با توجه به رشد روزافزون جمعیت جهان، تامین غذای این جمعیت نیازمند افزایش تولید محصولات کشاورزی و بالا بردن عملکرد درواحد سطح می باشد. با توجه به این که مساحت زمین های بدون محدودیت کاهش یافته است، برای افزایش سطح زیر کشت ناچار به استفاده از اراضی دارای درجات مختلف محدودیت است. در بسیاری از مناطق دنیا به ویژه مناطق خشک و نیمه خشک، شوری خاک و آب یکی از موانع اصلی تولید محصولات زراعی و باغی است بنابراین افزایش سطح زیر کشت به راحتی امکان پذیر نمی باشد (شیرمردی،1387). شوری خاک، رشد گیاه و تولید ماده خشک گیاه را محدود می کند که این مشکل در مناطق گرمسیری و خشک نیمه خشک تشدید می شود. مدیریت آبیاری نامناسب منجر به تجمع نمک در خاک هایی که زهکشی ضعیف دارند شده است (Edith et al, 2011).

تاثیرات تنش شوری بر گیاهان می توان به صورت زیر خلاصه نمود:

• ایجاد تنش اسمزی و کاهش آب قابل استفاده گیاه

• سمیت ویژه یون هایی چون سدیم و کلر

• عدم تعادل تغذیه ای در گیاه (Sairam and Tyagi, 2004)

نیشكر یكی از گیاهان مهم قندی كه حساسیت بالایی به شوری در مراحل مختلف رشدی از خود نشان می دهد. شوری تنش غیر زیستی مهمی است که کشت نیشکر را در بخش های وسیعی از جهان محدود نموده است al.,1997) .(Tiwari etحدود یک میلیون هکتار از اراضی تحت کشت نیشکر با مشکل شوری یا سدیمی بودن مواجه اند Fauconnier, 1994)). در ایران نیشکر تنها در خوزستان که زمین های آن دارای مشکل شوری خاک می باشند به صورت انبوه کشت میشود Levitt, 1968) ؛Mehrad, 1980).

عملکرد این گیاه به دلایلی که اثرات تنش شوری بر گیاه می گذارد به شدت کاهش می یابد

) 2000،. (Nelson and ham برای کاهش و یا تعدیل اثرات تنش شوری بر نیشکر از قارچ میکوریزا آربسکولار به صورت رابطه همزیستی استفاده میشود. قارچ میکورزا با بیش از 80 درصد گونه های گیاهی رابطه همزیستی دارد (Ambrosano et al, 2010). همزیستی میکوریزایی از مهمترین روابط پر سود دو جانبه موجود بین گیاهان و میکروارگانیزم های خاک می باشد. در این همزیستی قارچ میکوریزا نه تنها به رشد و نمو گیاهان کمک می کند بلکه مقاومت گیاهان زراعی را به تنش های محیطی از قبیل شوری بالا می برد .( Cantrel and Linderman, 2001 ; Asghari, 2008)

اثرات مفید قارچ میکوریزا به گیاه: کمک به گیاهان تحت تنش، افزایش مقاومت در برابرآفات، بهبود ساختار خاک از طریق تجمع در خاک و افزایش جذب فسفر. فسفر ریز مغذی ضروری تمام ارگانیزم های زنده است و یکی از غیر قابل دسترس ترین مواد مغذی موجود در خاک است. بنابراین نیاز گیاه برای فسفر و توانایی خاک برای تامین این عنصر در سیستم های کشت بسیار مهم است. پس از عناصر غذایی پتاسیم و نیتروژن بیشترین نیاز گیاه نیشکر به عنصر فسفر می باشد. همزیستی میکوریزا می تواند باعث افزایش جذب فسفر توسط ریشه های گیاه شود. در این تحقیق با ایجاد یک رابطه همزیستی بین گیاه و قارچ میکوریزا اثر قارچ میکوریزا بر خصوصیات رشدی، بیولوژیکی و تغذیه ای نیشکر تحت تنش شوری بررسی خواهد شد.

1-2- اهداف تحقیق

1.افزایش رشد و تغذیه نیشکر در اثر استفاده از قارچ میکوریزا آربسکولار

2. گام برداشتن در راستای كشاورزی پایدار و جایگزینی کودهای زیستی به جای نهاده های شیمیایی پرمصرف

2. تامین فسفر مورد نیاز و ضروری برای نیشکر با بهره گرفتن از قارچ میکوریزا آربسکولار

2-1- نیشکر

شكر یكی از مهمترین موادغذایی مورد نیازانسان است كه دربدن ایجادحرارت وانرژی میكند . قیمت بسیارارزان شكر،‌درمقایسه بامقداركالری كه ایجاد میكند،این محصول رابه صورت منبعی اساسی درتأمین انرژی مبدل كرده است . به عقیده بسیاری از محققان درآستانه قرن بیست ویكم، بزرگترین واساسی ترین مشكل وبحرانی كه بشریت باآن روبرواست، ‌بحران غذا ومشكل گرسنگی است.

صنعت قند سازی وتولید شكراز نیشكر دارای این امتیاز اساسی است كه هم محصول شكر و ملاس باقیمانده ازاستحصال آن وهم تفاله نیشكر قابل تبدیل به انرژی ومحصولات باارزش است وبه این دلیل كارشناسان اعتقاد دارند كه بشردرآینده باید كشت محصولاتی را بیشتر مورد توجه قراردهد كه حاصل بیشتردر واحد سطح داشته باشد.

2-1-1- مبدأ و سازگاری

حدود 8000 سال قبل از میلاد نیشکر به نام علمی ساکاروم[1] به عنوان یک گیاه بومی به وسیله کشاورزان عصر نوسنگی در جایی که اکنون گینه نامیده میشود کشت می گردیده و از آنجا،به غرب یعنی چین، هندو شرق جزایر اقیانوس آرام برده شده است.ایرانیان هیبریدS.barberi  را حدود 500 سال قبل از میلاد به سواحل مدیترانه بردند و اعراب این گیاه را در قرن هشتم پس از میلاد به مراکش برده و با توسعه ی کشت آن و تولید نیشکر به اعتبار آن افزودند. در قرن هفدهم مرکز اصلی تولید نیشکر به جزایر نیشکر واقع در کارائیب و شمال شرقی برزیل تغییر مکان داد. تولید مدرن نیشکر از زمانی شروع شد که ₍₍ نیشکر زراعی[2] ₎₎ که منشا آن گینه بود در سال 1768به منطقه تاهیتی رسید و جایگزین S.barberi شد. نیشکر گیاه قوی بوده و با اغلب شرایط محیطی سازگاری دارد. نیاز های اصلی آن شامل آب و گرماست. این گیاه به نور کافی نیز نیاز دارد.

نیشکر گیاه زراعی مختص مناطق گرمسیری مرطوب می باشد. اما به دلیل تقاضای روز افزون برای شکر، کشت و کار آن به سرعت به مناطق نیمه گرمسیری خشک و نیمه خشک گسترش یافته است

(et all., 1963 Bernstein ؛ Raman et all., 1996).

نیشکر محصول مناطق حاره و نیمه حاره ای می باشد. تولید نیشکر در آن نواحی که میانگین حرارت ماهیانه طی حداقل 8 ماه از سال حدود 20 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد امکان پذیر است، مشروط بر آنکه در هیچ ماهی از سال یخبندان وجود نداشته باشد. حرارت های حدود 20 درجة سانتیگراد درخاک برای رشد ریشه ها مناسب است و حرارت های کمتر از این مقدار موجب محدودیت رشد ریشه می گردد. حرارت های کمتر از 5 درجه سانتیگراد نیز ممکن است به برگها آسیب رساند .حساسیت نیشکر به کمبود نور شدید است و پنجه زدن آن به مقدار زیادی نور نیاز دارد.

مشخصات گیاه شناسی

نیشکر از خانواده گرامینه[1] و از جنس Saccharum است، که داراى چهار قسمت اصلى ریشه، ساقه، برگ و گل و یا خوشه مى‌باشد.

• ریشه نیشکر، استوانه‌اى است که هر چه به‌طرف نقطه رویش نزدیکتر شود، باریکتر مى‌شود. ریشه توسط قلمه ساقه تکثیر می گردد که در حقیقت این قلمه بذرآن می باشد بطور کلی دو نوع ریشه در نیشکر ظاهر میگردد.

1- ریشه هایی که پس از کاشت قلمه تشکیل می گردند که نازک، سطحی، منشعب و سفید رنگ می باشند. این ریشه ها موقتی بوده و پس از تشکیل ساقه ونیز ریشه های ساقه از بین می روند.

• ریشه هایی که بعد از پیدایش ساقهاز محل گره ظاهر می گردند. این ریشه ها دائمی و قوی می باشند.

2- ساقه: مهمترین قسمت نیشکر ساقه است که به دلیل ذخیره شیره در آن برای تهیه قند مورد استفاده قرار می گیرد. ساقه معمولآ بلند و ارتفاع آن به 3 تا 4 متر و بیشتر می رسد و ضخامت آن بسته به انواع بین2 تا 6 سانتی متر می باشد. ساقه معمولآ خشن، خشک و بند بند می باشد.  رنگ ساقه از سبز مایل به زرد تا بنفش مایل به قرمز متغیر است. تعداد میان گره 10 و فاصله آنها بین 10 تا 25 سانتی متر می باشد. درون ساقه ها  توخالی نبوده و در بافت سلولزی موجود در آنها شیره قندی جمع می گردد که این قند ممکن است حدود 14 تا 18 درصد وزن ساقه را تشکیل دهد. هر ساقه پس از رشد کامل حدود 5 کیلو گرم وزن دارد. بیشترین میزان قند در قسمت پایین ساقه نزدیک سطح زمین می باشد ودر بالا کمتر است.

3– برگ: از محل گره های ساقه برگ ها خارج می گردند که از دو قسمت پهنک و دمبرگ تشکیل شده اند که عرض پهنک کم و حدود 3 تا 4 سا نتی متر بوده ولی طول آن زیاد است وگاهی به بیش از 1 متر می رسد. تعداد برگها به تعداد گره ها وحدود 10 برگ می باشد که رنگ آنها سبز و گاهی مایل به بنفش است پهنک نیز کرکداراست و ساقه را می پوشاند.گیاه تکامل یافته همیشه بین 5 تا 10 برگ دارد.

گل‌آذین این گیاه خوشه‌‌‌اى است که تحت شرایط آب و هوائى خاصى تولید مى‌شود یعنى ترکیب ژنی، طول دوره نوری، درجه حرارت محیط، تغذیه و کم آبى همگى روى گل‌دهى و رشد خوشه‌هاى گلزا تأثیر گذار هستند.

بخش عمده مواد قندى موجود در نیشکر ازساکارز یا قند ۱۲ کربنه (C12H22O11) مى‌باشد که حدود ۷۰ تا ۸۸ درصد گیاه را تشکیل داده است. در این میان ترکیبات دیگر قندى شامل گلوکز و فروکتوز به‌میزان خیلى کم در نیشکر موجود است.

از نیشکر علاوه بر آن که قند استخراج مى‌گردد، مواد دیگرى نیز به‌دست مى‌آ‌ید. این مواد عبارتند از ملاس که شربتى غلیظ به رنگ قهوه‌اى تیره است و دیگرى باگاس که همان تفاله نیشکر است.

نیشکر یک گیاه منوکالچر است یعنى داراى تناوب نمى‌باشد و به‌تنهائى کشت مى‌شود و پس از ۶-۵ سال دوره بهره‌بردارى به آیش گذاشته مى‌شود و مجدداً کشت مى‌شود. در هندوستان بین نیشکر، برنج مى‌کارند و در آمریکا نیز براى تقویت خاک کود سبز مى‌کارند. در مصر نیز بین نیشکر کشت انجام مى‌گیرد ولى در ایران پشت‌ سرهم نیشکر مى‌کارند(رمضانی، 1378).

2-1-3- مشخصات مورفولوژیکی مهمترین واریته های تجاری نیشکر در خوزستان

2-1-3-1- واریته 310– NCO

این واریته جزء ارقام دیررس با دوره ی رشد 24- 18 ماه می باشد. برگ های حالت آویخته دارند. رنگ برگ ها سبز تیره، از لحاظ چسبندگی غلاف متوسط، امتداد ساقه بصورت زیگزاگ خفیف ،حالت مومی در این واریته زیاد، شکل میانگره ها استوانه ای،فاقد ترک های چوب پنبه ای و جوانه های ساقه زا در حد متوسط می باشد(رمضانی، 1378).

:

الف : بیان مسئله

            صلاحیت از قواعدی محسوب می شود که عدم رعایت قواعد و مقررات راجع به آن بر خلاف نظم عمومی و حقوقی می باشد. در نتیجه شناخت صلاحیت برای طرح و اقامه دعوا ، امریست که مراجع توجه زیادی به آن دارند. اما مسأله ای که در اینجا به وجود می آید آن است که با وجود حقوق شهروندی و با توجه به اصل آزادی قراردادها ، نقش توافق طرفین در انتخاب مرجع صالح برای رسیدگی به دعوا مشخص نیست و با توجه به قواعد و نصوص ، امکان و یا عدم امکان تراضی طرفین بر مرجعی که صلاحیت رسیدگی به دعوا را ندارد، مشخص نیست.از آنجا که در این رابطه خلع مقالات وجود داشته و دکترین نیز به آن نپرداخته و یاآنکه بسیار گذرا در خصوص آن اظهار نظر نموده اند ، نتیجه آن برداشت ها و رویه های غلط در این رابطه گردیده و باعث شده تا اعمال سلیقه در بکاربردن روش تصمیم گیری زیاد شود.از اینرو عدم بررسی این مسأله سبب شده است تا نیاز به تحقیق و پژوهش در این رابطه را بیشتر احساس شودبه طوری که تنها با نوشتن مقالات و پژوهشهای دانشگاهی از سوی دانشجویان و اساتید و دکترین حقوق امکان پذیر می باشد.

ب : اهداف تحقیق

1 – بررسی امکان و یا عدم امکان توافق به صلاحیت مرجع غیر صالح.

2 – ایجاد رویه قضایی واحد در خصوص دعاویی که مرجع رسیدگی آنها از طریق توافق ضمنی و یا قراردادی ایجاد شده است.

3 – تصویب موادی در قانون آیین دادرسی مدنی مبنی بر امکان و یا عدم امکان توافق بر صلاحیت مراجع .

4 – جلوگیری از اعمال سلیقه در خصوص تصمیم گیری درباره صلاحیت مراجعی که از طریق توافق ضمنی یا قراردادی ایجادشده و همچنین در خصوص تأثیر توافق از طریق عدم ایراد به صلاحیت مرجع غیر صالح.

ج : پیشینه تحقیق

در قانون آیین دادرسی مدنی جدید 1379 ، با توجه به حذف موادی از قانون قدیم که به اثر توافق و تراضی برای تعیین مرجع رسیدگی کننده اشاره داشت ، اساتید فقط به اثر ایراد و عدم ایراد نسبت به صلاحیت توضیحی کوتاه و مختصر داده اند ولی در خصوص امکان و یا عدم امکان صلاحیت قضایی قراردادی با توجه به حذف مواد قانون قدیم ، صحبت قابل توجهی نشده است. فقط در بعضی موارد ، به صورت گذرا و بدون توضیح و تفسیر ، عدم امکان توافق را در خصوص صلاحیت ذاتی بیان کرده اند که تحت تأثیرشرایط سابق و قانون قدیم بوده است که آن میزان قابل ملاحضه نمی باشد.

د : سوالات تحقیق

    در طی گردآوری این پایان نامه و بررسی مطالب و موضوعات در رابطه با نقش توافق بر صلاحیت محاکم ، به سوالات متداولی برخورد شده است که در این پایان نامه سعی بر پاسخگویی به آن سولات گردیده است. تعدادی از سوالات مطرح شده در این پایان نامه به قرار زیر می باشد:

1 – میزان تأثیر تراضی طرفین در تغییر صلاحیت ذاتی به چه میزان است ؟

2 – با توجه به اصل آزادی قراردادی ، آیا خواست طرفین و تراضی ایشان در تغییر صلاحیت نسبی تأثیری دارد ؟

3 – آراء قطعی شده از مراجع غیر صالح که با توجه به تراضی طرفین و یا عدم ایراد به صلاحیت دادگاه در فرجه معین شده در ماده 87 ق.آ.د.م اصدار یافته است ، آیا نسبت به اشخاص ثالث دارای اعتبار امر قضاوت شده است؟

4 – آیا می توان با توافق دعوایی را از دادگاه عمومی به شورای حل اختلاف و یا باالعکس ارجاع داد؟

ه : فرضیات تحقیق

1 – با توجه به آمره بودن صلاحیت ذاتی ، خواست طرفین و تراضی ایشان در تغییر صلاحیت ذاتی امکان پذیر نمی باشد.

2 – امکان توافق در صلاحیت های نسبی چه از طریق ضمنی و چه از طریق قراردادی امکان پذیر است .

3 – آرای قطعی شده از مراجع غیر صالح ذاتی نسبت به افراد ثالث ، اعتبار امر قضاوت شده نداردوآرای قطعی شده از مراجع غیر صالح نسبی ، نسبت به افراد ثالث دارای اعتبار امر قضاوت شده است. معترض ثالث نمی تواند به صلاحیت رأیی که از مرجع غیر صالح نسبی ( باتوجه به عدم ایراد ویا توافق ضمنی طرفین) به قطعیت رسیده است ، ایراد نمایند.

4 – صلاحیت دادگاه عمومی نسبت به شوراهای حل اختلاف از نوع صلاحیت ذاتی و اختلاف در درجه می باشد و ماده 8 قانون شوراهای حل اختلاف ،حتی اگر دعوا با توافق طرفین جهت صلح و سازش به آن مرجع ارجاع داده شود ، هیچ گونه امتیازی برای نسبی بودن آن ایجاد نمی کند .

مشکلات تحقیق

ابهامات در ذاتی بودن و یا نسبی بودن کلمه صلاحیت به کار برده شده در مواد قانون آیین دادرسی مدنی و تغییر قانون آیین دادرسی مدنی در سال 1379 و حذف مواد مربوط به امکان و یا عدم امکان تراضی به صلاحیت دادگاه ها در قانون قدیم و کمبود منابع مرتبط با موضوع این پایان نامه از مشکلات عمده ای تحقیق می باشد. نظرات دکترین در رابطه با صلاحیت ق.آ.د.م سابق با توجه به حذف این مواد قابل استناد نیست وتنها می توان برای تطبیق مواد سابق با قانون جدید به آنها استناد کرد. از طرف دیگر با گذشت مدت کمی از تصویب قانون جدید ، نظریات دکترین جدید در رابطه با صلاحیت ها بسیار محدود بوده و اکثر دکترین و صاحبنظران به امکان ویا عدم امکان تراضی به صلاحیت دادگاه ها به صورت موضوعی نپرداخته و نظری ارائه نکرده اند .

ز : توجیه پلان تحقیق

پلان این پایان نامه از نوع فارسی می باشد که دارای سه بخش اصلی بوده که در بخش اول به تعاریف و مفاهیم و کلیات در صلاحیت و تراضی طی دو فصل پرداخته شده است و بخش دوم مربوط به بررسی قواعد و مصادیق صلاحیت ذاتی بوده که در سه فصل به تبیین ضوابط تشخیص صلاحیت ذاتی و دلایل عدم امکان تراضی به خلاف صلاحیت ذاتی و اثر تراضی به صلاحیت ذاتی مورد بررسی قرار گرفته شده و بخش پایانی اختصاص داده شده است به قواعد و مصادیق صلاحیت نسبی که قواعد صلاحیت نسبی و اثر ایراد و تراضی به صلاحیت نسبی وتراضی در صلاحیت شورای حل اختلاف و خانواده در سه فصل مورد مطالعه قرار داده شده است.

همگام با گسترش حوزة دانش بشری و ظهور دستاوردهای نو در قلمرو علوم تجربی، مسائل و موضوعات پیچیده ی فقهی و حقوقی نیز پدیدار آمده، راه حل های مناسب خویش را می طلبند. فقه امامیه با برخورداری از اصل «اجتهاد» توانایی رویارویی با مسائل نوپیدا و ارایة بهترین راه حل ها را داراست. «تلقیح مصنوعی» نیز یکی از مسائل نوپیداست که پیشرفت دانش پزشکی آن را به عرصه فقه و حقوق کشانده و از آنجا که قوانین و مقرّرات حقوقی ما ریشه در احکام مذهبی دارد، هیچ حقوقدان و اندیشمندی در دانش حقوق، نمی تواند بدون بهره مندی از این منبع عظیم، در جهت قانونی کردن چنین مسائل جدیدی گام بردارد، بلکه نخست باید فقیهان جواز شرعی آن را تایید و حکم وضعی آن را روشن کنند، سپس به صورت ماده یا مواد قانونی درآید.

ما در این پایان نامه ابتدا به موضوع نسب پرداخته و سپس ارث بری در اهدای جنین را مورد بحث قرار دادیم ، از آنجایی که موضوع نسب و ارث لازم و ملزوم یکدیگر می باشند (تا نسب ثابت نشود ارث بری مشخص نمی شود) لذا در بعضی از موارد در این پایان نامه تفکیک مساله امکان پذیر نبوده و این دو بحث در کنار یکدیگر قرار گرفته اند .

 بیان مساله

نیاز به تولد ، تناسل و ادامه حیات و بطور کلی حس جاودانگی ،‌موضوعی است که از گذشته تا کنون با انسان بوده تا بدانجا که انگیزه ذوالقرنین (کوروش کبیر یا اسکندرمقدونی)، برای کشورگشایی، دست یافتن به اکسیر حیات و مایع جاودانگی، عنوان شده است…. اگر چه امروزه آب حیات و اکسیر جاودانگی افسانه ای بیش نمی نماید ولی کماکان حس تنازع بقا با بشر بوده و این مساله در تولید مثل و داشتن فرزند تجلی یافته است. موهبتی الهی که به یمن پیشرفتهای علمی و پزشکی، امکان آن برای افراد بیشتری فراهم گردیده است. روش هایی از قبیل اهداء اسپرم ، تخمک ، جنین ،‌اجاره رحم و بطور کلی تلقیح مصنوعی که اگر چه به علت برآوردن آرزوی داشتن فرزند برای تعداد زیادی از افراد و جلوگیری از پاشیده شدن بسیاری خانواده ها، درخور ستایش و تحسین است. بر همین اساس، جوامع مختلف ، بسته به میزان نفوذ مذهب و اخلاق یا مسائل اجتماعی و فرهنگی رویکردهای گوناگونی را نسبت به این پدیده ، از خود نشان داده و می دهند. در کشور ما با تصویب قانون نحوه اهداء جنین به زوجین نا بارور مصوب 29/4/82   و آیین نامه اجرائی آن مصوب 9/12/83 ، یکی از روش های یاد شده با شرایطی خاص رسمیت یافت. مقرراتی که به لحاظ جامع نبودن آن ، فقط برخی سوالات و ابهامات مطرح در این حوزه را پاسخ داده و کماکان راجع به حقوق متولدین ناشی از اهداء جنین وتکالیف صاحبان گامت (اسپرم و تخمک) و اهداء گیرندگان گامت نسبت به این کودکان و همچنین مشروعیت سایر طرق تلقیح مصنوعی و اجاره رحم ، بحثها و مناقشات بسیاری وجود دارد که با توجه به نوظهور بودن آن، رویه قضائی نیز مجال پرداختن به آنرا نیافته است. این نوشتار تنها در مقام بررسی اهداء جنین و حقوق متولدین ناشی از آن از منظر قانون و آیین نامه مصوب و طرح برخی دیدگاه ها و ایده های فقهی و حقوقی نسبت به آن می باشد.

در این پایان نامه ما به دنبال بیان مباحث کلی در مورد ارث و نسب جنین اهدایی و اهداء جنین و روش های انجام این کار هستیم تا به سوالات متنوعی که در این مورد حادث می گردد پاسخ دهیم.

سوالات تحقیق

1 – آیا وارد کردن نطفه مرد و پرورش نطفه بارور شده دو همسر خارج از رحم جایز است ؟

2- نسب طفل ناشی از تلقیح مصنوعی به چه كسی می رسد ؟

3- آیا طفل ناشی از تلقیح مصنوعی در انواع گوناگون آن ارث می برد یا خیر؟

فرضیه های تحقیق

1 – با تصویب قانون نحوه اهدای جنین ،شکی نیست که اهدای جنین شرعی و قانونی می باشد .

2 – در فرض اهدای جنین ، بین اهداء گیرندگان و جنین نسب شرعی و قانونی برقرار می شود.

3 – توارث میان اهداء گیرندگان و فرزند حاصل از اهدای جنین برقرار می گردد.

اهداف تحقیق (ضرورت انجام تحقیق)

1- تبیین و روشن ساختن نسب و ارثِ طفلِ ناشی از تلقیح مصنوعی.

2- بررسی موانع و مشكلات تلقیح مصنوعی از جمله در مورد نسب وارث كودك ناشی از آن.

3- بررسی وضعیت طفل در شرع و قانون.

با توجه به اینکه قانون نحوه ی اهدای جنین جدید التصویب می باشد و موارد مسکوت و ابهامات زیادی را به همراه خود به ارمغان آورده است لذا انجام تحقیق فقهی و حقوقی پیرامون مساله نسب و ارث در این راستا ضروری می باشد .

روش تحقیق :

این پایان نامه از نوع پژوهش توصیفی می باشد و روش گرد آوری آن کتابخانه ای است، با بهره گرفتن از کتب معتبر ، مقالات و پایان نامه ها تدوین شده است و با بهره گرفتن از نظرات اساتید محترم چینش و گردآوری شده است .

پیشینه تحقیق

تلقیح مصنوعی برای نخستین بار در سال 1765 به منظور اصلاح نژاد و تکثیر نسل حیوانات، توسط یک دانشمند آلمانی به نام لدویگ جاكوبی [1]بر روی ماهی ها انجام شد، متعاقب آن برای تولید مثل انسان نیز مورد آزمایش قرار گرفت و در برخی کشورها مانند آمریکا معمول گردید.

با پیشرفت علم و استفاده از تکنیک های برتر، نخستین نوزاد آزمایشگاهی به نام«لوئیز براون» در 1987 در لندن با تلاش دکتر استپتو و همکارانش به دنیا آمد.

پس از آن در سال 1988 یعنی یک سال پس از این موفقیت در کشور انگلستان 956 کودک از طریق باروری خارج از رحم(I.V.F)متولد شدند در ایالت متحده آمریکا بیش از 40000 سیکل ART انجام گرفت که منجر به 8741 وضع حمل شد ، 5103 مورد آنها از طریق I.V.F بود[2].

     بیش از 3/2% از گونه های موجودات زنده روی زمین در جنگل زندگی می کنند. درختان جنگلی از طریق فتوسنتز، تجدید اکسیژن در جو، تنظیم بارش های محلی، جذب Co₂ اتمسفر، تعدیل اثر گلخانه ای، محافظت و حفظ تنوع طبیعت از لحاظ گونه های گیاهی و حیوانی، کاهش بادهای قوی، متوقف کردن گرد و غبار و گازها، تنظیم سطح آب رواناب، متعادل سازی درجه حرارت محیط، جلوگیری از فرسایش خاک، تثبیت آب و هوا، ایجاد محیطی مناسب جهت تفریح و سرگرمی بسیار مفید هستند. جنگل ها از لحاظ چوب و انرژی مهمترین مزایا محسوب می شوند. گیاه در محیطی رشد می کند که در تعامل با میکروارگانیسم های مختلف خاک است و برخی از این عوامل باعث ایجاد تنش و بیماری در گیاه می گردند و برخی نیز موجب بهبود و ارتقاء رشد گیاه می شوند. یکی از مهم ترین میکروارگانیسم های مفید خاک، قارچ های میکوریز می باشند. اصطلاح میکوریز نشانگر یک همزیستی دو جانبه است که در نتیجه این همزیستی، فعالیت قارچ در جهت جذب و انتقال عناصر غذایی به گیاه از یک طرف و دریافت ترکیبات کربنی حاصل از فتوسنتز از گیاه میزبان از سوی دیگر می باشد (Smith & Read, 2008). وجود همزیستی میکوریزایی یکی از عوامل مهم و تعیین کننده رشد و عملکرد در گیاهان است (Offre et al., 2007). قارچ های میکوریز قادرند بر سایر میکروارگانیسم های موجود در خاک به طور مستقیم تاثیر گذاشته یا به طور غیر مستقیم از طریق تغییر فیزیولوژی گیاه میزبان در جمعیت و عملکرد آنها موثر باشند(Allen et al., 1980).بروز این تغییرات مداوم، موجب تغییر ارگانیسم های موجود در خاک اطراف ریشه گیاه و ایجاد میکوریزوسفر می شود (Linderman, 1988). قارچ های میکوریز آربوسکولار از مهمترین انواع قارچ های میکوریز می باشند. این نوع همزیستی از طرق مختلف باعث افزایش توان رشدی گیاه و کاهش خسارت ناشی از عوامل بیماری زای موجود در خاک می شود (Regvar et al., 2006; Akhtar & Siddiqui, 2008). شناخت و مطالعه بیشتر این نوع قارچ ها بخصوص قارچ های میکوریز آربوسکولار و استفاده در کشاورزی نوین، امروزه به نحو موثری باعث افزایش تولید محصولات کشاورزی شده است. همچنین با بهره گرفتن از این همزیستی به عنوان کود بیولوژیک، می توان از طریق کاهش مصرف نهاده های شیمیایی از قبیل کود های شیمیایی و سموم، سیستم کشت و کار سالمتر و محیط زیستی عاری از آلودگی جانبی داشت (Offre et al., 2007).تحقیقات زیادی در زمینه شناسایی و بکارگیری قارچ های میکوریز آربوسکولار در نظام های کشاورزی در سطح دنیا در حال اجرا است. در کشور ما تحقیقات در این زمینه اندک و به صورت پراکنده می باشد. در این تحقیق، وضعیت قارچ های میکوریز آربوسکولار در ریزوسفر تعدادی از درختان جنگلی غالب منطقه کیاسر بررسی شده است.

1-2- مشخصات گیاه شناسی گیاهان میزبان مورد مطالعه

1-2-1- -مشخصات گیاه شناسی چنار

   چنار با نام علمی Platanus orientalis L از خانواده چنار Platanaceae و با نام انگلیسیOriental plane tree, Plane tree . درختی خزان کننده به ارتفاع تا 50 متر، با تنه ای به قطر تا 3 متر، گاهی بیشتر، با پوست ریزان، برگ ها پنجه ای، به قطر تا 25 سانتیمتر، تا نیمه تحتانی بریده، 5-7 پاره، متناوب، گوشواره دار، گل ها یک پایه، به صورت سرسان و کروی، معمولا آویزان، گلهای نر با کاسبرگهای گلبرگی 4-6 تایی، گلبرگ ها گوه ای، از کاسبرگ ها بلند تر، دوتای آنها کوچکتر یا وجود ندارند. گلهای ماده با کاسبرگ های گلبرگی 4 تایی، گلهای نر با 3-8 پرچم، با میله های کوتاه، با رابطی سپری شکل در بالا. گلهای ماده با 3-8 برچه، با خامه های طویل، تخمدان با 1-2 تخمک کناری. میوه فندقه واژ مخروطی گوشه دار که در قاعده با کرکهای بلند پوشیده شده، گوی میوه ها 2-6 تایی، در زمستان باقی ماننده (مظفریان، 1383). (شکل1-1،الف)

1-2-2- مشخصات گیاه شناسی مازوج، دار مازو، مازو

   مازو با نام علمی Quercus infectoria Oliv از خانواده بلوط Fagaceae با نام انگلیسی Aleppo oak, Gall oak. درختچه یا درختی متوسط، کرکهای روی شاخه ها و سطح تحتانی برگها متنوع و نا پایدار و غیر دایمی. برگها قویا مختلف الشکل، در طول زمستان سبز، بالایی ها بیضوی تا تخم مرغی، غالبا با دندانه های- اره ای منظم، بندرت عمیقا لب دار- دندانه دار، با دندانه های نوک تیز یا کامل، پایینی ها کوچک، بیضوی، غالبا کامل یا کم دندانه. پیاله نیم کروی یا تقریبا مخروطی، کرک مخملی. میوه بلوطی تخم مرغی، دمگل میوه دار با دمبرگ هم اندازه . گل های نر در گل آذین دم گربه ای انبوه و بلند، گلهای ماده کم یا منفرد با محور کوتاه به طول 2-5 میلیمتر، در محور برگهای بالایی قرار گرفته (مظفریان، 1383). (شکل1-1،ی)

1-2-3- مشخصات گیاه شناسی راش

   راش با نام علمی Fagus orientalis Lipsky از خانواده بلوط Fagaceae با نام انگلیسی Orientalis beech. درختی با ارتفاع تا 50 متر ، با تاج تخم مرغی یا استوانه ای پهن، متراکم، با پوست تنه خاکستری کم رنگ، صاف. شاخه های جوان با کرکهای کوتاه- تار ابریشمی فشرده، به تدریج بدون کرک شونده، یکساله ها قهوه ای شونده، جوانه ها تخم مرغی باریک یا دوکی شکل، به طول 2 سانتیمتر، برگها به طول 7-14 و عرض 4-8 سانتیمتر، کم و بیش بیضوی، در نیمه فوقانی پهن تر، با قاعده گوه ای، راس نوک دار، ابتدا در دو سطح در امتداد رگبرگ ها و دمبرگ با کرک های کوتاه- تار ابریشمی فشرده، سرانجام روی سطح فوقانی بدون کرک یا در امتداد رگبرگ میانی کمی کرک دار، با لبه های کامل یا مواج ، یا با رگبرگ های تا دندانک های کوتاه نوک کند ممتد، ابتدا در حالت جوان با کرک های تار ابریشمی- مژه دار، رگبرگ های 9-12 جفتی سطح تحتانی آشکار، دمبرگ به طول 5-20 میلیمتر، گلپوش گلهای نر کوتاه، استکانی پهن، با لوبهای کوتاه پهن، هم اندازه لوله یا بلند تر از آن، با کرک های کوتاه- تار ابریشمی. پیاله به طول 20-25 میلیمتر، کرک دار- تار ابریشمی، با دمگل به طول 2-8 سانتیمتر، فلسها در بخش پایینی پیاله ها برگی، سبز رنگ، رگه دار، خطی یا تقریبا قاشقی، به طول تا 17 و عرض 4 میلیمتر، فلس های بالایی کوتاه تر، باریکتر، درفشی. فندقه به طول 2 و عرض1، کفه ها با پیاله مساوی یا کوتاه تر از آن
(مظفریان، 1383). (شکل1-1،د)

1-2-4- مشخصات گیاه شناسی شاه بلوط

   شاه بلوط با نام علمی Castanea sativa Mill از خانواده بلوط Fagaceae با نام انگلیسی Spanish chestnut, European chestnut, Sweet chestnut. درختی به ارتفاع تا 30 متر، با تنه ای گاهی با محیط تا 10 متر، شاخه چه ها سریعا بی کرک شونده، برگها مستطیلی- سرنیزه ای، به طول 12-22 سانتیمتر، نوک تیز تا نوک دار کوتاه، با قاعده گوه ای پهن یا دایره ای یا گاهی تقریبا قلبی، بهنگام رسیدن بی کرک یا تقریبا بی کرک، رو به بالا. فندقه ها به عرض 2-3 سانتیمتر، 1-3 تایی (مظفریان، 1383). (شکل 1-1،ه)

1-2-5- مشخصات گیاه شناسی زبان گنجشک، بنو، ون

   زبان گنجشک با نام علمی Fraxinus rotundifolia Miller از خانواده زیتون Oleaceae با نام انگلیسی Ash, Angelica tree. گلها چند جنسی- یک جنسی، یک پایه یا چند جنسی-یک جنسی دو پایه یا دو جنسی. کاسه گل 4 پاره یا وجود ندارد، جام گل 4 قسمتی یا وجود ندارد، میوه فندقه بالدار فشرده، قاشقی شکل، یک حجره ای، یک دانه ای، برگها با برگچه های 5-7 تایی، دندانه اره ای درشت، غالبا سبز رنگ، بندرت در سطح تحتانی خاکستری، اغلب 3 تایی، گل آذینخوشه ای (مظفریان، 1383). (شکل1-1،ز)

1-2-6- مشخصات گیاه شناسی سپیدار، سفید دار، کبوده

   سپیدار با نام علمی Populus alba L از خانواده تبریزی Salicaceae با نام انگلیسی White poplar, Abele tree. درختی متوسط القامه تا مرتفع، با تاج بزرگ، در نمونه های کاشته شده هرمی، با ریشه های گاهی پاجوش آور، پوست ساقه برای مدت طولانی صاف خاکستری کم رنگ و سرانجام سیاه و ضخیم شونده. شاخه چه های یک ساله(امساله) بزرگ و به صورت همسان با کرک های نمدی، با دمبرگ به طول کم و بیش 10 سانتیمتر، در درختان مسن کوچکتر، با دمبرگ بلند تر، با قاعده گوه ای پهن تا سر بریده- تخم مرغی، نسبتا نوک کند، کم و بیش با دندانه های سینوسی- دندانه ای نا مشخص، در سطح تحتانی ابتدا با کرک های نمدی- سفید متراکم، سرانجام هیچگاه به طور کامل بدون کرک نمی شود و اما با بقایای کرک های نمدی فشرده به رنگ درخشان متالیک باقی می ماند، برگهای بالایی شاخه های بزرگ، با دمبرگ کوتاه، کم و بیش 3-5 لوبی عمیق، گل آذین دم گربه ای میوه دار و کوتاه، به طول10-15 سانتیمتر، محور گل آذین و دمگل ها با کرک های کوتاه، برگه ها تخم مرغی، به دشواری دندانه دار، قهوه ای، با مژه های بلند، کپسول تخم مرغی- گوه ای، دو کفه ای، بدون کرک (مظفریان، 1383).(شكل1-1،ن)

پسته (Pistacia vera L.) متعلق به تیره سماق (Anacardiaceae) است. جنس Pistacia دارای 11 گونه است كه همگی آن‌ ها از خود تربانتین یا سقز ترشح می‌كنند. گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه هستند (پناهی و همكاران، 1381).

سرزمین ایران قرن‌ها بدون رقیب عمده‌ترین تولیدكننده پسته جهان بوده است ولی در حال حاضر كشورهای دیگری در زمینه تولید و تجارت پسته به رقابت با ایران پرداخته‌اند (ابریشمی، 1373).

تولید پسته در ایران یكی از منابع مهم ایجاد درآمد برای باغداران پسته و اقتصاد ملی محسوب می‌شود. در سال 1390 تقریباً 3/3درصد از ارزش صادرات غیرنفتی كشور را، صادرات پسته تشكیل می‌دهد كه درآمد ارزی حاصل از آن سالانه حدود 4 میلیارد دلار گزارش شده است (اتاق بازرگانی،1390).

تقریباً 30 بیماری برای پسته در جهان گزارش شده است. خاك منشأ بیماری‌هایی مخصوصاً گموز، پژمردگی ورتسلیومی و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne است كه بیماری در پسته ایجاد نموده و از بیماری‌های مهم پسته در جهان است (1991 ,.Ogawa et al).

نماتدهای انگل گیاهی یكی از عوامل بازدارندة رشد محصولات زراعی و باغی بوده و خسارت‌های ناشی از آن‌ ها بر محصولات اساسی و محصولات مهم اقتصادی به ترتیب بالغ بر 7/10% و 14% بوده كه این خسارات بالغ بر یكصد میلیارد دلار آمریكا در سال 1984 در جهان تخمین زده شده است (, 1987 Sasser and Freckman).

در ایران اولین‌بار نماتدهای مولد غده ریشه در باغات پسته از رفسنجان در سال 1345 توسط صامت شناسایی شده است (فریور مهین،1365).

نماتد مولد غده ریشه می تواند علاوه بر ایجاد بی‌نظمی در جذب و انتقال آب و مواد مغذی توسط گیاه، باعث ایجاد استرس در گیاهان نیز می‌شود. تلقیح نماتد مولد غده ریشه در بادمجان، بدون استرس رطوبتی، باعث ایجاد كلروز و كاهش سنتر رنگدانه‌ها می‌شود( et al., 2009 Shaukat).

علاوه بر این، اثرات متقابل دوپاتوژن قارچ عامل پژمردگی Fusarium oxysporum و نماتد مولد غده ریشه Meloidogyne incognita باعث می‌شود كه خسارات وارده بر گیاه، بیشتر از مجموع خساراتی كه هر یک از این عوامل بیماری‌زا جداگانه وارد می‌سازند، بوده است.

به عبارتی نماتد باعث شكسته شدن مقاومت گیاه به قارچ، عامل پژمردگی می‌شود (حسینی‌نژاد و واجد خان، 1379).

با توجه به اینكه استان خراسان رضوی و شهرستان سبزوار از تولیدكنندگان مهم پسته در ایران است و بتازگی در باغات پسته ضعف و خشكی در درختان مشاهده شده است، سعی در این است كه به این حقیقت برسیم كه آیا دلیل ضعف درختان پسته، نماتد مولد غده ریشه است و گونه غالب نماتد ریشه گرهی و شدت آلودگی و پراكنش گونة غالب در شهرستان سبزوار را تعیین نماییم.

• مشخصات جغرافیایی و آب و هوایی منطقه

  • موقعیت جغرافیایی شهرستان سبزوار

منطقه مورد پژوهش در طول جغرافیایی 57 درجه، ‏‏40 دقیقه و 30 ثانیه شرقی و 45 درجه، 20 دقیقه و 40 ثانیه عرض شمالی قرار دارد. مساحت ‏ این محدوده 20502 كیلو متر مربع است كه 80/1 وسعت كشور را در بر می گیرد (تصویر 1-1).‏

آب و هوای منطقه ی تحقیق به علت وجود ارتفاعات و همچنین مجاورت با كویر، متنوع ‏و به واسطه قرار گرفتن در سه جلگه ی موازی با ارتفاعات و كویر، میزان بارندگی و ‏پراكنش آن نیز متغیر است. وجود شرایط فوق و دیگر شرایط اقلیمی باعث گردیده ‏است كه این شهرستان از هر دو نوع قنات دشتی و كوهستانی با پراكنش متنوع محیطی برخوردار باشد.                 ‏

مطالعات انجام گرفته‎ نشان می‌دهد كه متوسط سالیانه بارندگی در منطقه مورد ‏پژوهش 6/209 میلی‌متر است كه از 150 میلی متر در مناطق خشك تا 280 میلی متر در ‏مناطق كوهستانی متغیر است.                                                                     ‏ همچنین مطالعات آنالیز باد منطقه، بیانگر شرقی بودن باد غالب است كه به ‏ترتیب 42/17، 62/32، 08/17 و 49/10 درصد از مجموع باد‌های بهار، تابستان، پاییز و ‏زمستان منطقه را به خود اختصاص داده است(جدول1-1)(جدول 1-2) (دادرسی سبزوار، 1383)‎‏.‏

پیشینه درخت پسته

از خاستگاه‌های اولیه درختان پسته می‌توان به ایران، افغانستان، تركمنستان، سوریه و فلسطین اشاره كرد. پاره‌ای از منابع نیز، سواحل مدیترانه و خصوصاً كرانه‌های شرقی این دریا را، مبدأ نخستین درختان پسته معرفی كرده‌اند. به طور كلی سرزمین‌های فوق در قارة آسیا و در فاصلة بین كرانة رود جیحون (در شرق) تا سواحل دریای مدیترانه (در غرب)، به مسافت حدود 1470000كیلومتر، قرار گرفته و بین 32 تا 40 درجه عرض شمالی، واقع شده‌اند.

پرورش درختان پسته برای نخستین بار در نواحی غربی خراسان صورت گرفته است، این اقدام در عصر پارت‌ها تا اوایل دوره ساسانیان، در نواحی مستعد ایالت پارت (خراسان)، در حد فاصلة شرق و جنوب غربی گرگان تا ناحیة سبزوار و از سبزوار به جانب مناطق جنوبی نیشابور تا ناحیة قهستان، انجام پذیرفته است (علوی، 1378).

پسته در آغاز عصر مسیحیت، ابتدا به حوزة مدیترانه و سپس در سال 1856 به اروپا و در سال 1890 به كالیفرنیا رسیده است و در سال 1904 اولین درخت آن در ایستگاه تحقیقاتی «چیكو» كاشته شده است (درویشیان، 1378).

بقایایی از پسته‌زارهای انبوه سبزوار تا اواخر قرن ششم برجای بوده، زیرا ابوالحسن بیهقی تأكید كرده كه در زمان او، درختان پسته در دیه‌های جلین و ایزی و نوقاریز مرغوب و معروف بوده است (ابریشمی، 1373).

شاید كهن‌ترین سند درباره پیشینة تاریخی كشت پسته در ایران را بتوان سفرنامة هرودت، تاریخ‌دان نامی یونانی، دانست (محمدخانی، 1376).

1-2-2- ویژگی‌های گیاهشناسی و گونه‌های مهم پسته

واژة «پیستاسیا» كه همان جنس پسته است از نام فارسی آن یعنی پسته برگرفته شده است. درخت پسته اهلی ( Pistacia vera) گیاهی نیمه گرمسیری، وابسته به تیرة سماق Anacardiaceae یا تیره پسته، ازگیاهان دولپه‌ای و جدا گلبرگان است . جنس پسته دارای 11گونه است كه گونه‌هایی از آن‌ ها از خود، تربانتین یا سقز ترشح می‌كنند (پناهی و همكاران، 1381).

گیاهان این تیره به صورت درخت یا درختچه‌ای است.این تیره از 75جنس و 600 گونه تشكیل یافته كه بیشتر در مناطق بین استوایی و معتدله پراكنده است (ابریشمی، 1373 و اسماعیل‌پور، 1383).

مهمترین گونه‌های درختان پسته به شرح زیر است:

Pistacia vera                                   P. integerrima                       

1. khinjuk P. lentiscus

1. mutica P. chinensis

1. atlantica P. terebinthus

1. mexicana P. oleosa

این گیاهان دو پایه، خزان‌كننده (گونه‌های موجود در ایران)، دارای برگهای مركب 5-3 برگچه‌ای، بدون گوشوارك می‌باشند (اسماعیل‌پور، 1383).

درخت پسته دارای برگهای شانه‌ای مركب است و هر برگ یک جوانه جانبی را دربرمی‌گیرد. اكثر جوانه‌های جانبی به گل آذین اولیه مبدل می‌شوند و یک محور اصلی را تشكیل می‌دهند كه در سال بعد، محل تولید خوشه‌های پسته خواهد بود. بنابراین خوشه‌های پسته به صورت جانبی بر روی چوب یكساله می‌رویند (راد، 1374 و محمدخانی، 1376 و علوی، 1378).

از نظر گیاهشناسی میوه پسته، در ردیف میوه‌های شفت گروهبندی می‌شود. میوه‌های شفت متشكل از سه قسمت لایه برونبر خارجی (Exo carp)، لایة میانبر گوشتی (Meso Carp) و لایة درونبر سخت (Endo carp) هستند كه درونبر، هسته را می‌پوشاند. تفاوت میوه‌های شفت در بخش خوراكی آن‌ هاست. در پسته و بادام هسته به خوراكی می‌رسد، در حالی كه در سایر میوه‌جات، هسته سخت است و میانبر گوشتی به عنوان بخش مأكول، مورد استفاده قرار می‌گیرد (پناهی و همكاران، 1381 و صداقتی و همكاران، 1389).

درخت پسته دو پایه است، یعنی برای تولید میوه به وجود هر دو درخت نر و ماده نیاز است. گل درخت ماده فاقد گلبرگ و غده‌های شهدساز بوده، بنابراین زنبورهای عسل را به خود جلب نمی‌كند. گرده گل توسط باد پراكنده می‌شود (پناهی و همكاران، 1381).

درخت پسته برگریز است، بدین معنا كه در پاییز خزان نموده و زمستان را در خواب می‌گذراند.

ریشه‌زایی درخت به طریقة عمقی انجام می‌شود. سیستم ریشه‌ای پیچیده و انبوه، درخت را قادر می‌سازد تا به عمق خاك نفوذ كرده و از مواد موجود آن بخوبی تغذیه نماید. از این رو درختان پسته قابلیت سازش‌پذیری با دوره‌های طولانی كم‌آبی را دارد (پناهی و همكاران، 1381 و صداقتی و همكاران، 1389).

بنابراین پسته گیاهی پایدار به خشكی و شوری آب و خاك است (سمیع و همكاران، 1381).

1-2-3- مشخصات گل نر و ماده درخت پسته

مشخصات گل نر:

درخت نر در فروردین ماه (دو تا سه روز زودتر از درخت ماده) به گل می‌نشیند. گل‌ها به صورت خوشه‌ای و هر خوشه به صورت توده‌ای از گل متراكم (تقریباً كروی مایل به بیضی) است. بر روی خوشه از هر نقطه چند گل ظاهر می‌شود. گلها بدون گلبرگ و كاسبرگ حقیقی هستند. هر گل نر مشتمل بر 5 پرچم بیضی شكل با میلة كوتاه سبز رنگ است. هر خوشه تعداد زیادی گل نر دارد (ابریشمی، 1373 و پناهی و همكاران، 1381).

مشخصات گل ماده:

گل ماده نیز خوشه‌ای است با این تفاوت كه طرز قرار گرفتن گل‌ها بر روی خوشه، منفرد و با فاصله از یكدیگر است و انبوهی و تراكم گل نر را بر روی خوشه ندارد و هر گل ماده مشتمل بر یک تخمدان و متصل به خامة كوتاه است، خامه به كلاله سه شاخه مخصوصی ختم می‌شود. گل‌های ماده نیز ابتدا سبز رنگ است، این وضع تا دو روز بعد ادامه دارد، اگر در این فاصله دانة گرده گل نر به آن نرسد و به اصطلاح عمل لقاح (باروری) انجام نگیرد، رنگ كلاله قرمز مایل به قهوه‌ای می‌شود و سپس خشك شده و می‌ریزد.

اما در صورتی كه دانه گرده گلهای نر، به موقع به گل‌های ماده برسد، دانه‌های گرده بر روی كلاله می‌چسبد و از آنجا از گلوگاه خامه گذشته، وارد تخمدان می‌شود. در تخمدان عمل لقاح انجام می‌گیرد.

در صورت تلقیح، خوشه‌های گل ماده شروع به رشد كرده و دانه‌های آن به تدریج بزرگ می‌شود. پوست نرم خارجی دانه‌ها در حین رشد، رنگهای سبز و صورتی آمیخته به زرد و بنفش كمرنگ، به خود می‌گیرد(تصویر1-2) (ابریشمی، 1373 و پناهی و همكاران، 1381).