طبقه بندی مواد مخدر
از مواد مخدر با توجه به معیارهای متفاوت، طبقه بندیهای گوناگونی ارائه شده است. برخی مواد مخدر را بر اساس خواص آنها تقسیم بندی کردهاند و برخی دیگر بر اساس تاثیر اصلی مواد بر جسم و جان، بعضی بر اساس منشاء مواد مخدر و عدهای نیز بر مبنای اثرات سمی مواد مخدر آنها را طبقه بندی کردهاند.
گروهی نیز این مواد را بر حسب منابع طبیعی طبقه بندی کردهاند و معیار بعضی دیگر نیز تجارب شخصی بوده است. در این مبحث در بند اول به طبقه بندیهای اولیه میپردازیم و در بند دوم به طبقه بندی نهایی که توسط سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته و مورد قبول جامعه جهانی نیز واقع شده است خواهیم پرداخت.
بند اول ـ طبقه بندیهای اولیه
در سال 1928 میلادی، لوین اولین طبقه بندی مواد مخدر را پیشنهاد کرد. در این طبقه بندی مواد مخدر بر اساس خواصی که دارند در 5 گروه متمایز قرار داده شدند:
الف. کیف آورها: مانند تریاک و مشتقات آن و کوکائین.
ب. توهم زاها: مثل LSD و حشیش.
ج. خمر آورها یا مست کنندهها: مانند الکل و اتر.
د. خواب آورها: مثل بربی توریکها
هـ. محرک ها: مثل آمفتامینها (ایرج صالحی ، همان، ص 10)
بند دوم ـ طبقه بندی پروفسور دونیکر
در سال 1971 پروفسور دونیکر طبقه بندیهای خاصی را ارائه کرد یکی از آنها بر مبنای منشاء مواد و دیگری بر اساس تاثیر مواد قرار داشت.
الف. طبقه بندی دونیکر که بر اساس منشاء مواد است:
- موادی که منشاء طبیعی دارند مانند تریاک و مشتقات آن، حشیش، الکل.
- مواد شیمیایی که از منشاء اصلی خود فاصله گرفتهاند مثل خواب آورها، آرام بخشها.
- موادی که نتیجه تحقیقات آزمایشگاهی هستند مثل برخی از توهم زاها، LSD .
ب. طبقه بندی دونیکر از مواد مخدر بر اساس اثرات سمی مواد
1- مواد مخدر مرگ آور مثل هروئین و آمفتامین ها و غیره که تزریق آنها به مقدار زیاد در رگ باعث مرگ میشود.
2- مواد مخدر مخرب که قادر به تولید پسیکوزهای دارویی هستند مثل آمفتامینها و برخی مشتقات شانور و LSD
- موادی که باعث ایجاد وابستگی و یا اعتیاد میگردند (اغلب مواد مخدر)[6]
- Euphorica
- Phantastica
- Ineberianta
- Hyphotica
- Excitantia
- همان منبع، ص 12.