها از جنبه اقتصادی بلكه از جنبه سیاسی اهمیت فراوان پیدا كرده­است، چون از طرفی معمولاً كشورهای تولید­كننده، مواد غذایی را به عنوان سلاحی علیه ملتهای نیازمند استفاده می­كنند و از طرف دیگر اقتدار نظام­ها از نظر موقعیت به صورت عمده بر موفقیت آنها در رابطه با كشاورزی و تولید مواد غذایی مورد نیازشان بستگی دارد. به هر صورت نگهداری مواد غذایی به اندازه تولید آنها اهمیت دارد واگر بدین مهم دقت نشود چه بسا تمامی هویت یک برنامه توسعه كشاورزی بی­اهمیت و بی­ارزش شود. نگهداری موادغذایی مجموعه پیچیده­ای از تازگی، خصوصیات غذایی و زمان تحولات بیولوژیكی را در بر می­گیرد (صداقت،1384).به منظور جلوگیری از ضایعات، نگهداری وعرضه و بسته­بندی نمودن مناسب مواد غذایی اهمیت بسزایی دارد. از ویژگی­های مطلوب برای هر بسته­بندی، بازیافت آسان آن و ایجاد كمترین خسارت به محیط زیست است.هر ساله بالغ بر چند میلیون تن ضایعات پلاستیكی از جمله كیسه­ها، پاكت های پلاستیكی و مواد بسته بندی وارد محیط زیست گردیده و به علت عدم بازگشت به چرخه زیست محیطی باعث ایجاد مشكلات فراوان برای محیط زیست می­شوند. تولید فیلم­های تجزیه­پذیر طبیعی و جایگزین نمودن آنها به جای پلاستیك­های سنتزی راه حلی برای به حداقل رساندن آثار نامطلوب و زیان­آور زباله­های حاصل از مواد سنتزی است (دارائی و همكاران، 1388).

امروزه با توسعه صنایع غذایی و افزایش نیاز به مواد بسته بندی مناسب، تهیه فیلم های خوراكی برای حفظ مواد غذایی بسیار مورد توجه می باشند زیرا این فیلم­ها از طریق محدود كردن نفوذ گازهای اكسیژن و دی اكسید كربن (بویژه در مورد میوه­ ها و سبزی­ها) و كاهش مهاجرت رطوبت (در مورد غذاهای خشك و نیمه خشك)، كیفیت محصولات غذایی را حفظ می كنند، پایداری و ماندگاری آن­ها را افزایش می­ دهند و در كنترل آلودگی و رشد میكروبی و حفظ خاصیت چشایی بسیار مهم هستند (Robertson, 2006; Druchta &Johnston, 1997; Fishman, 1997). فیلم های خوراكی لایه نازكی از مواد طبیعی هستند كه سطح مواد غذایی را در بر می گیرند، بصورت محافظ عمل می­كنند و از بروز تغییرات نامطلوب در عطر و طعم، بافت و خواص ظاهری مواد غذایی جلوگیری می كنند (Turhan & Sahbas, 2003).اهمیت اقتصادی این فیلم­ها در این است كه صنعت­گران را قادر می سازد كه ضایعات كارخانه­های صنعتی را به فرآورده ­های قابل استفاده و با ارزش افزوده بالا تبدیل نماید (صادق زاده وهمكاران، 1384). تولید فیلم­های تجزیه­پذیرعلاوه بر رفع مشكلات زیست محیطی باعث تسهیل شرایط نگهداری،كاهش هزینه­ها،افزایش زمان ماندگاری، كاهش شدت فرایندهای حرارتی درتولید فرآورده ­های غذایی و در نتیجه كاهش صدمات واز بین رفتن مواد مغذی آنها و در نهایت ارتقاء سطح ایمنی و سلامت مصرف كنندگان می­ شود (آخوندزاده و همكاران، 1384).

به دلیل اینكه فیلم­ها و پوشش ­های خوراكی نوعی بسته­بندی هستند و جزئی از تركیبات مواد غذایی محسوب می شوند باید از نظر خوراكی ایمن و مطمئن باشند، بدون طعم و عاری از مواد سمی بوده و ویژگی­های مكانیكی لازم برای حمل و نقل فرآورده ­های غذایی را داشته باشند (Krochta & Mulder-Johnston, 1997; Fishman,1997). اگر چه تاكنون امكان جایگزینی كامل مواد پلاستیكی با بیوپلیمرها و مواد بسته­بندی زیست­تجزیه­پذیر وجود نداشته اما استفاده از آنها به تنهایی و یا به صورت تركیبی با مواد پلاستیكی، كه باعث افزایش تخریب­پذیری پلاستیک نیز می شود، دغدغه­های مربوط به از بین رفتن محیط زیست و منابع طبیعی به سبب افزایش روزافزون آلودگی ناشی از مواد بسته بندی تخریب ناپذیر را در بین جوامع كاهش خواهد داد. در سال­های اخیر، تولید كنندگان مواد غذایی توجه زیادی به استفاده از نگهدارنده­های طبیعی از جمله گیاهی به جای شیمیایی در محصولات خود نموده ­اند. این امر از یک طرف به علت تمایل زیاد مصرف كنندگان به استفاده از موادغذایی فرآوری شده بدون نگهدارنده و یا حدالمقدور با نگهدارنده­های طبیعی و از طرف دیگر توجه هر چه بیشتر مسئولان و متولیان بهداشتی به این منظور می باشد. به منظور كنترل میكروارگانیسم­های نامطلوب در سطح مواد غذایی، مواد ضد­میكروبی می‌توانند در داخل پلیمرهای بسته­بندی به كار گرفته شوند. استفاده از عصاره‌های گیاهی در تركیب مواد بسته­بندی نیز نوعی بسته­بندی ضدمیكروبی می­باشد (جوانمرد وهمكاران ، 1388؛ آخوندزاده و همكاران، 1384).

1-2- اهداف

1-2-1- هدف اصلی

هدف اصلی از انجام این تحقیق، امکان تولید فیلم ضد­میکروبی از جنس نشاسته ساگو محتوی عصاره آویشن، به منظور بازدارندگی از رشد باکتری استافیلوکوکوس و بیماریزای اشرشیاکلی می­باشد.

1-2-2- هدف اختصاصی

هدف از انجام این تحقیق تولید فیلم خوراکی بر پایه نشاسته ساگو محتوی عصاره آویشن بود و خواص مکانیکی (مقاومت کششی، ازدیاد طول، مدول­الاستیکی) و فیزیکوشیمیایی (نفوذ پذیری نسبت به بخار آب و اکسیژن، جذب آب، حلالیت، رنگ، UV و FTIR) و ضدمیکروبی فیلم­های تولید­شده مورد ارزیابی قرارگرفت.

1-3- پرسش اصلی تحقیق

آیا افزودن عصاره آویشن بر خواص ضدمیکروبی فیلم خوراکی نشاسته ساگو تاثیر دارد؟

الف) بیان مسئله

داوری یکی از ریشه دارترین شیوه‌های حل و فصل دعاوی و اختلافات در میان عامه مردم است و از نهادهای بسیار دیرینه در ایران باستان و عربستان قبل از اسلام به شمار می‌آید. این نهاد یکی از احکام امضایی شرع مقدس است. با توجه به ارزش روز افزون داوری، آشنایی با این نهاد اهمیت ویژه‌ای دارد. در کشور ما با وجود تصویب مقرررات مربوط به داوری در قانون آیین دادرسی مدنی مصوب سال 1379 و همچنین اصلاحات بعدی در سال 1381، که باب هفتم آن اختصاص به مقررات داوری دارد طی مواد 404 الی 501 به آن اشاره شده، در مقایسه با کشورهای پیشرفته به لحاظ استقبال مردم کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

در هر حال در کنار این قانون در ایران، قانون برجسته دیگر ی وجود دارد که به قواعد و مقررات داوری و به دعاوی خاص تجاری بین المللی اختصاص دارد و آن قانون داوری تجاری بین المللی مصوب سال 1376 می‌ باشد. این دو قانون که در حقیقت قواعد داوری داخلی ایران را تشکیل می‌دهند، دو سیستم داوری مستقل، جامع و کامل را می‌سازند و قواعد مختص شناسایی و اجرای رأی داوری را هم دارا هستند.

داوری در مفهوم حقوقی عبارت از این است که اصحاب دعوا به میل واراده خود موافقت کنند که به جای آن‌که دعاوی آن‌ ها در مراجع دادگستری رسیدگی شود توسط افراد مورد اعتماد آن‌ ها صورت گیرد. مقصود از داوری، حل و فصل دعاوی بر طبق همان اصولی است که قضات در تصمیم گیری رعایت می‌کنند. قانون گذار انتخاب داور را از سه طریق پیش بینی نموده است. گاه ممکن است داور از طریق اصحاب دعوا و گاهی توسط شخص ثالث ویا از طریق دادگاه تعیین شود.

از طرفی داور باید دارای شرایط ثبوتی و سلبی برای انجام وظیفه داوری برخوردار باشد. به موجب ماده 454 قانون آیین دادرسی مدنی کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا را دارند می‌توانند با تراضی یکدیگر منازعه و اختلافات خود را اعم از اینکه در دادگاه‌ها مطرح شده یا نشده باشد و در صورت طرح در هر مرحله از رسیدگی باشد، به داوری یک یا چند نفر ارجاع دهد. بعد از ارجاع امر داور یا داوران در محدوده مقررات داوری و موافقت نامه داوری به رسیدگی می‌پردازند. رأی داور همانند رأی دادگاه باید موجه و مدلل بوده و مخالف قوانین موجد حق نباشد. چنانچه رأی داور غیر موجه یا بدون دلیل یا مخالف قوانین موجد حق باشد ذینفع حق دارد ابطال رأی را از دادگاه درخواست کند.

درخواست حکم بطلان رأی داور مستلزم تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی نیست. شکایت نسبت به رأی داور اثر تعلیقی براجرای رأی داور ندارد و مانع اجرای آن نیست برای اعتراض به رأی داور قانون‌گذار در ماده 489 موارد و جهاتی را پیش بینی کرده و تصریح نموده که رأی داور در هر یک از آن موارد باطل است و قابلیت اجرایی ندارد.

ب) سوألات تحقیق

مهمترین پرسش‌‌های تحقیق عبارتند از:

1- تفاوت بین مفاهیم بطلان و ابطال در چیست؟

2- دعوای ابطال رأی داوری مالی است یا غیر مالی؟

3- آیا درخواست حکم بطلان رأی داور، مستلزم درخواست و پرداخت هزینه دادرسی است؟

4- آیا اساساً رأی داوری اعتبار امور مختوم دارد ؟

ج) فرضیه‌ها

فرضیه‌های اساسی این رساله به شرح ذیل می‌باشند:

1- تفاوت مهم مفاهیم بطلان و ابطال که از آن ها به بطلان مطلق و نسبی یاد می‌شود این است که در بطلان نسبی (قابلیت ابطال) تنها ذی‌نفع بطلان رأی، حق درخواست ابطال را دارد اما در بطلان مطلق هر ذی‌نفع می‌تواند ابطال رأی را از دادگاه بخواهد.

2-به نظر میرسد دعوای ابطال رأی داوری غیر مالی است.

3- به نظرمیرسد، دعوای بطلان رأی داوری، نیازمند دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی نیست.

4- به نطر میرسد رأی داوری از اعتبار مختوم برخوردار می‌‌باشد