ناراحتی و فشارهای ر وانی
اراده عامل حرکت فرد می باشد. پس باید با منطق و شرع همسان باشد و با بهره گرفتن از تربیت و آموزش صحیح تقویت شود. فردی که با مشاهده یک عمل خلاف شرع و موازین اجتماعی با قاطعیت تمام در مقابل آن ایستادگی می نماید، از خود تزلزلی نشان نمی دهد و هدف خود را در زندگی به طور قطعی انتخاب می کند دارای اراده ای قوی می باشد. اما اگر فرد دچار اراده ضعیف بوده و برنامه خاصی برای زندگی خود نداشته باشد، اولا، دچار نوعی سردرگمی و خستگی روحی می شود و ثانیاً، ممکن است در مقابل هر انحرافی پاسخ مثبت دهد. در این صورت، نه تنها شخص نمی تواند مانع انحراف دیگران شود، بلکه خود نیز دچار انحراف می گردد. این مسئله دراعتیاد فرد اهمیت بسزایی دارد. اکثر کسانی که در زمینه اعتیاد مطالعه کرده اند ، به این نتیجه رسیده اند که معتادین انسان هایی ظریف حساس و زود رنج هستند . انسان های حساس نسبت به مسائل اطراف خود ، توجه بیشتری دارند و همچنین ، مسائل آنها را بیشتر از دیگران می آزارد.
این قبیل افراد متاسفانه مسائل و مشکلات درونی ذهنی دارند و در مقابل امری که چندان مشکل و ناراحت کننده نیست سریعا و در حد زیاد ناراحت ، عصبانی و آزرده می شوند ، و به صورت منطقی با آن برخورد نمی کنند . آنها می خواهند همه مسائل ، طبق میل و یا خواسته آنها باشد و اگر در مساله ای چنین وضعیتی نباشد موجب رنجش آنها می شود .
بیماریهای عصبی ، سرخوردگی و مشکلات روانی و حالات ناشی از آنها نظیر : اضطراب در موارد بسیاری موجب اعتیاد می گردند .زندگی قبل از اعتیاد معتادین از دو جهت با مسائل روانی ارتباط دارد یکی خود فرد و دیگری محیط اطراف او ،کلیه معتادین یا حداقل کلیه افراد مورد مطالعه ، اکثر این خصوصیات رادارا بوده اند ، حساس ، زود رنج ، متوقع ، مضطرب ،پوچگرا هستند و همه چیز حتی زندگی را پوچ و بیهوده انگاشته و بی منطق ،مطلق گرا ، بهانه گیر ، عصبانی و پرخاشگر هستند .
بند چهارم: لذت جویی و خوشگذرانی
اعتیاد تنها بیماریست که با تمام بیماری های دیگر متفاوت است از این نظر که اکثر بیماری ها با درد و آخ و ناله شروع میشوند و اعتیاد با لذت، این بیماری معمولا درجهت کسب لذت جویی و لذت طلبی فعال میگردد.شخص بیمار برای انجام کارهایش که قصد لذت جویی از آن را داشته باشد دلایلی به ظاهر موجه ولی غیر واقعی می آورد، مثلا وقتی درد جسمی دارد او با انکار کردن پزشک و دارو برای رهایی از درد و در حقیقت لذت بردن از موادمخدر کوتاه ترین راه و آسان ترین را انتخاب میکند یعنی استفاده از مواد مثلا درد دندان را میشود با تریاک تسکین داد چون قرص در منزل ندارم بهتر است به ناچار از تریاک استفاده کنم این دلیل موجه است اما غیر واقعی میباشد.
فعالیت بیماری اعتیاد زمانی که به اوج خودش برسد مانند طوفانی سهمگین به زندگی خود و دیگران وزیدن می گیرد و از خرابی که پشت سر میگذارد بی خبر است هرکس که بخواهد به هر دلیل جلوی اورا بگیرد زیر پا له میکند و دائم در تعقیب افکار و احساسات آنی خودش سعی میکند تمام موانع را به هر شکلی بردارد او بی رحم و بی منطق سعی میکند که به خواسته های خودش دست یابد و در این راه از تمام ارزش های اخلاقی چشم پوشی کرده و فقط میل به لذت بردن اورا آنچنان احاطه میکند که رابطه اش را با وجدانش کاملا قطع میکند .
تقریباً انجام هر کاری بدون توجه به باورهای ذهنی و نیروهای درونی شخص انجام دهنده غیرممکن است. زمانی که یک تبدّل به مفهوم دقیق کلمه در خاستگاه فلسفی ذهنی صورت می گیرد، باور روانی و انگیزه ای، که از آن گرایش به مواد مخدّر تعبیر می کنیم، ایجاد می شود. فرد دایم مشکلات و موقعیت خود را ارزیابی و داوری می کند. این داوری نوعاً شخصی بوده و بر اساس دانش و فرهنگ تربیتی و فکری شخص داوری کننده صورت می پذیرد. حقیقت آن است که اعتیاد، همچنان که از نامش پیداست، اگرچه خود، صورت عادت دارد، اما برای شکستن یک عادت دیگر انجام می گیرد.
یکی از بارزترین علل گرایش به مصرف مواد مخدّر در جوامع صنعتی پیشرفته شکستن عادت ناشی از حیات عادی فردی است که در بستر زمان، صورت تکرار ملال آور به خود می گیرد.
بر اساس آماری که به دست آمده، قریب هشتصد هزار نفر از معتادان (از جمع دو میلیون نفر)، معتادان تفنّنی هستند که متأسفانه آمار سرآمدان علم و دانش در این طبقه زیاد می باشد.