موتورهای القائی از دو قسمت اصلی: 1) استاتور و 2)روتور تشکیل شده اند که قسمت ساکن (استاتور) دارای هسته مغناطیسی و شیار میباشد. سیم پیچهای استاتور به دلیل داشتن هارمونیکهای کمتر در نیروی محرکه مغناطیسی، به صورت توزیع شده در فضای استاتور و داخل شیارها قرار میگیرند. در اثر جاری شدن جریان در سیم پیچهای استاتور، یک میدان گردانی در فضای بین روتور و استاتور بوجود میآید بطوری که مقدار آن همواره ثابت است و در جهت عقربههای ساعت (در صورت رعایت توالی فازها) در حال گردش می باشد.
قسمت دیگر، روتور گردنده است که به دو نوع اصلی: 1)روتور قفسه ای و 2)روتور سیم پیچی شده[1] تقسیم میشود. در موتورهای القائی، روتور مشابه استاتور دارای هسته ای آهنی است که در بین آن شیارهائی تعبیه شده است و در داخل شیارها شمشهای آلومینیومی یا سیم پیچهای روتور قرار میگیرند.
در نوع روتور قفس سنجابی، شمشهای داخل شیارهای روتور، در ناحیه انتهایی روتور به دو حلقه، وصل شده است و همیشه تشکیل یک مدار اتصال کوتاه را میدهد. در اثر القاء کوچکترین ولتاژ، جریان زیادی در آن جاری شده و میدان مغناطیسی اطراف هادی ها قابل ملاحظه می گردد. نوع روتور سیم پیچی شده، دارای یک سیم پیچ سه فاز است که با سیمهای عایقدار، برای همان تعداد قطبهای روی سیم پیچی استاتور، سیم بندی میشود. کلافها، در شکافها به طور یکنواخت و همیشه سه فاز – حتی اگر استاتور دو فاز باشد – توزیع شده اند و معمولاً به شکل ستاره به هم متصل میگردند.
میدان گردان، پس از عبور از فاصله هوایی با سطح روتور برخورد کرده و هادیهای روتور را که هنوز ساکن هستند، قطع میکند. به دلیل وجود سرعت نسبی بین میدانهای گردان و هادیهای ساکن، نیروی محرکه الکتریکی – مطابق قانون فارادی – در هادیها القاء میشود. فرکانس نیروی محرکه الکتریکی القاء شده در هنگام راه اندازی، با فرکانس تغذیه، یکسان است و مقدارش متناسب با سرعت نسبی بین میدانهای گردان و هادیهای روتور می باشد جهت آن نیز توسط دستور دست راست فلمینگ مشخص میشود. چون میله یا هادیهای روتور یک مدار بسته را تشکیل میدهند. لذا جریان در هادیهای روتور برقرار می گردد و جهتش به گونه ای است که طبق قانون لنز، با بوجود آورنده خودش مخالفت میکند. در این حالت به وجود آورنده جریان روتور، سرعت نسبی بین فوران گردان استاتور و هادیهای روتور میباشد. از این رو برای کاهش دادن سرعت نسبی، روتور، شروع به حرکت در همان جهتی میکند که با فوران میچرخد و سعی میکند به آن برسد. روتور، از جهت همزمان شدن با میدان استاتور، عملاً موفق نمیگردد. اگر این چنین میشد، در آن صورت، هیچ سرعت نسبی بین فوران گردان و روتور ایجاد نمی شد و همچنین نیروی محرکه القائی، جریان و گشتاور، برای گردش روتور بوجود نمی آمد.
دانلود سمینار کارشناسی ارشد رشته برق : بررسی حالتهای كنتـرل دور روتورموتورهـای القائی با تغییر امپدانس روتور